«اعتمادآنلاین» گزارش می‌دهد:
تیغ شهرداری کرج بر درختان باغ فاتح / تکرار اولویت خودرومحوری مدیران شهری بر انسان‌محوری
شهریورماه بود که حوالی میدان جمهوری اسلامی کرج نشانه‌هایی از تعریف پروژه جدید دیده و سپس زمزمه‌هایی از سوی رسانه‌های محلی شنیده شد که مجموعه مدیریت شهری کرج پروژه‌ای را شروع کرده است. طرحی که با وجود تمام ابهامات، خطر اصلی را متوجه درختانی کرد که در آنجا قرار دارند و این سوال برجسته که، پس سرنوشت این درختان چه می‌شود؟
اعتمادآنلاین| همین روزها که پاییز آغاز شده و باد و باران، هر چند روز یک بار، روانه شهرها می‌شود کرج به خاطر درخت و کوه و خنکای هوایش فاصله زیادی با پایتخت دارد. اگرچه خودرو و دودهای مملو در ترافیک شبانه‌روز سال‌هاست کمر به نابودی این شهر بسته‌اند، اما هنوز هم هوای کرج متفاوت است. همین هم باعث می‌شود که هرگونه تغییر و دستکاری در این شهر برای شهروندان و حامیان محیط‌زیست نگران‌کننده باشد.
باغ شهر کرج، معروف به باغ فاتح، تا همین چند سال پیش میزبان بیش از 300 هزار هکتار درخت بود. درختانی که هر بار زیر تیغ یک مدیر رفته و نابود شدند، تا به امروز که دیگر این عروس شهر کرج رو به نابودی کامل رفته است؛ حالا کمتر از 20 درصد از باغ 300 هکتاری دیروز باقی مانده است.
شهریورماه بود که حوالی میدان جمهوری اسلامی نشانه‌هایی از تعریف پروژه جدید دیده و سپس زمزمه‌هایی از سوی رسانه‌های محلی شنیده شد که مجموعه مدیریت شهری کرج پروژه‌ای را شروع کرده است. طرحی که با وجود تمام ابهامات، خطر اصلی را متوجه درختانی کرد که در آنجا قرار دارند و این سوال برجسته که، پس سرنوشت این درختان چه می‌شود؟
اوضاع زمانی نگران‌کننده‌تر شد که مدیرکل حفاظت محیط‌زیست هم به طور کلی پایش را از ماجرا بیرون کشید و اعلام کرد که جلوگیری از قطع درختان اصولاً بر عهده مجموعه حفاظت محیط‌زیست استان نیست. فردین حکیمی ترافیک شهری در کرج و فقدان زیرساخت‌های مناسب این کلانشهر را نیازمند تعریض دانست و به نوعی از این طرح حمایت کرد. در واقع هر بار ترافیک به عنوان جدی‌ترین تهدید پیش روی شهروندان قرار می‌گیرد تا پروژه‌های این‌چنینی را مستدل جلوه دهد.
این اظهارنظرات و از دید فعالان شهری، فرافکنی‌ها در شرایطی ابراز می‌شود که کارشناسان معتقدند گره ترافیکی در منطقه مناقشه‌برانگیز با احداث این زیرگذر باز نمی‌شود و به مناطق دیگر در مسیر شمال به جنوب شهر منتقل خواهد شد.
موضوع به جایی کشید که فعالان محیطزیستی دست به کار شدند و کارزاری در این زمینه راه انداختند. در بخشی از این نامه آمده است: «در 2 دهه اخیر، شهرسازی غیراصولی بخش عمده درختان را نابود و به سنگ و آسفالت و آهن تبدیل کرده است. مطلع شدیم که این بار احداث زیرگذر در میدان جمهوری حیات 300 اصله از درختان باقی‌مانده را نشانه گرفته است. با توجه به اینکه سرانه فضای سبز شهری در کلانشهر کرج فاصله زیادی با سرانه استاندارد و حتی میانگین کشور دارد، خواهشمندیم اجرای هر پروژه شهری که منوط به از بین بردن درختان یا به قولی جابهجایی آنهاست را متوقف کنید.»
نایب‌رئیس شورای شهر کرج: نباید از کرج یک کارگاه دائمی ساخت
البته در بین مسئولان شهری برخی هم با این طرح به مخالفت برخاستند. نایب‌رئیس شورای شهر کرج یکی از همین افراد است. رحیم خستو درباره این طرح توضیح می‌دهد: «من جزو مخالفان ساخت این زیرگذر هستم چون معتقدم وظیفه اصلی شهرداری نگهداری شهر است نه اینکه آن را به یک کارگاه دائمی تبدیل کند. با توجه به اجرای پروژه‌های متعدد مثل بزرگراه جنوبی که تهران را به بویین‌زهرا متصل می‌کند و همچنین اجرای پروژه بزرگراه شمالی، ضرورتی در تعریف و پیاده‌سازی این پروژه وجود نداشت.»
