امریکا حمایت از عربستان در برابر ایران را متوقف کند
عربستان سعودی برای باقی ماندن در کنار متحدان امریکایی و اروپایی خود و شوراندن جهان عرب علیه ایران دست به هرکاری میزند اما تلاشهای عربستان به تیر به خودی بدل شده است.
جان کری، وزیر امور خارجه امریکا قریب به ١٠ روز پیش به ریاض رفت تا به پادشاهی سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس اطمینان خاطر دهد که امریکا در کنار آنها ایستاده است و البته یادآوری کند که در نتیحه توافق هستهای با ایران هیچ چیزی تغییر نکرده است. رابطه طولانی امریکا با عربستان فقط و فقط به خاطر نفت است. هیچ ارزش مشترکی میان امریکا و عربستان وجود ندارد؛ عربستانی که به نظر میرسد الگوی مدرنتری از داعش است. خاندان سلطنتی سیستم توتالیتهای را دنبال میکند که اعتراضهای سیاسی، آزادی بیان، آزادی مذهب و آزادیهای اجتماعی را برنمیتابد. وزارت امور خارجه امریکا اخیرا گزارشی ٥٧ صفحهای در خصوص نقض حقوق بشر در عربستان سعودی منتشر کرده است. امروزه روز دیگر نمیتوان باور کرد که نیاز به نفت عربستان تنها دلیل برای رابطه خاص واشنگتن با ریاض است. بازار انرژی جهانی در حال گسترش است و امریکا هم به زودی صادرکننده نفت خام خواهد شد و این در حالی است که خاندان سعودی همچنان به استخراج نفت میپردازند آنهم در روزگاری که قیمت طلای سفید همچنان سیر نزولی را طی میکند. در سالهای اخیر ایالات متحده، عربستان را به عاملی برای بازدارندگی ایران تبدیل کرده بود. در حقیقت بخش اعظمی از مشکلات تهران همواره در امریکا شکل گرفته است. ترس امریکا از صدور انقلاب اسلامی ایران به اشتباه به در آغوش کشیدن عربستان و دولتهای متحد عربستان در منطقه منتهی شد. عربستان سعودی به خوبی از عهده دفاع از خود برمیآید. بر اساس گزارشهای سال ٢٠١٤، عربستان از منظر هزینههای نظامی رتبه چهارم را در سطح بینالمللی به خود اختصاص داده است. بودجه نظامی عربستان چندبرابر ایران است. عربستان در حال حاضر ضعفهای جدی را در سیستم داخلی خود تجربه میکند: سرکوب عمومی که این رژیم به راه انداخته است و بدرفتاری با اقلیت شیعه که اعدام شیخ نمر را هم شامل میشود از این دست است. شیخ نمر، روحانی شیعه مذهبی بود که صرفا مخالفت مسالمتآمیز با سیستم پادشاهی در عربستان را تبلیغ میکرد. علاوه بر این مشکلات داخلی، توافق هستهای فرصت واقعی را برای تغییرات در جایگاه ایران ایجاد کرده است. البته که پروسه بازگشت ایران سریع و آسان نیست. کشورهای آسیایی و اروپایی به بازار ایران بازمیگردند. در ایران برخلاف عربستان سعودی هم انتخابات برگزار میشود هم تنوع مذهبی وجود دارد و هم الگوهایی از آزادیهای اجتماعی در این کشور به چشم میخورد. هرچقدر هم که اتحاد با عربستان برای امریکا منفعت داشته باشد اما واشنگتن هزینه بسیاری بالایی برای این اتحاد پرداخت کرده است. نخستین این هزینهها هم این است که امریکا به محافظی مفت و مجانی برای آلسعود بدل شده است. به خاطر سعودیها، واشنگتن از جنگ آنها در یمن حمایت کرده است و خود را مقید به تلاشها برای برکناری بشار اسد از سوریه میداند. عربستان سعودی نه تنها در داخل که در خارج از مرزهای خود هم آنچه را امریکا ارزشهای خود میخواند زیرپا گذاشته است. ریاض اکثریت شیعه را در بحرین سرکوب میکند و در مصر هم از روی به کار آمدن دولتی نظامی استقبال میکند. عربستان سعودی همچنین در سرتاسر جهان اسلام مدرسههایی برای ترویج افراطیگرایی تاسیس کرده است. سعودی سابقه حمایت از القاعدهای را در کارنامه خود دارد که حامیان آن حادثه ١١ سپتامبر ٢٠٠١ را رقم زدند. حمایتهای محرمانه عربستان از خشونت جریانهای افراطی نیز همچنان ادامه دارد. در چند سال اخیر رفتارهای عربستان بیش از گذشته به ضرر منافع غرب بوده است. پادشاهی سعودی اصرار بر رفتن بشار دارد بدون آنکه بداند چه کسی یا کسانی به جای او خواهند آمد. در یمن هم عربستان سعودی یک تنش قومی درازمدت ایجاد کرده است. در این پروسه هم سعودیها مرتکب جنایتهای جنگی شده و یک فاجعه انسانی به راه انداختند. عربستان با اعدام شیخ نمر در حقیقت جرقه اعتراضها قومی و مذهبی را در بحرین، ایران، عراق و لبنان به راه انداخت. ریاض با قطع کردن رابطه دیپلماتیک با ایران در حقیقت فرصتها برای مذاکره سیاسی در راستای حل و فصل ناآرامیهای داخلی در سوریه را از بین برد. البته این حقیقت که ریاض نیرویی مخرب برای ثبات و امنیت منطقهای است به این معنا نیست که امریکا باید به تغییر رژیم در عربستان دست بزند. امریکا نشان داده است که در مهندسیهای اجتماعی در خارج از مرزهای خود موفق عمل نکرده است. نمونههای آن را هم در افغانستان، عراق، لیبی و سایر کشورها میتوان دید. اما واشنگتن باید دست از حمایتهای قاطع و اطمینانبخشیهای بیدلیل به عربستان دست بردارد. علاوه بر این امریکا باید فاصله نظامی خود با عربستان را هم حفظ کند. امریکا میتواند به ریاض سلاح بفروشد اما دلیلی وجود ندارد که محافظ مجانی آل سعود باشد. مهمترین مساله هم این است که واشنگتن نباید برای برقراری رابطه بهتر با تهران از طریق پیوستن به سایر کشورها احساس حذر داشته باشد. توازن سیاسی و نظامی در رابطه امریکا با کشورهای خاورمیانه باید به سیستم دیپلماسی امریکا بازگردد.
دیدگاه تان را بنویسید