ظریف تشویق استرالیایی ها را برانگیخت

اعتمادآنلاین- سارا معصومی : استرالیا آخرین مقصد تور آسیا جنوب شرقی و اقیانوسیه وزیر امور خارجه ایران بود. محمد جواد ظریف در بیست و پنجمین روز از اسفند ماه 94 در دانشگاه ملی استرالیا حاضر و پس از ایراد سخنرانی 30 دقیقه ای به پرسش های مخاطبان که جمعیت آنها قریب به 1200 نفر اعلام شده است ، پاسخ داد. ظریف پس از سیدمحمد خاتمی ، رئیس جمهور دولت اصلاحات دومین مقام ایرانی بود که برای سخنرانی به این دانشگاه دعوت و در نشست پرسش و پاسخ شرکت کرد. استقبال ظریف از سوال های رنگارنگ با سوژه های متفاوت ، لبخندهای وی هنگام رویارویی با پرسش هایی که شاید به مذاق وزیر امور خارجه مهمان در یک کشور خوش نیاید و شفاف گویی ها و صراحت لهجه اش مورد استقبال جمعیت حاضر قرار گرفت و مشخص بود که اظهارات وی جرقه های بازنگری در نگاه به ایران را در بسیاری از مخاطبان حاضر در جلسه زنده کرده بود. " تیم دابسون " (Tim Dobson ) تحلیل گر مسائل خاورمیانه که در جریان جزئیات سفر ظریف به استرالیا بود و در نشست دانشگاه ملی استرالیا هم حضور داشت در یادداشتی کوتاه به تاثیر جلسه فوق و حضور ظریف در نشست پرسش و پاسخ با خبرنگاران، دانشجویان و چهره های دانشگاهی پرداخته است :


1200 نفر. جمعی متشکل از دانشجویان ، مقام های رسمی ، چهره های دانشگاهی و مردم علاقه مندی که به دانشگاه ملی استرالیا آمده بودند تا سخنان محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه ایران را بشنوند. جلسه ای که توسط مرکز مطالعات اسلامی و عربی دانشگاه ترتیب داده شده و با سخنرانی مقدماتی رئیس دانشگاه در جلسه سخنرانی هم با حمایت دانشگاه روبه رو شد.

حضور ظریف در استرالیا که با دعوت دولت این کشور انجام شد ، از جنبه های بسیاری تاریخی بوده و نشانه ای از گسترش رابطه میان دو کشور است. حضور گسترده مخاطبان در این جلسه نشان داد که جمعیت قابل توجهی مشتاق شنیدن موضع گیری ها و رویکردهای ایران هستند و کنجکاوند بدانند که رابطه نزدیک تر ایران و استرالیا به چه معنا است.

پیش از این دیدار ، توجه بخش اعظمی از رسانه های استرالیایی بر مساله توافق میان ایران و استرالیا در خصوص مهاجران و پناهجویان ایرانی متمرکز بود. توافقی که بر اساس آن، پناهجویانی که با درخواست پناهندگانی آنها موافقت نشده است در ازای دریافت پول به ایران بازخواهند گشت. یک روزنامه استرالیایی همزمان با سفر ظریف نوشت که این توافق تقریبا تمام شده و انجام شدنی است اما سفیر ایران در استرالیا این مساله را رد کرده و البته شخص ظریف نیز در مدت زمان حضور خود این خبر را تکذیب کرد. در حقیقت ، گفت و گوهای دوجانبه در این سفر بیشتر متمرکز بر مسائل اقتصادی و بخصوص رابطه تجاری بود.

یکی از دستاوردهای سفر ظریف ، اعلام این خبر بود که فعالیت اتاق بازرگانی استرالیا اواخر سال 2016 میلادی پس از 6 سال وقفه از سر گرفته خواهد شد. حجم رابطه تجاری میان دو کشور در سالهای تحریم حدود 350 میلیون دلار بوده و به نظر می رسد که در روزهای پساتحریم هم این حجم سیر صعودی تری به خود خواهد گرفت. پیش از سالهای تحریم حجم رابطه اقتصادی ایران و استرالیا به 1 میلیارد دلار رسیده بود.

