کدام زنان توانایی حضور در کابینه دوازدهم را دارند؟

اعتمادآنلاین- رعنا زوره: این روزها فراکسیون های مختلف مجلس تکاپوی بیشتری برای دیدار با رئیس جمهوری دارند، آن ها در خصوص شاخص های وزرای حاضر در کابینه به روحانی مشورت می دهند. به هرحال قرار است با رای مثبت نمایندگان کابینه رای بیاورد و تشکیل شود.

در این بین زنان هم بیکار ننشسته اند و درخواست هایی از رئیس جمهوری برای حضور پرتعدادتر در کابینه دوازدهم مطرح می کنند. سهمی بالغ بر 30 درصد، نظر نمایندگان زن برای وزرای زن هست. هرچند اخباری از گوشه و کنار می آید که این بار هم احتمالا نامی از وزرای زن در کابینه نباشد و تنها به حضور زنان در معاونت ها بسنده شود. پیش از این و در ادوار گذشته دولت ها نیز شاهد حضور جدی زنان در معاونت های رئیس جمهوری بوده ایم.

تا قبل از دولت های پنجم و ششم، چهره کابینه کاملا مردانه بود اما باتشکیل دولت های مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، برای اولین بار پیشنهاد تاسیس «دفتر امور زنان» در نهاد ریاست جمهوری از سوی فاطمه هاشمی به پدر ارائه شد و اولین زن وارد کابینه شد، خانم شهلا حبیبی (در کرمانشاه متولد و در سال ۱۳۶۳ در رشته زیست شناسی در همین شهر فارغ التحصیل شد. او سال ۱۳۷۰ به عنوان اولین مشاور رئیس جمهورمنصوب شد.)

حبیبی به عنوان مشاور رییس جمهوری، ریاست این دفتر را برعهده گرفت. البته در دولت های هاشمی این خانم فرصت حضور در جلسات هیات دولت را پیدا نکرد.

در این بین البته فائزه هاشمی (متولد ۱۳۴۱ در قم، دومین دختر مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی است. او سابقه مدیرمسئولی روزنامه زن را در کارنامه خود دارد و نماینده مجلس پنجم بوده همچنین عضو حزب کارگزاران سازندگی و رئیس فدراسیون اسلامی ورزش زنان است) رئیس کمیته ملی المپیک شد، همچنین فاطمه رمضان زاده (متخصص زنان و مامایی-در سال 1336 در یزد بدنیا آمد) مدیرکل بهداشت خانواده در وزارت بهداشت و معصومه ابتکار (متولد ۱۳۳۹،فعال سیاسی اصلاح‌طلب، روزنامه‌نگار، او بیشتر به‌خاطر نقش خود در تصرف سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ مشهور است. ) هم ریاست سازمان های مردم نهاد زنان را برعهده گرفت.

اما همچنان زنان از سهم حضور در کابینه بعنوان وزیر بی بهره بودند ضمن اینکه صندلی برای شرکت در جلسات هیات دولت نیز به آن ها اختصاص داده نشد.

با روی کار آمدن دولت اصلاحات ، شرایط و نگاه به جایگاه زنان در پست های کلیدی تغییر کرد. برای اولین بار دو کرسی هیات دولت به زنان اختصاص یافت هرچند که باز هم سمت وزارت به آن ها سپرده نشد. معاونت زنان ریاست جمهوری و ریاست سازمان محیط زیست به ترتیب به خانم ها زهراشجاعی (متولد ۱۳۳۵ در تهران، سیاست‌مدار اصلاح‌طلب، او در دانشگاه تهران و دانشگاه الزهرا تدریس کرده و مدتی مشاور وزیر کشور نیز بوده‌است) و معصومه ابتکار اختصاص یافت. از این دو نفر برای حضور در جلسات مستمر هیات دولت دعوت شد و زنان رسما وارد کابینه شدند. در دولت دوم اصلاحات هم همین ترکیب حفظ شد و نقش جدی تری به زنان داده نشد و همین دو خانم از دولت هفتم به دولت هشتم انتقال پیدا کردند.

با رئیس جمهور شدن محمود احمدی نژاد فصل جدیدی از رویکردهای دولت در جمهوری اسلامی رقم خورد. احمدی نژاد هم در گام اول سهمی جدی برای حضور در کابینه به زنان اختصاص نداد و همچون دولت های گذشته معاونت سازمان حفاظت از محیط زیست را به فاطمه واعظ جوادی (او برادرزده آیت الله جوادی آملی است و مورد حمایت ائتلاف آبادگران ایران اسلامی) داد. اما در دولت دهم شرایط متفاوت شد، احمدی نژاد لیستی پرتعداد از زنان را به مجلس ارائه داد. فاطمه آجرلو ( متولد ۱۳۴۵ در تهران، از نمایندگان زن در دوره هفتم و دوره هشتم مجلس شورای اسلامی بود. مسئول بسیج دانشجویی در دانشگاه آزاد اسلامی کرج و مسئول بسیج دانشجویی واحد خواهران استان تهران نیز بوده‌است) سوسن کشاورز (متولد ۱۳۴۴ قزوین، تا دی ماه ۸۹ مشاور رییس جمهور بود ولی در این زمان به همراه سیزده مشاور دیگر رییس جمهور برکنار شد.) و مرضیه وحید دستجردی (متولد ۱۳۳۸، تهران، او پزشک است و مشاور رئیس قوه قضائیه ایران، نمایندهٔ دوره‌های ۴ و ۵ مجلس شورای اسلامی، با حکم رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۹۴عضو هیئت امناءی کمیته امداد امام خمینی شد.) زنانی بودند که برای تصدی پست های وزارت رفاه و تامین اجتماعی، آموزش و پرورش و بهداشت و درمان به مجلس معرفی شدند که البته تنها یک نفر موفق به کسب رای اعتماد از مجلس شد و اولین وزیر زن راهی نهاد ریاست جمهوری شد. مرضیه وحید دستجردی با رای مثبت نمایندگان مجلس در صدر وزارت بهداشت قرار گرفت. البته نسرین سلطانخواه ( متولد ۱۳۴۲ در تهران، نماینده مردم تهران در دور دوم شورای شهر بوده و عضویت هیئت علمی دانشگاه الزهرا را نیز در کارنامه خود دارد و در دانشگاه شریف نیز تدریس کرده‌است) و فاطمه بداغی هم بعنوان معاونان رئیس جمهوری به پاستور می رفتند.

