آیا آمار اعلام‌شده فوتی‌های کرونا در تهران واقعی است؟

اعتمادآنلاین| محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران، با اشاره به آمار اعلام‌شده فوتی‌های کرونا در تهران گفت: «ما اصلاً وارد بحث راستی‌آزمایی نمی‌شویم به هر حال این عدد رسمی وجود دارد. اینجا به دوستان گفتم این را تفکیک‌شده اعلام کنید تا امروز چیزی اعلام نکردند. شما آمار را ببینید، آمار مسخره کلان کشوری می‌دهند. امروز در کشور 196 نفر، 148 نفر و... این آمار به چه درد می‌خورد؟ من در تهران به شهروندانم چه بگویم؟ چقدر مال توست؟ چقدر مال ایلام است؟ چقدر مال لرستان است؟ چقدر مال خوزستان است؟ در حالی که هر استان باید عمل کنند.»

بخش‌هایی از این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

*قصه جالبی بود. آمدید اظهارنظر کردید عدد و رقم دادید بعد یک دفعه شورای شهر ساکت شد...

اصلاً ساکت نشده این هفته بابتش به دادگاه رفتم.

*شما به دادگاه رفتید بقیه همکاران‌تان چطور؟

اتفاقاً تنها حوزه‌ای بود که تمام همکاران و حتی خود رئیس شورا این مطالبه را داشت، اما خیلی برخورد هم به دولت هم به هسته سخت قدرت، برایشان مهم بود که اظهار نظر متفاوتی نشوند. وقتی که ما گله‌مند شدیم که این رویکرد با کرونا خوب نبوده، نادرست بوده، تو مواجهه اعتراض داشتیم. وقتی آقای رئیس‌جمهور اعلام کرد از بیست‌وسوم مردم به سرکار بروند من در نطق نوزدهم گفتم این کار را نکنید. از عجایب روزگار بود و بعد هم وقتی آقای زالی به صحن آمدند و گزارش خواستیم من آنجا نتوانستم کنار بیایم. از آن طرف آمار بهشت زهرا داشتم که آمار بهشت زهرا به اندازه آمار کل کشور که سخنگوی وزارت بهداشت...

*این آماری که اعلام می‌شود آمار واقعی درباره کروناست یا نادرست؟

چیزی که من دیدم هفتم اردیبهشت آمار تفکیک‌شده اعلام می‌شد از آن به بعد قطع شد. من این را ادامه دادم. تعطیل بود. وقتی نظر رئیس‌جمهور مطرح شد و دولت گفت از بیست‌وسوم همه سر کار بروند تهران از سی‌ام برود دیدم اصلاً نمی‌خواند. شهر با این اوضاع و احوال برگردد با آن موج دومی که بعد از سفرها ایجاد شد آمار همچنان بالا می‌رفت. ما دیدیدم روزی 120 تا 130 نفر را در بهشت زهرا دفن می‌کنیم. بعد دیدیم آماری که از کل کشور اعلام می‌کند برابری می‌کند با آمار بهشت زهرا. بعضی روزها کمتر است من چطور می‌توانستم قبول کنم.

*به عنوان استاد دانشگاه، به عنوان یک عضو سیاسی اصلاح‌طلب، به عنوان عضو شورای شهر تهران، به عنوان یک روزنامه‌نگار ساده فهم‌تان را صادقانه برای من و مخاطبان برنامه در میان بگذارید. آمار کرونایی که الان اعلام می‌شود، فوت‌شدگان کرونا، آمار واقعی هست یا خیر؟

نیست. من ببخشید با زبان فارسی این را می‌گویم. من اعتراض کردم...

*چقدر است؟

من اینجا سه تا کار کردم. اولاً از بهشت زهرا آمار می‌خواستم به من آمار می‌داد ولی این آمار مکتوب نبود رسمی نمی‌دادند.

*شفاهی می‌دادند؟

شفاهی و تلفنی می‌گفتند. حتی می‌گفتم به صورت اس‌ام‌اس بده نمی‌داد. بعد پرسیدم چرا نمی‌دهید بعد فهمیدم گفتند حق ندارند بدهند. تهدید شده بود...