این توافق های اقتصادی برای ظریف پیروزی در حوزه "دیپلماسی اقتصادی" است. ایران تلاش می کند در روزهای پسابرجام با پیوستن دوباره به بازارهای جهانی ، سقوط اقتصادی را که در نتیجه تحریم ها به سراغ این کشور آمده بود ، جبران کند. برای استرالیا به عنوان یک جزیره ، مسائل تجاری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و بازاحیای ارتباط های تجاری با ایران به معنای بازگشت استرالیا به بازار صادرات به خاورمیانه است.

سخنان ظریف در دانشگاه ملی استرالیا اما رنگ و بوی اقتصادی نداشت. دانشگاه ملی استرالیا که در رده بندی های دانشگاهی رتبه نوزدهم را در سطح بین المللی و جایگاه نخست را در داخل استرالیا به خود اختصاص داده است ، به دلیل تمرکز بر مسائل مربوط به روابط بین الملل شهرت دارد. ظریف که مخاطبان خود را خوب می شناخت در این سخنرانی بر قواعد حاکم بر روابط بین الملل ، نظم جهانی و اینکه چگونه مذاکرات هسته ای بی ثمر بودن استراتژی بازی با حاصل جمع صفر را نشان داد ؛متمرکز بود.

وی در سخنان خود بر لزوم گفت و گو میان تمدن ها و ملت ها و بازتعریف بحران و مشکلات به گونه ای که تامین کننده منافع مشترک همه بازیگران باشد ، تاکید کرد. محور سخنان وی تا حدودی هفت سال سال پیش در سخنرانی محمد خاتمی ، رئیس جمهور سابق ایران در همین دانشگاه ملی استرالیا هم آورده شده بود.

ظریف با توجه به روح گفت و گویی حاکم بر جلسه ، به سوالات مخاطبان پاسخ داد. سوال هایی که دامنه وسیعی از حوزه ها را شامل می شد. در شرایطی که بسیاری در استرالیا برای ایران احترام قائل هستند اما نگرانی هایی در خصوص نزدیکی بیشتر دو کشور وجود دارد، از همین رو سوال هایی در خصوص حمایت ایران از دولت بشار اسد در سوریه ، صدور حکم اعدام در ایران در دولت حسن روحانی و آزمایش موشک بالستیک اخیر ایران که گفته می شود پیام هایی ضداسرائیلی هم بر روی آن نوشته شده بوده است ، از وزیر امور خارجه ایران پرسیده شد.

ظریف به تک تک این سوال ها پاسخ داده و تاکید کرد که ایران از طرح صلح در سوریه و اینکه سوری ها باید در خصوص دولت خود تصمیم گیری کنند ، حمایت می کند . وی در ادامه سخنانش خاطرنشان کرد که رئیس جمهور در ایران مسئول اعدام ها نیست و صدور این مجازات در حوزه وظایف قوه قضائیه است و تکرار کرد که ایران از موشک ها تنها برای دفاع از خود استفاده می کند. وی همچنین از مردم استرالیا خواست که این سوال ها را از رهبرهای اسرائیل و امریکا هم بپرسند.

حامیان اسرائیل همان کسانی بودند که به شدت مخالف حضور ظریف در استرالیا بودند. حزب کارگر استرالیا هم از سرعت دولت در توسعه رابطه با ایران نگران است. اما زمانی که بحث به سیاست خارجی می رسد شکاف عمده ای میان مردم و سیاستمداران وجود دارد. بر اساس نظرسنجی های انجام گرفته، اکثریت استرالیایی ها از اقدام های اسرائیل حمایت نمی کنند و تنها 27 درصد از جوانان گمان می کنند که در20 سال آینده می توانند به اتحاد با امریکا اعتماد کنند.در این فضای استقلال طلبی بود که استرالیایی ها برای شنیدن سخنان ظریف به دانشگاه ملی استرالیا آمدند. همه آمده بودند تا از ظریف سوال کنند و سپس در پایان روحیه استقبال ظریف از دیالوگ و پاسخ دادن شفاف به پرسش ها را مورد تشویق قرار دادند.