با روی کار آمدن دولت روحانی باز هم گمانه زنی ها در خصوص حضور زنان در کابینه بالا گرفت. انتظار می رفت به زنان سهمی مناسب برای تصدی پست های کلیدی داده شود که چنین نشد. بازهم کرسی های معاونت رئیس جمهوری منتظر زنان بود. معصومه ابتکار ، شهین دخت مولاوردی (متولد۱۳۴۴ در خوی، حقوق‌دان، فعال سیاسی اصلاح طلب، پژوهشگر و فعال امور زنان، دبیرکل جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان، مسئول کمیته حقوقی ائتلاف اسلامی زنان است. ) و الهام امین زاده (متولد ۱۳۴۳، شیراز، حقوقدان، او نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی از حوزه تهران نیز بوده است) در جلسات هیات دولت یازدهم حاضر شدند. البته در اقدامی کم سابقه وزارت امورخارجه نیز مرضیه افخم (متولد۱۳۴۱ در شیراز، دیپلمات ایرانی، اولین سخنگوی زن وزارت امور خارجه ایران بود.) را بعنوان سفیر ایران در مالزی انتخاب کرد.

در میانه های راه دولت یازدهم هم زهرا احمدی پور (استاد تمام رشته جغرافیای سیاسی در دانشگاه تربیت مدرس تهران است. مدیرکلی دفتر تقسیمات کشوری وزارت کشور و معاونت ورزش بانوان سازمان تربیت بدنی را در کارنامه دارد. همینطور از تیرماه گذشته به حکم وزیر کشور در سمت مدیرکلی دفتر تقسیمات کشوری مشغول بوده اند. ) سکاندار سازمان گردشگری شد. در اواخر دولت یازدهم نیز اشرف بروجردی (متولد 1336، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، او همسر معتمدی معاون وزیر کار دولت شهید رجایی است، رئیس کمیته بانوان ستاد روحانی در انتخابات سال ۱۳۹۲ بود، خواهر علاءالدین بروجردی نماینده اصولگرای مجلس است.) ریاست کتابخانه ملی را برعهده گرفت.

حالا با نزدیک شدن به تشکیل دولت دوازدهم بازهم انتظارات برای حضور زنان در عرصه های جدی کابینه مطرح هست. انتظار می رود که روحانی این دور از زنان در پست های کلیدی استفاده کند. هرچند رایزنی و مشورت ها چنین گمانه ای را مرتفع نمی کند. این در حالیست که نایب رئیس فراکسیون زنان مجلس تاکید می کند که شایعاتی در رابطه با عدم حضور زنان در کابینه دوازدهم مطرح شده و آقای روحانی هم در ضیافت افطاری با زنان موفق تلویحاً تاکید داشتند که هنوز تا زمانی که زنان بتوانند مسئولیت‌هایی همچون وزارت را برعهده بگیرند، فاصله داریم.

با این حال 157 نفر از مجلسی ها طی نامه ای از رئیس جمهوری خواسته اند تا نسبت به استفاده از زنان در کابینه اقدام کند. از نظر فراکسیون زنان مجلس هم افرادی توانمند از بانوان هستند که می توانند پست های مهم را در اختیار بگیرند حتی لیستی 30 نفره هم تهیه و به روحانی تقدیم شده است.

در این بین شهیندخت مولاوردی، معصومه ابتکار ، زهرا احمدی پور و الهام امین زاده همچنان در صدر لیست زنانی هستند که توانایی تصدی پست های کلیدی را دارند هرچند انتظار می رود باز هم این افراد در معاونت ها استفاده شود. اما در بازار داغ گمانه زنی های پست هایی نظیر وزارت آموزش و پرورش، وزارت کار و وزارت جهادکشاورزی به این زنان اختصاص داده م یشود.

اشرف بروجردی، زهرا شجاعی، الهه کولایی، پروین داد اندیش ، فاطمه طباطبایی، سهیلا جلودارزاده، منیره نوبخت حقیقی، زهرا اشراقی، نیره سادات پیروز بخت، فاطمه راکعی، مهرانگیز مروتی، فاطمه دانشور و تعدادی دیگر از جمله زنان فعال عرصه سیاست هستند که احتمالا در لیست 30 نفره فراکسیون زنان به رئیس جمهوری پیشنهاد شده اند. این زنان پیش از این نیز در عرصه های مختلف از معاونت رئیس جمهوری تا کسوت نمایندگی مجلس شورای اسلامی و شوراهای شهر و روستا امتحان خود را پس داده اند و شاید بتوان به شکلی جدی برای حضورشان در سطوح بالاتر فکر کرد.