گزارش «اعتمادآنلاین» از دلایل ارزان نشدن کالاها با وجود کاهش قیمت دلار؛
اقتصاد ایران بی‌ثبات است/ پازوکی: دولت قیمت‌ها را دستکاری نکند/ بغزیان: قیمت‌ها باید واقعی شود
نکته‌ای که بسیاری از آگاهان اقتصادی سر آن اتفاق نظر دارند این است که به دلیل بی‌ثباتی اقتصادی در ایران فعالان اقتصادی اعتمادی به روند تغییرات ندارند و از این رو بدترین حالت را برای چشم‌انداز اقتصادی در نظر می‌گیرند.
اعتمادآنلاین| فرشته بهروزی‌نیک- چرا قیمت کالاها ارزان نمی‌شود؟ این پرسشی است که بعد از کاهشی شدن روند قیمت دلار، بارها از سوی مردم مطرح شده، اگرچه هنوز هیچ مسئولی پاسخ روشنی به آن نداده است.
قانون نانوشته‌ای در اقتصاد ایران وجود دارد که می‌گوید اگر دلار گران شود، قیمت کالاهای اساسی پابه‌پای دلار بالا می‌رود، اما دلار که ارزان شد، تضمینی وجود ندارد کالاها هم ارزان شوند. مصداق این اتفاق مدتی است در بازار نمود یافته است. روند قیمت ارز طی ماه گذشته کاهشی شد؛ نرخ دلار در بازار آزاد از حدود 14 هزار تومان به 10 هزار و 800 تومان رسید ، اما در این مدت هیچ تغییری در قیمت کالاهایی که طی یک سال گذشته به بهانه بالا رفتن نرخ دلار گران شده بودند، ایجاد نشد. خوراکی‌ها، دخانیات، لوازم خانگی و دارو از جمله کالاهایی هستند که با وجود کاهش قیمت دلار، از گرانی کوتاه نیامدند.
اظهار نظرهای مختلفی در این‌باره وجود دارد، اما نکته‌ای که بسیاری از آگاهان اقتصادی سر آن اتفاق نظر دارند این است که به دلیل بی‌ثباتی اقتصادی در ایران فعالان اقتصادی اعتمادی به روند تغییرات ندارند و از این رو بدترین حالت را برای چشم‌انداز اقتصادی در نظر می‌گیرند.
کارشناسان چه می‌گویند؟
آلبرت بغزیان، تحلیلگر اقتصادی، در این رابطه به اعتمادآنلاین گفت: «بخشی از این مقاومت برای کاهش قیمت‌ها به دلیل افزایش و کاهش دستوری نرخ دلار در بازار آزاد است. در بسیاری از مواقع دلار به قیمت واقعی خود نزدیک نمی‌شود و از این رو در بازار اختلال به وجود می‌آید.»
مهدی پازوکی، تحلیلگر اقتصادی، نیز در این‌باره توضیح داد: «آنچه اقتصاد ایران نیاز دارد پرهیز دولت از دستکاری قیمت‌ها و شیوه‌های دستوری در اقتصاد است.» به گفته پازوکی، اگر ثبات اقتصادی ایجاد شود، هم تولید رونق می‌گیرد هم قیمت‌ها واقعی خواهند شد به شرط اینکه دستمزدها نیز بر اساس نرخ تورم تعیین شود.
بحران دلار 4200 تومانی
از سوی دیگر بسیاری از کارشناسان اقتصادی می‌گویند اساس تعیین قیمت 4200 تومانی برای دلار دولتی و همسو کردن قیمت‌ها با این نرخ از ابتدا سیاست اشتباهی بود.
لطفعلی بخشی، عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در این‌باره گفت: «مشخص بود که نرخ دلار 4200 تومانی به دست مردم نمی‌رسد و همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، کالاهای واردشده با دلار 4200 تومانی قیمتی بسیار بیشتر در بازار پیدا کردند.»
این اقتصاددان با اشاره به برخی مباحث در وزارت بهداشت مبنی بر گم شدن حدود یک میلیارد یورو ارز تخصیص‌یافته برای واردات دارو ادامه داد: «زمانی که چنین اتفاقاتی به خاطر فساد رخ می‌دهد نمی‌توان انتظار داشت دلار 4200 تومانی هم به دست مردم برسد، بنابراین بهتر است دولت این دلار یارانه‌ای را جمع کند و برای کمک به مردم روش‌های دیگری مانند پرداخت نقدی مابه‌التفاوت دلار 4200 تومانی با نرخ نیمایی را در نظر بگیرد.»
این تحلیلگر اقتصادی همچنین به تطبیق بازار سرمایه با نوسانات نرخ دلار اشاره کرد و گفت: «ارتباط افزایش نرخ ارز با افزایش قیمت‌ها در بازار رابطه‌ای مستقیم و فوری است، اما کاهش نرخ ارز لزوماً به همان سرعت افزایش نرخ، روی قیمت کالاها تاثیر نمی‌گذارد و مدتی طول می‌کشد تا این اثرگذاری در بازار محسوس شود.»
به تازگی فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، نیز خبر داد روند افزایشی 83 قلم کالای اساسی متوقف شده است. بر همین اساس وزیر اقتصاد تلویحاً اعلام کرده آنچه رخ داده کاهش قیمت نبوده، بلکه جلوی افزایش دوباره قیمت برخی کالاهای اساسی گرفته شده است.
حرف آخر
معلوم نیست چرا هیچ یک از سیاست‌های اقتصادی در ایران به کاهش قیمت کالاها منجر نمی‌شود. طی یک سال گذشته تاکنون قیمت کالاهای اساسی 56 درصد گران شده و این روند همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر سفته‌بازی نیز بر بحران‌های بی‌شمار اقتصادی می‌دمد. در این میان معیشت برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه سخت و در مواقعی نیز غیرممکن شده است. بانک مرکزی مدتی است درصدد برآمده تا با کنترل نرخ ارز زندگی را برای دهک‌های درآمدی جامعه سهل کند. باید منتظر ماند و دید نتیجه این تلاش‌ها چه زمانی در اقتصاد مشاهده می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید