بیمه رایگان در کودکی جان سپرد

اعتمادآنلاین| فاطمه رجبی: بسیاری توسعه باورنکردنی بیمه درمان همگانی را مهم‌ترین دست آورد دولت روحانی می‌دانند. موضوعی که می‌توان آن را در کنار موفقیت برجام یکی از دو عامل اقبال دوباره مردم به روحانی دانست. حتی در محافل خارجی هم طرح تحول سلامت که ملقب به «روحانی کِر» شده بود سروصدای زیادی به راه انداخت. جالب این است که وزارت بهداشت روحانی وقتی دست به اجرای این طرح عظیم زد که زخم مردم از گرانی و کمبود دارو در دوران احمدی‌نژاد هنوز تازه بود و خیلی‌ها باور نمی‌کردند که حالا می‌توانند بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای خدماتی مانند شیمی‌درمانی دریافت کنند، دیگر کسی برای پرداخت پول بیمارستان به‌عنوان گروگان روی تخت نمی‌ماند اما به نظر می‌رسد این طرح محبوب که از به فقر کشیده شدن یا نزول طبقه اقتصادی جمعیت زیادی جلوگیری کرده بود در حال ورشکستگی است.

منتقدان طرح تحول سلامت از همان ابتدا اگرچه خدمات آن را نادیده نمی‌گرفتند اما با اعلام اینکه زیرساخت‌های اجرایی چنین کاری فراهم نیست آن را به چاه ویل تشبیه می‌کردند که هرچه پول در آن سرازیر شود باز هم دهانش برای پول بیشتر بازمی‌ماند. همین‌طور هم شد. دردسرها از وقتی شروع شد که سازمان‌های بیمه‌گر از خود بیمه سلامت گرفته تا تأمین اجتماعی در پرداخت معوقات مراکز درمانی تأخیر کردند. زمزمه‌های نارضایتی وقتی به رسانه‌ها رسید که بعضی از داروخانه‌ها نسخه‌های بیماران را قبول نکردند و چند بیمارستان هم عمل‌های جراحی غیرضروری را تا جای ممکن عقب انداختند. هر بار هم وزارت بهداشت انگشت اتهام را به سمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گرفت و وصول نشدن بدهی‌های بیمه‌ها را دلیل بروز مشکلات اعلام کرد. ربیعی وزیر تعاون هم از بار مالی که طرح تحول سلامت به بیمه‌ها تحمیل کرده شکایت کرد و بدقولی دولت در پرداخت‌های مقرر را بهانه آورد. درنهایت از هر جای کلاف مشکل که می‌گرفتی به خود دولت می‌رسیدی و موضوع همیشگی کمبود پول و اعتبار؛ اما طرح تحول این حرف‌ها سرش نمی‌شد و برای ادامه بقا به تزریق پول نیاز داشت. اتفاقی که هنوز هم به‌طور کامل نیفتاده و خبرهای مختلفی از کاهش خدمات آن حکایت دارد.

تازه‌ترین خبر حاکی از پولی شدن بیمه پایه درمان برای مردم عادی است. تا پیش‌ازاین کسانی تحت پوشش بیمه نبودند صرفاً با پرداخت هزینه چاپ دفترچه می‌توانستند عضوی از شبکه بیمه پایه همگانی باشند اما حالا به آنها گفته می‌شود که دولت فقط نیمی از سهم آنها را پرداخت می‌کند و نیم دیگر را که 240 هزار تومان می‌شود خودشان باید پرداخت کنند.

