«اعتمادآنلاین» ملاک‌های یک مدرسه استاندارد را بررسی می‌کند:
دولتی یا غیرانتفاعی؛ کدام مدرسه بهتری است؟/ افسانه مرادی، روانشناس کودک و نوجوان: دنبال مدرسه‌ای باشید که در آن مهارت‌های اجتماعی را هم به فرزندان‌تان یاد دهند/ کودک‌آزاری‌های اخیر، اهمیت نصب دوربین مدار بسته را افزایش داد/ قانون در مدارس باید با ملایمت ا
انتخاب مدرسه فرزندان یکی از هزاران دغدغه والدین است. انتخابی که گاه در آن سخت می‌گیرند و گاه بی‌توجه از کنارش می‌گذرند.
اعتمادآنلاین| عاطفه محمودی- مدرسه، بعد از خانه، جایی است که برای تربیت و آموزش به آن توجه می‌شود. تا قبل از 6 سالگی کودکان بخش عمده‌ای از وقت خود را در خانه سر می‌کنند، اما بعد از این سن دیگر کودک از محیط خانه برای ساعاتی جدا می‌شود. اینجاست که بحث انتخاب مدرسه برای والدین پیش می‌آید و عموماً به یکی از معضلات جدی هم تبدیل می‌شود، چون همه والدین بهترین مدرسه را برای فرزندان‌شان می‌خواهند. مدرسه‌ای که می‌تواند هم سازنده باشد و هم ویرانگر.
محیط آموزشی، یکی از ملاک‌های مورد توجه در انتخاب مدرسه
مدرسه خوب شاید همانی باشد که بر درس‌های اصلی تمرکز می‌کند و دانش‌آموز را برای کنکور آماده می‌کند، شاید هم ملاک‌های دیگری دارد. افسانه مرادی، روانشناس کودک و نوجوان، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین، درباره مدرسه استاندارد و معیارهایش گفت: «مدرسه دومین جای تربیتی برای کودکان و نوجوانان است و یکی از مهم‌ترین نهاد‌های اجتماعی تربیت آنها به شمار می‌رود. یکی از فاکتو‌رهایی که باید در مدارس لحاظ شود محیط آموزشی است. جایی که هم از لحاظ نرم‌افزاری و هم سخت‌افزاری باید مناسب باشد. منظور از فضای سخت‌افزاری مدرسه، محیطی شاد، جذاب و هیجان‌آور است؛ به کار بردن رنگ‌های شاد، ایجاد محیطی برای جنب‌و‌جوش دانش‌آموزان، ابعاد کلاس، صندلی‌های متناسب و نیز سیستم گرمایشی و سرمایشی در مدارس رعایت شود. در بخش نرم‌افزاری هم تمرکز بر داشتن کادر آموزشی با اهداف کوتاه‌مدت و بلند‌مدت است، همچنین داشتن تقویم آموزشی به این معنا که ماهانه سطح درس‌ها تا کجا باید پیش رود. از سوی دیگر باید بین خانواده‌ها و مدیران مدرسه، در واقع اولیای خانه و اولیای مدرسه، تعامل خوبی برقرار باشد.»
او در ادامه به اهمیت مهارت‌های اجتماعی اشاره کرد و گفت: «مهم است که در مدارس علاوه بر درس‌های اصلی چقدر بر مهارت‌های اجتماعی تاکید شود. مهارت‌های اجتماعی شامل مهارت‌های خود‌آگاهی، همدلی، ارتباط موثر، ارتباط بین‌فردی، تفکر خلاق، تفکر نقاد و مهارت حل مساله می‌شود. در مدارس علاوه بر آموزش باید به پرورش نیز توجه داشت. باید به دانش‌آموزان فرصت‌های چالش داده شود. جایی که به آنها اجازه دهد تجربه کنند تا بیشتر یاد بگیرند. همچنین خیلی مهم است که احترام به مذاهب و فرهنگ‌های مختلف به دانش‌آموزان آموزش داده شود تا همین بچه‌ها در آینده رفتار بهتری در مقابل افراد متفاوت از خود نشان دهند.»
نگرانی بابت امنیت در مدارس
امنیت در مدارس یکی از ملاک‌های انتخاب مدرسه است. طی یک سال اخیر خبرهایی از تجاوز به دانش‌آموزان در مدارس همه را شوکه کرد. این مساله در کنار حوادث دیگر مانند تنبیه، آتش‌سوزی، فرو ریختن دیوار و... والدین را بر آن می‌دارد که به امنیت در مدارس توجه نشان دهند. امنیتی که والدین را بابت وضعیت مدارس نگران می‌کند.
افسانه مرادی در ادامه به امنیت در مدارس پرداخت و گفت: «امنیت نیز به لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری باید بررسی شود. منظور از امنیت به لحاظ سخت‌افزاری این است که به طور کلی به ظاهر و ساختمان مدرسه توجه شود. همچنین بعد از خبرهایی که درباره تجاوز، تنبیه و کودک‌آزاری در مدارس شنیده شد، موضوع نصب دوربین مداربسته در مدارس نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.»
او ادامه داد: «امنیت به لحاظ نرم‌افزاری در واقع بُعد عاطفی را در بر می‌گیرد. متاسفانه در حال حاضر مدارس ما رقابتی هستند. در چنین شرایطی دانش‌آموزان امنیت روانی ندارند. ترسی همواره با دانش‌آموزان همراه است که معلم برای درس و مشق چه برخوردی دارد. دیگر دانش‌آموز امنیت و آرامش روانی کافی را ندارد و نمی‌تواند از یادگیری لذت ببرد. برخی مدارس مثل پادگان نظامی هستند و در چنین شرایطی مدرسه برای دانش‌آموزان نفرت‌انگیز است. وقتی به امنیت در مدارس توجه نشود نتیجه آن افسردگی، اضطراب و ترس از مدرسه خواهد بود.»
مرادی در ادامه بحث امنیت نرم‌افزاری، به تخصص کادر مدرسه اشاره کرد: «برخی معلمان در دانش خود به‌روز نیستند و تخصص هم ندارند. در تعداد افراد کلاس و معلم باید تناسب وجود داشته باشد. در برخی مدارس دولتی یک کلاس 40 نفری با یک معلم اداره می‌شود.»
مرادی ادامه داد: «موضوع اجرای انضباط و قوانین در مدرسه هم از لحاظ شکل اجرا اهمیت زیادی دارد. مدیران و اولیای مدارس به همان اندازه که باید در این موضوع دقیق و حساس باشند، باید انعطاف هم به خرج دهند. انعطاف‌پذیری در اداره و قوانین کلاس باید طوری باشد که ضمن رشد دانش‌آموزان، لذت یادگیری هم از بین نرود.»
او سپس با اشاره به توانایی‌های فردی گفت: «انتظارات از دانش‌آموز باید متناسب با توانایی‌هایش باشد. والدین و کادر مدرسه از دانش‌آموزان می‌خواهند در همه درس‌ها نمره خوبی داشته باشند، در حالی که اصلاً به توانایی فردی دانش‌آموز توجه نمی‌کنند.»
مدرسه دولتی بهتر است یا غیرانتفاعی؟
این روانشناس درباره برتری مدرسه دولتی یا غیردولتی گفت: «اینکه چقدر در مدارس این معیارها و اصول رعایت می‌شود به والدین در انتخاب مدرسه برای فرزندان‌شان کمک می‌کند. دولتی یا غیردولتی فرقی ندارد بلکه ملاک‌ها مهم است. این معیارها در حد ایده‌آل وجود ندارد، اما در حد نرمال می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.»
تکلیف در خانه، دغدغه همیشگی
تکلیف در خانه همواره یکی از مباحث مطرح برای دانش‌آموزان، والدین و نیز مسئولان آموزشی بوده است. برخی از کشور‌ها تکلیف در منزل را به کمتر از نیم ساعت در خانه رسانده‌اند. فنلاند یکی از کشو‌رهایی است که از این سیستم یادگیری تبعیت می‌کند. در مدارسی برای دانش‌آموز حجم زیادی از تکالیف در خانه در نظر گرفته می‌شود و در برخی نیز آن را نادیده می‌گیرند، اما تکلیف در خانه بهتر است یا مدرسه؟ دلایل مخالفان یا موافقان مشق شب چیست؟
مرادی درباره انجام تکالیف در خانه توضیح داد: «این مساله دغدغه نظریه‌پردازان و دست‌اندرکاران آموزشی در سراسر جهان است. برخی می‌گویند نباید تکلیفِ خانه داده شود. چون معتقدند فضای اجتماعی و ارتباطی فرزندان با والدین گرفته می‌شود. زیرا اگر والدین بعد از کار که به خانه برمی‌گردند وقت خود را برای تکالیف فرزندان بگذارند، دیگر فرصتی برای روابط اجتماعی و اوقات فراغت نمی‌ماند. تحقیقات نشان می‌دهد مدارسی که تکلیف خانه نمی‌دهند موفق‌تر از مدارسی هستند که به دانش‌آموزان مشق شب می‌دهند.»
او در ادامه به دلایل مخالفان تکلیف در مدرسه اشاره کرد: «برخی از نظریه‌پردازان با تکلیف در خانه موافق‌اند چون معتقدند این تکالیف درس‌ها را تثبیت می‌کند و نیز دانش‌آموزان راهبردهای یادگیری و مدیریت زمان را یاد می گیرند و احساس کارآمدی می‌کنند.»
مرادی می‌گوید: «هر کدام از این نظریه‌ها مزایا و معایبی دارند. می‌توان تعادلی بین اینها برقرار کرد. از آنجا که تکالیف انواع مختلفی از جمله تمرینی، آماده‌سازی، بسطی و خلاقیتی دارد، بهتر است مدارس تکالیف آماده‌سازی را به خانه موکول کنند. بنابراین بخش عمده تکالیف بهتر است در مدرسه انجام شود و تکلیف ساده‌ای هم برای خانه در نظر گرفته شود.»
زنگ مطالعه، راهی برای فرهنگ‌سازی مطالعه
او در پایان درباره فرهنگ‌سازی مطالعه در مدارس می‌گوید: «معلم می‌تواند در کلاس دانش‌آموزان را به صورت گروهی جمع کند؛ کتاب‌هایی معرفی کند و از آنها بخواهد بخشی از آن را ارائه دهند. این کار می‌تواند دانش‌آموزان را به سمت مطالعه سوق دهد. همان‌طور که زنگ مخصوص برای درس‌های اصلی داریم، می‌توان زنگ و کلاس مخصوص مطالعه برای دانش‌آموزان در نظر گرفت.»
دیدگاه تان را بنویسید