*چه کسی گفته بود؟ دولت؟

نه، از حوزه‌های سخت قدرت گفته بودند نباید بدهید. من به شهردار گفتم این آمار را می‌خواهم دیدم نمی‌دهند، نامه نوشتم دیدم نمی‌دهند، دوباره پیگیری کردم رونوشت زدم دیدم آقای هاشمی به من زنگ زد که شهردار می‌گوید حق‌شناس دنبال می‌کند دوستان به من می‌گفتند تو چرا دنبال آمار می‌روی؟ گفتم من مسئول این شهرم باید بدانم مرده‌هایی که در بهشت زهرا دفن می‌شوند و هر روز هم می‌بینم، من که آمارش را دارم ولی سند می‌خواهم ببینم داستان چطوری است، چقدر است؟ خلاصه آخر سر شهردار تهران قبول کرد که اس‌ام‌اسی این آمار را به آقای هاشمی بدهد و آقای هاشمی هم در گروه شوراها بگذارد و زیر آن می‌نویسد محرمانه. عیبی ندارد من این آمار را گرفتم. بعد گفتم می‌خواهم ببینم چه خبر است. آماری هم که اعلام می‌شد دیدم اصلاً با این نمی‌خواند. در صحن یک تذکر دادم که آقای ستاد کرونای تهران آمار تفکیک‌شده را بدهید. دلیلم هم این بود که این آمار نمی‌خواند. آماری که من دارم و چشمم می‌بیند با آماری که شما می‌گویید نمی‌خواند همین. اصلاً آمار را هم بیرون ندادم که بگویم چی به چی است. این باعث گله‌گذاری شد و موجب شد تذکر بیاید، آقای رئیس‌جمهور در نطقش در دولت بگوید یک عده کاسب کرونا آمدند دارند نق می‌زنند نوق می‌زنند برای من حدیث فلان خواندند.

*آن کاسب کرونایی که آقای روحانی گفتند برداشت کردید که شمایید؟

بله دقیقاً، کی بود؟ می‌گفت نق می‌زنند که چطوری است... من هم گفتم عیبی ندارد ایشان لقب می‌دهند ما هم یک لقب به خودمان می‌گیرم. عیبی ندارد چشم‌مان کور دنده‌مان هم نرم- به قول جنوبی‌ها- خودمان تلاش کردیم ایشان را بردیم در پاستور نشاندیم حالا یادشان رفته.

*به عنوان عضو شورای شهر- آمار کرونا و این چیزهایی که وجود دارد- به نظر شما در این شهر جان مردم گران‌تر است یا بادمجان؟

من فکر می‌کنم اگر جان مردم اهیمت داشت نباید این‌طوری با جان مردم رفتار می‌کردیم. رفتار خوبی نکردیم من تمام دلخوری‌ام این بود که این جان آدمی است. آنجا پیگیر شدم دیدم از وزیر محترم دولت نامه آمد که این مطالب را داخل صحن علنی مطرح نکنید داخل جلسات خصوصی دنبال کنید. من آنجا جواب دادم در صحن گفتم این شورا هیچ کاری نکرده، اولین روزی که آمد جلسات غیرعلنی را حذف کرد، جلوی مردم نشست رأی‌اش را شفاف کرد خبرنگاران را گذاشت. قبلاً چطوری بوده؟ روزهای یکشنبه جلسه علنی، روزهای سه‌شنبه جلسه غیرعلنی. ما دیگر جلسه علنی و غیرعلنی نداشیتم. همه جلسات علنی بود. یکشنبه و سه‌شنبه با حضور 60 خبرنگار. ما این را درخواست کردیم بعد منجر شد به تذکر بعد منجر شد به حتی سخنگوی وزارت بهداشت که ما را متهم کرد به 88 و... خلاصه آمار غلط دادید که آنها را گرفتار کردید. من جوابی ندادم گفتم آمار بدهید. به ثبت احوال رفتم دیدم ثبت احوال آمار مرگ زمستان را حذف کرده و در سیستم نگذاشته است گفتم من خودم ثبت احوال بودم...

