راهبرد خاورمیانه‌ای پاریس تغییر کرده است

اعتمادآنلاین| صباح زنگنه فرستاده و نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح ابعاد سفر امانوئل ماکرون به لبنان و اعلام ضرب‌الاجل 14 روزه برای تشکیل دولت، اظهار کرد: فرانسه به عنوان کشوری که در تاسیس و بنا گذاشتن شاکله لبنان دخیل بوده، باعث شد تا یک نظام طائفه‌ای در این کشور شکل بگیرد که بر اساس پیمان طائف تا به امروز در حل اجرا شدن است. مشکل اینجاست که این نظام عملاً نتوانست نتیجه‌بخش باشد و به ثبات لبنان کمک کند؛ به گونه‌ای که این ساختار با گذشت چندین دهه همچنان برای به رفاه رساندن مردم مشکل دارد و از سوی دیگر همین ساختار نتوانسته است از تعرض اسرائیل به لبنان جلوگیری کند. به همین دلیل ما می‌بینیم که چه بر سر لبنان آمده است و شرایط به سمت شکل‌گیری یک بحران پیچیده و چند ضلعی پیش رفته است.

وی ادامه داد: به دنبال این مسائل، عربستان سعودی هم نفوذ خودش را در این ساختار زیاد کرد و به همین دلیل موجب شد تا محیط امنیتی این کشور به هم بریزد و در نهایت شاهد بروز فتنه تکفیری در جغرافیای لبنان بودیم. به همین جهت پس از انفجار بیروت فرانسوی‌ها بر اساس نفوذی که از گذشته در لبنان داشتند، به مسائل این کشور ورود کردند و این ورود دو هدف دارد: نخست اینکه، پاریس به دنبال بازگشت به دوران شارل دوگل است و می‌خواهد سیاست مستقل از ایالات متحده را در پیش بگیرد. نکته دوم این است که فرانسه اولین و مهمترین کشوری است که در تاسیس نیروگاه اتمی به اسرائیل کمک کرده است و نمی‌تواند امنیت اسرائیل را نادیده بگیرد. از این منظر دغدغه پاریس و دولت ماکرون، بازگشت به دوران گذشته و استعماری است تا بتواند جایگاه قدیم خود را احیا کند.

این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: فرانسوی‌ها به دنبال آن هستند تا در پروژه‌ها و سیاست‌های جدید منطقه ورود کنند و این ورود باید منتج به ایفای نقش مثبت شود. این در حالی است که مشکل فعلی لبنان، اقتصاد و معیشت مردم است و باید دید آیا پاریس می‌تواند این اوضاع را رو به راه کند یا خیر؟ مشابه این مدل را در عراق شاهد هستیم؛ اینکه رییس جمهور فرانسه پس از سفر به لبنان وارد عراق می‌شود و با مقامات تراز اول این کشور دیدار می‌کند، موضوعی است که نشان می‌دهد راهبرد خاورمیانه‌ای پاریس تغییر کرده و در حال ایفای نقش بیشتر است. باید توجه داشته باشیم که فرانسه در عراق مشغول آموزش نیروهای امنیتی و نظامی این کشور است و از جهت دیگر به عنوان یکی از فروشندگان و حامیان تسلیحاتی بغداد به حساب می‌آید. مساله مهمتر این است که فرانسوی‌ها همانند آمریکایی‌ها در عراق مورد تنفر مردم این کشور نیستند؛ چراکه پاریس در اشغال بغداد در سال 2003 نقش نداشت و حتی با آن مخالفت کرده بود. به همین جهت معتقدم که فرانسه می‌تواند نفوذ خود در عراق را گسترش دهد و با جامعه نخبگان این کشور هماهنگ شود.

زنگنه افزود: تمرکز پاریس در عراق بر روی مناسبات تسلیحاتی، اقتصادی و نفت خواهد بود. اینکه گفته می‌شود امانوئل مکرون قرار است با آیت الله سیستانی مرجعیت عراق دیدار کند موضوع مهمی است اما مهمتر از آن این است که بدانیم آینده فرانسه در عراق چگونه خواهد بود؟ از سوی دیگر اخطار ماکرون به مقامات لبنان برای تشکیل کابینه این کشور ظرف 15 روز آینده به نوعی نشان می‌دهد که پاریس خواهان اعمال اصلاحات در بیروت است. سوال این است که آیا اصلاحات مورد نظر فرانسه با جامعه لبنان تناسب دارد یا خیر؟ در این میان احتمال دارد عربستان و آمریکا در مسیر اصلاحات لبنان سنگ‌اندازی کنند و از این رو احتمال دارد ماکرون در میانه راه ناکام بماند. از سوی دیگر میزان و توازن میان اصلاحات سیاسی و اصلاحات اقتصادی در لبنان باید کاملاً مشخص شود؛ چراکه جامعه لبنان طی دهه‌های اخیر تغییرات دموگرافی زیادی را تجربه کرده است.

منبع: ایلنا