5 بانک نظامی 176 هزار و 882 میلیارد تومان بدهی دارند/ جزئیات روند ادغام پنج بانک نظامی در بانک سپه/ ادغام بانک‌ها بهترین راهکار برای پیشگیری از بحران

اعتمادآنلاین| ‌ فرشته بهروزی‌نیک- پنج بانک نظامی کشور با 24 میلیون نفر سپرده‌گذار، به دستور بانک مرکزی در انتظار ادغام هستند. بانک‌هایی که به گفته دست‌اندرکاران حوزه بانکی کشور، مجموعاً معادل 97 درصد دارایی‌شان بدهی دارند و همین ریسک سرمایه‌گذاری در آنها را بالا می‌برد. 2 سال است که قرار شده بانک سپه ناجی این پنج بانک نظامی شود.

«ادغام بانک‌های نظامی کشور در بانک سپه همچنان در دست بررسی است، اما هنوز اجرایی نشده است.» این مطلبی است که یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به اعتمادآنلاین می‌گوید. به گفته سید ناصر موسوی لارگانی: «این اتفاق قطعی است، اما به دلیل شرایط خاصی که بانک سپه و همچنین آن پنج بانک نظامی دارند، پروسه اجرا زمان‌بر شده است.»

نایب‌رئیس اول کمیسیون اقتصادی مجلس، در این‌باره می‌گوید: «در شرایط فعلی، ادغام بهترین راهکار برای جبران ورشکستگی برخی بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری است.»

سعید اسلامی بیگدلی، دبیر کل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، پاسخ کوتاهی درباره ارزیابی‌اش از ادغام پنج بانک نظامی در بانک سپه به اعتمادآنلاین می‌دهد: «همه چیز حساب شده است و به باور من این ادغام باید هرچه زودتر به سرانجام برسد تا از بحران جدی در نظام بانکی کشور جلوگیری شود.»

او همچنین می‌گوید: «سودهایی که به سپرده گذاران پرداخت شده پس از ادغام تفاوتی نخواهد کرد و بر اساس همان قرارداد سابق به سپرده‌گذاران پرداخت خواهد شد.» این در حالی است که احمد حاتمی‌یزد، مدیرعامل اسبق بانک صادرات، در این‌باره نظر دیگری دارد. به عقیده او ادغام ورشکسته‌ها، چاره حل بحران نظام بانکی نیست. حاتمی‌یزد می‌گوید: «خصوصی در اقتصاد ایران معنی ندارد، هرچه هست خصولتی است. با این توضیح باید توجه داشت در ایران، به دلیل بی‌پولی دولت ناشی از تحریم‌ها و کاهش صادرات نفت، هر دو گروه بانک‌های دولتی و خصوصی با بحران نقدینگی مواجه هستند.»

این تحلیلگر اقتصادی عنوان می‌کند: «اگر ادغام بانک‌ها حساب‌شده صورت نگیرد، می‌تواند آغازگر شرایط ناگوار جدیدی در اقتصاد باشد؛ ظهور تورم گوشه‌ای از این شرایط ناگوار است.»

پنج بانک نظامی چه میزان بدهی دارند؟

اما بحرانی که برای پیشگیری از وقوع آن نیاز به ادغام است، چیست؟ بر اساس آمارهای رسمی موجود، بدهی مهم‌ترین بحرانی است که این پنج بانک با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نظام بانکی کشور از بدهی دل خوشی ندارد. هنوز ماجرای بدهی موسسسات مالی و اعتباری غیرمجاز به سپرده‌گذارانی که حالا مالباخته نام گرفته‌اند به سرانجام نرسیده است. این معضل هزینه‌ای در حدود 30 هزار میلیارد تومان روی دست دولت گذاشت و این ابهام وجود دارد که این رقم از بیت‌المال پرداخت شده یا پول چاپ شده است. حالا چشم نظام بانکی از بحران بدهی ترسیده و تلاش دارد تا حد ممکن از وقوع آن پیشگیری کند.

در حالی که بانک قوامین بیشترین رقم بدهی نسبت به کل دارایی را از آن خود کرده، بانک حکمت ایرانیان کمترین بدهی را دارد؛ تا پایان سال گذشته بدهی بانک قوامین رقمی در حدود 63 هزار و 677 میلیارد، بانک مهر اقتصاد 52 هزار و 182 میلیارد، بانک انصار 37 هزار و 676 میلیارد، موسسه اعتباری کوثر 19 هزار و 500 میلیارد و بانک حکمت ایرانیان سه هزار و 847 میلیارد تومان گزارش شده است.

