وقتی می‌توان احمدی‌نژاد را رجل سیاسی دانست چطور اعظم طالقانی رجل سیاسی نبود

اعتمادآنلاین| اصل‏ یکصد و پانزدهم قانون اساسی تاکید می‌کند که رئیس‏‌جمهور باید از میان‏ رجال‏ مذهبی‏ و سیاسی‏ که‏ ایرانی‏‌الاصل‏، تابع ایران‏، مدیر و مدبر، دارای‏ حسن‏ سابقه‏ و امانت‏ و تقوی‏، مومن‏ و معتقد به‏ مبانی‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ و مذهب‏ رسمی‏ کشور باشد انتخاب‏ شود. این اصل قانون اگرچه به ظاهر شفاف است اما از همان سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی مورد مناقشه بوده است.

اختلاف بر سر تفسیر کلمه «رجال» بعد از گذشت بیش از 40 سال همچنان ادامه دارد. برخی کلمه رجال که در این اصل مورد تاکید است را مردان و زنان مذهبی و سیاسی تعریف می‌کنند و برخی دیگر تاکید دارند که این کلمه اختصاصا برای مردان به کار برده شده است. موضوعی که در این سال‌ها شورای نگهبان هم به عنوان مفسر قانون اساسی اظهارنظر واضع و روشنی درباره آن نداشته و ترجیح داده تا این ابهام همچنان وجود داشته باشد.

اما با روی کار آمدن مجلس یازدهم زمزمه‌‌هایی از تعریف و بازنگری مجلس بر این اصل قانون اساسی به گوش می‌رسد. محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس اخیرا در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران از بازنگری در تعریف اصل یکصد و پانزده قانون اساسی خبر داده است.

بر همین اساس نعمت احمدی، وکیل پایه یک دادگستری درباره این اصل قانون اساسی و ایرادتی که به آن وارد می‌شود، توضیح داده است.

این وکیل دادگستری می گوید: وقتی به مشروح مذاکرات تدوین قانون اساسی مراجعه کنید متوجه می‌شوید که رجل سیاسی در ذهن مدونین قانون اساسی هم مشخص نیست که رجل به معنای مرد تلقی می‌شود یا زن. خود آقایان هم درباره زن یا مرد بودن تصمیمی نگرفته‌اند. ما باید ببینیم که نیت مدونین قانون اساسی چیست؟

او می‌افزاید: آیا آقایان نظرشان در تدوین قانون اساسی این بود که رئیس‌جمهور باید زن یا مرد باشد، یا اینکه مطلق کلمه رجل را مدنظر داشته‌اند، به معنای فردی که اشراف و توانمندی‌های سیاسی دارد.

احمدی با اشاره به ادوار برگزاری انتخابات ریاست ‌جمهوری عنوان می‌کند: حدود چهل سال است که یازده بار انتخابات ریاست جمهوری برگزار کرده‌ایم و در دوره‌های مختلفی زنانی داشته‌ایم که برای شرکت در این رقابت‌ها ثبت‌نام کرده‌اند. زنانی که واقعا می‌شد آنها را رجل به معنای اخص کلمه معرفی کرد. یعنی اگر آقای احمدی‌نژاد را می‌توان رجل سیاسی به حساب آورد چطور می‌توان گفت که مرحوم اعظم طالقانی، گرجی و ... رجل سیاسی نبودند.

این حقوقدان با تاکید بر اینکه خوب است یک بار برای همیشه به این قصه پایان داده شود، بیان می‌کند: شورای نگهبان در حال حاضر مفسر قانون اساسی است. بسیاری بحث‌شان بر این است که وقتی شورای نگهبان خانم اعظم طالقانی را رد می‌کند، به اینگونه موارد توجهی نکرده است.

او درباره وظیفه شورای نگهبان در این خصوص تاکید می‌کند: بسیاری از اصول قانون اساسی وجود دارد که شورای نگهبان آنها را تفسیر کرده است، خب این اصل را هم تفسیر کند. بگویید که منظور از رجل سیاسی یک مرد است یا نه می‌تواند یک زن هم باشد؟ این در یازده دوره گذشته خصوصا ادواری که خانم‌ها شرکت کرده‌اند، تعریف نشده است.

این وکیل دادگستری ادامه می‌دهد: یا باید یک تعریف در قوانین عادی داشته باشیم که بگوییم منظور از رجل سیاسی جنسیت هم هست یا اینکه نه چنین نیست پس باید تکلیف آن را روشن کرد. یعنی از شورای نگهبان خواسته شود تا آن را تفسیر کند مبنی بر اینکه آیا زنی که سکان اداره وزارتخانه‌ای را داشته یا در حوزه و دانشگاه درس خوانده و در قد و قواره رجل سیاسی است، می‌تواند کاندیدای ریاست‌‌جمهوری شود یا نه.

احمدی در ادامه تاکید می‌کند: روسای جمهور کشور تا به امروز یعنی بنی‌صدر، رجایی، مقام معظم رهبری، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و آقای خاتمی جایگاهی در انقلاب داشته‌اند و السابقون بودند و به عنوان رجل سیاسی تعریف می‌شدند. از سال 84 که آقای احمدی‌نژاد آمد یا حتی افرادی که در این دوران تایید صلاحیت شدند مانند میرسلیم، جاسبی، احمد توکلی، مرحوم عسگراولادی و ... آیا هیچ یک از زنانی که کاندیدا می‌شوند در قد و قواره این آقایان نبوده‌‌اند؟

این وکیل دادگستری درباره راه‌های رفع ابهام در این موضوع با توجه به احتمال بازنگری در آن می‌گوید: دو راه برای حل این موضوع وجود دارد؛ یا اینکه شورای نگهبان بیاید این اصل قانون اساسی را تفسیر کند و بگوید که منظور از رجل سیاسی در قانون اساسی چیست؟ یا مجلس می‌تواند برای قانون انتخابات اصلاحیه طرح کند و بیاورد که رئیس‌جمهور از بین مردان و زنانی که دارای این ویژگی‌ها باشند، انتخاب می‌شود.

او در ادامه تاکید می‌کند: وجود این ابهام به نظر من الان به ضرر شورای نگهبان هم تمام می‌شود، چون اگر تفسیر این باشد که زنان و مردان می‌توانند رئیس‌جمهور شوند آن وقت اگر افرادی واجد شرایط نیستند و ثبت‌نام می‌کنند، تکلیف‌شان مشخص است و هزینه دیگری برای کشور ندارد.

احمدی همچنین درباره خصوصیات رجل سیاسی می‌گوید: برای رجل سیاسی نمی‌توان قالب گرفت و گفت فرد این مشخصه‌ها را داشته باشد. به عنوان نمونه مرحوم عسگراولادی تحصیلات دانشگاهی نداشت و کاندیدا شد. یعنی شما نمی‌توانید بگویید که حتما فرد دکتری داشته باشد یا دیگر خصوصیات مشخص را داشته باشد.

این حقوقدان تاکید می‌کند: رجل سیاسی عملکرد یک فرد است که توانایی حضور در جایگاه مقام دوم کشور را داشته باشد. رئیس‌جمهور بعد از مقام معظم رهبری دومین فرد کشور است، بنابراین باید وزن فرد در این حد باشد.

منبع: داتیکان