عضو شورای شهر کرج ادامه می‌دهد: «یک برج یا یک زیرگذر را در طول 2 سال می‌توان ساخت ولی چقدر زمان لازم است که تنه درختی به اندازه درختان بلوار جمهوری قطور شود؟ شهرها بخشی از هویت‌شان را از درختان کهنسال خود می‌گیرند و شهرهایی که در دنیا درختان قطور و کهنسال دارند به این معنی است که ریشه هویتی‌شان مستحکم‌تر است.»
دبیر دوم شورای اسلامی شهر کرج: درختان باغ فاتح به مکان دیگری منتقل می‌شوند
عده‌ای دیگر اما ترجیح می‌دهند با دلایل قانع‌کننده در صدد توجیه برآیند. مهدی حاجی‌قاسمی دبیر دوم شورای اسلامی شهر کرج در همین باره می‌گوید: «طبق مطالعات اولیه و طرح ارائه‌شده از سوی مشاور، مقرر شده برای فراهم آوردن مقدمات شروع پروژه تعدادی از درختان محدوده به مکان دیگری منتقل شوند که البته این کار مرسوم بوده و در حین اجرای صدها طرح عمرانی صورت پذیرفته است و در این خصوص از شهردار انتظار داریم پاسخ شفافی به دغدغه‌های مطرح‌شده بدهد و بر اینکه شورای اسلامی شهر به شرط رعایت ضرورت‌های محیطزیستی و کمترین آسیب به درختان و فضای سبز موافق انجام کار است، که این موضوع محقق شد. »
عضو شورای هماهنگی محیطزیستی استان البرز: مساله اینجاست که این پروژه‌ها با خود پول دارند
فاطمه امامی عضو شورای هماهنگی محیطزیستی استان البرز با انتقاد از این طرح‌ها به اعتمادآنلاین می‌گوید: «شهردار طی پیامی توضیح داد که همه درختان مشمول این طرح نمی‌شوند، اما از آن جالب‌تر اظهارنظری بود که درباره توان پالایندگی درختان کردند. برخی از مدیران شهری ادعا کردند که درصد آلایندگی خودروها از پالایندگی درختان بیشتر است و در نتیجه بهتر است با ساخت پل و زیرگذر تعداد خودروها را در سطح شهر کاهش دهیم. در صورتی که در هیچ جای دنیا و در هیچ متن علمی‌ای چنین چیزی دیده نمی‌شود.»
او نبود مترو را مشکل جدی‌تری در حوزه حمل‌ونقل عمومی کرج می‌داند: «مشکلات کرج جدی است و با خیابان درست کردن برطرف نمی‌شود. خیابان که عریض شود، پل‌ها که ساخته شوند، زیرگذر و روگذرها که احداث شوند، فقط تعداد خودروها افزایش می‌یابد. ما با این کار عملاً به خودروها فرصت جولان بیشتر می‌دهیم و آنها را کم نمی‌کنیم. شهری که هنوز بعد از سال‌ها مترویش راه نیفتاده است معضلات جدی‌تری در زمینه حمل‌ونقل عمومی دارد.»
امامی ادامه می‌دهد: «هر پروژه‌ای که آغاز شود همراه خود پول و بودجه هم می‌آورد. مازاد بر اینکه این روزها پایان دوره حضور این افراد در شورای شهر است و به هر حال دنبال اقداماتی هستند که توان نمایش بیشتری داشته باشد و در کنارش پول خوبی هم داشته باشد. این شورا به محیطزیستی بودنش می‌نازید، اما در عمل واقعاً همه ما را ناامید کرد.»
جابهجایی درختان امکان‌پذیر است؟
مسئولان در تلاش بودند با اشاره به جابهجایی درختان، نگرانی فعالان محیطزیستی را برطرف کنند، حال آنکه کارشناسان معتقدند شانس کمی برای جابهجایی موفق درختانی با این ویژگی وجود دارد. برای این کار باید 310 اصله درخت جابه‌جا شود که بیش از 100 اصله قطور و مابقی معمولی هستند. درختان با قطر معمولی مشکلی در جابهجایی ندارند، اما شانس ادامه حیات درختان قطور بعد از جابهجایی کمتر از 50 درصد است. ضمن اینکه شهروندان کرجی مدت‌هاست از هزاران طرح نیمه‌کاره شهری که آغاز شده اما به پایان نرسیده‌اند گله دارند.
بنابراین حل ریشه‌ای مساله ترافیک تنها با برنامه‌ریزی برای مسیرهای جایگزین در جهت شمال به جنوب شهر ممکن است، البته این در صورتی است که مدیریت شهری اولویت زیادی برای حفظ درختان چند 10 ساله نسبت به تملیک زمین قائل باشد. تجربه سایر کشورها به خوبی نشان داده که معضلات این‌چنینی حل نمی‌شوند مگر با هم‌اندیشی جمعی از متخصصان و نخبگان حوزه شهری و محیط‌زیست که علاوه بر تجربه در مدیریت شهر، از مبانی جدید علمی هم آگاهی داشته باشند. حالا باید دید پس از این حجم اعتراض، این پروژه تا چه اندازه توان رسیدن به مرحله اجرا را خواهد داشت.
دیدگاه تان را بنویسید