این در حالی است که قبلاً هم چندین بار دریافت حق بیمه از افراد معمولی مطرح‌شده بود. مثلاً یک‌بار اواسط سال 94 وقتی نزدیک به یک سال از اجرای طرح تحول سلامت می‌گذشت خبرگزاری فارس اعلام کرد که از سال 95 بیمه پایه درمان پولی خواهد بود اما این موضوع به‌سرعت تکذیب شد. کمی بعد در فروردین‌ماه 95 محمدجواد کبیر مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران اعلام کرد که رئیس‌جمهور تأکید دارد که بیمه رایگان تنها به قشر آسیب‌پذیر ارائه شود. البته او همان موقع گفت که هنوز سازوکار ارائه بیمه به افراد نیازمند تعیین نشده است. تا اینکه اوایل تیرماه امسال کاظم میکاییلی سرپرست دفتر بیمه‌های سلامت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از مصوبه هیئت‌وزیران مبنی بر برقرار آزمون وسع و دریافت حق بیمه از ده میلیون بیمه‌شده خبر داد و گفت: «این مصوبه اصلاحیه‌ای بر بیمه همگانی رایگان است. برقراری بیمه برای آحاد افراد فاقد بیمه یکی از بسته‌های طرح تحول سلامت بود که سه سال گذشته اجرایی شد و بر اساس آن هر شخصی درخواست بیمه داشت می‌توانست بدون پرداخت هیچ‌گونه هزینه‌ای، دفترچه بیمه دریافت کند و بررسی درزمینهٔ برخورداری و تمکن مالی افراد صورت نمی‌گرفت و درواقع حق بیمه مردم را دولت تقبل می‌کرد. بر اساس مصوبه اخیر هیئت دولت، توانمندی مالی و وسع بیمه‌شدگان تحت پوشش از طریق آزمون وسع و پایگاه داده‌ها که وزارت رفاه در اختیار دارد سنجیده خواهد شد و میزان مشارکت فرد برای پرداخت حق بیمه مشخص می‌شود.»

او همچنین درباره اینکه چه کسانی باید حق بیمه بپردازند گفت: «از 10 میلیون بیمه‌شده همگانی حدود 8.5 میلیون نفر درآمد کمتر از یک‌میلیون تومان در ماه دارند. 1.5 میلیون نفر باقی می‌مانند که یارانه 500 هزار نفر از آنها قبلاً قطع‌شده و درواقع وسعشان به حدی بوده که مشمول حذف یارانه شدند، گروه سوم هم درآمدهای معقولی دارند. بر این اساس از گروه دوم و سوم با توجه به آزمون وسع حق بیمه دریافت خواهد شد که از 15 تا 100 درصد متغیر است.»

او که این حرف‌ها را چهار ماه پیش زد ابراز امیدواری کرده بود که اجرای این مصوبه به امسال برسد که گویا رسیده است و همین حالا کسانی که برای تمدید دفترچه‌هایشان به سایت بیمه سلامت مراجعه می‌کنند ملزم به پرداخت حداقل 50 درصد از حق بیمه‌شان می‌شوند. شاید این سازوکار منطقی به نظر برسد اما وقتی آن را در کنار حرف‌های اخیر رئیس بیمه سلامت بگذاریم که گفته دارندگان این دفترچه بیمه از این بعد فقط در مراکز دولتی پذیرفته می‌شوند، می‌بینیم که زمزمه‌های شکست طرح تحول سلامت بلندتر از همیشه به گوش می‌رسد. موضوع وقتی حادتر می‌شود که بدانید با ادغام بیمه خدمات درمانی در سازمان بیمه سلامت عده زیادی از کسانی که بیمه‌شده دولتی هستند مانند بازنشسته‌های کشوری از همین دفترچه استفاده می‌کنند و چندهفته‌ای است که دفترچه بیمه‌شان در مراکز غیردولتی پذیرفته نمی‌شود.

اصغر سلیمی عضو فراکسیون سلامت مجلس درباره این اتفاق به اعتمادآنلاین می‌گوید: «نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این نیست که الآن بیمه سلامت می‌خواهد از بعضی مردم پول بگیرد یا نه، موضوع این است که آقای روحانی چقدر به وعده‌هایشان و برنامه‌ای که داشته‌اند عمل کرده‌اند. باید پرسید مبلغی که قرار بود از محل یارانه‌ها به بحث بیمه سلامت اختصاص پیدا کند چه شد؟ وزیر بهداشت روزی که می‌خواست از مجلس رای اعتماد بگیرد شرط پذیرفتن این مسئولیت را توجه دولت به طرح تحول سلامت عنوان کرد اما گویا از این توجه خبر نیست.»

او ادامه می‌دهد: «نمی‌خواهیم بگوییم طرح تحول سلامت شکست‌خورده اما قطعاً حرکتش به‌شدت کند شده و دولت باید برای آن کاری کند. ما امیدواریم که سال گذشته وضعیت اقتصادی کشور بهبود پیدا کند و دولت هم به بخش سلامت که اهمیت ملی دارد بیشتر توجه نشان دهد»