آنچه گذشت...

موضوع ادغام بانک‌های نظامی از سال 96 مطرح شد و از اواسط سال گذشته شکل جدی‌تری به خود گرفت. جلساتی در این زمینه برگزار شد که بر اساس آن یکی از مهم‌ترین سناریوهای ادغام این بانک‌ها، ادغام تمامی بانک‌های نظامی در یک بانک دولتی بود.

البته پیش از این، و در سال گذشته، قرار بود در مرحله نخست 6 بانک در 2 گروه با یکدیگر ادغام شوند و 2 بانک ایجاد کنند و در نهایت با ادغام این 2 بانک، پروسه تکمیل شود. اما در نیمه نخست سال گذشته، خبرهایی مبنی بر تغییر این سناریو رسید به طوری که گفته شد تمامی بانک‌های نیروهای مسلح در یک بانک دولتی ادغام خواهند شد. قرعه در این بین به نام بانک سپه افتاد که به گفته بسیاری از آگاهان اقتصادی، حال و روز چندان خوشی ندارد. با این همه به نظر می‌رسد ادغام آخرین راه ممکن برای نجات بانک‌ها از بحران ورشکستگی است.

بانک‌های حکمت ایرانیان، انصار، قوامین، مهر اقتصاد و موسسه کوثر در بانک سپه ادغام می‌شوند. البته ادغام موسسه ثامن در بانک انصار که انجام شده بود به قوت خود باقی ماند و بر اساس آخرین سناریویی که مطرح شد، قرار است بانک‌های حکمت ایرانیان، انصار، قوامین، مهر اقتصاد و موسسه کوثر در بانک سپه ادغام شوند.

برخی شنیده‌ها نیز طی روزهای گذشته از تکمیل مراحل ادغام این بانک‌ها در بانک سپه و اعلام آن خبر داد، اما گویا روند اجرای آن طولانی شده است.

با این حال ادغام تمامی این بانک‌ها در یکدیگر می‌تواند معضلات و چالش‌های خاص خود را داشته باشد، چراکه برخی از این بانک‌ها شرایط چندان مساعدی ندارند. در مقابل برخی نیز در شرایط بهتری قرار دارند. در این میان بسیاری از تحلیلگران اقتصادی، ادغام بانک‌های نظامی را از این لحاظ مثبت ارزیابی می‌کنند که فعالیت نهادهای نظامی و انتظامی فعالیت‌های بانکداری خود را رها می‌کنند.

زیرساخت‌های فنی، مالی، نیروی انسانی و… از دیگر موارد مهمی است که باید در ادغام این بانک‌ها مورد توجه قرار گیرد. ادغام بانک‌های نظامی با برنامه‌ریزی‌ بانک مرکزی در حال پیشرفت است و به زودی پس از برگزاری مجامع فوق‌العاده این بانک‌ها، زمینه برای تغییر تابلوهای شعب نیز فراهم خواهد شد. ادغام بانک‌های نظامی در بانک سپه به عنوان یکی از پروژه‌های اصلی نظام بانکی و البته بانک مرکزی در سال جاری پیشرفت کرده و به زودی مجمع فوق‌العاده بانک‌ها نیز برگزار خواهد شد تا تکلیف سهام ارگان‌های نظامی در این بانک‌ها به طور کامل مشخص شود.

اطلاعات تاسیس و سرمایه اولیه پنج بانک نظامی

بانک انصار	سال 88 تاسیس شد. 600 شعبه و 70 باجه در کل کشور دارد. سرمایه این بانک هزار میلیارد تومان است.
حکمت ایرانیان	سال 89 تاسیس شد. اصلی‌ترین سهامدار این بانک، بنیاد تعاون ارتش جمهوری اسلامی ایران است. سرمایه اولیه این بانک 400 میلیارد تومان اعلام شده است.
موسسه مالی اعتباری قوامین	بیش از 750 شعبه در کل کشور دارد. از سال 91 با مجوز بانک مرکزی بانک شد.
موسسه اعتباری کوثر	سال 87 تاسیس شد. متعلق به وزارت دفاع است. بیش از 350 شعبه در کشور دارد. سال 92 ، 600 میلیارد تومان افزایش سرمایه داد.
بانک مهر اقتصاد	سال 81 تبدیل به بانک شد. این بانک در انتظار مجوز بیش از 800 شعبه در سراسر کشور است.