*اسفند 98؟

نه، زمستان. چون آنها فصلی می‌گذارند. کلاً تعطیل کرده بود. تا فروردین صبر کردیم نیامد. تا آخر فروردین نیامد. در اردیبهشت نیامد. مدام زنگ می‌زدم نامه می‌نوشتم نامه را برمی‌گرداندند. گفتم نمی‌شود این آمار را چرا نمی‌گذارید، قانون می‌گوید که باید بگذارید نهایتاً به وزیر کشور توییت کردم. در توییتر نوشتم آقای وزیر کشور! چرا نمی‌گذارید؟ در ماه رمضان همکارانم در ثبت احوال زنگ زدند گفتند ما فردا می‌گذاریم شما دیگر پیگیری نکنید که گذاشتند. آماری که گذاشته شد این آمار می‌گوید 8 هزار و خرده‌ای مرگ در سال گذشته، 98، بیشتر از پارسال و بیشتر از پیرارسال بود.

*زمستان 98 نسبت به زمستان 97، 8 هزار و خرده‌ای فوت‌شده بیشتر داریم...

بله. ما سه زمستان را کنار هم گذاشتیم 97، 96 و 98. 97 به 96 هزار نفر اضافه شده رِنج طبیعی دارد، اما 97 به 98 هشت هزار نفر اضافه شده است...

*در تهران زلزله شده؟ آتش‌سوزی شده؟ چه شده است؟

زلزله آمده، زلزله‌ای به نام کرونا. این خیلی معلوم بود عددی که می‌دادند این عدد نمی‌خواند. در کل کشور در آن مقطع کلاً 3 هزار و 700 نفر تا پایان اسفند آمده بود. این یعنی چه؟ من گفتم آمار را بگذارید که حداقل مردم بفهمند. خوشبختانه ثبت احوال گذاشت.

*الان آماری که گذاشته [می‌شود] می‌خواند با آن چیزی که شما مشاهدات‌ عینی داشتید؟

خیر، ولی نزدیک است. به هر حال یک عدد وجود دارد. ما اصلاً وارد بحث راستی‌آزمایی نمی‌شویم به هر حال این عدد رسمی وجود دارد. اینجا به دوستان گفتم این را تفکیک‌شده اعلام کنید تا امروز چیزی اعلام نکردند. شما آمار را ببینید، آمار مسخره کلان کشوری می‌دهند. امروز در کشور 196 نفر، 148 نفر و... این آمار به چه درد می‌خورد؟ من در تهران به شهروندانم چه بگویم؟ چقدر مال توست؟ چقدر مال ایلام است؟ چقدر مال لرستان است؟ چقدر مال خوزستان است؟ در حالی که هر استان باید عمل کنند. در این فاصله دولت سه رئیس دانشگاه علوم پزشکی را عوض کرده است.

*یعنی شما معتقدید دولت رسماً دروغ می‌گوید؟

من تمام اعتراضم این بود که شما مرا متهم نکردید چون به هر حال باید بروم دادگاه جواب بدهم.

[این بخش از گفت‌وگو قابل انتشار نیست] خوشبختانه بازپرس محترم وقتی حرف‌های مرا شنید خودش 2 صفحه لایحه از وکیل من محکم‌تر در دفاع از من نوشته [که] در راستای وظایف نمایندگی صحبت کرده، چیزی نگفته است. نطق 19 فروردین مرا شما یک بار دیگر بخوانید. اگر شما به عنوان یک مقام یک ذره گیر داشتید غیرقانونی حرف زدم، غیرحقوقی حرف زدم، برخلاف منافع مردم حرف زدم حق با شماست.

*من در مقام بلندمرتبه مردم حتماً این مطلب شما را می‌خوانم.

آنجا اتفاقاً آقای بازپرس خواند و برای من قرار منع تعقیب صادر کرد، رفت دادستان محترم قبول نکرد. من رفتم دادگاه. شنبه گذشته دادگاه بودم آقای قاضی هم حرف‌های مرا صبورانه شنید همچنان منتظرم حکم قاضی محترم را بشنوم. شاکی چه کسی است؟ شاکی معاون حقوقی اطلاعات سپاه است. من سوال کردم اگر در این داستان شکایتی باشد ستاد کرونا باید از من شکایت کند. وزارت بهداشت باید از من شکایت کند.

*شاید وکالت دادند یا تهاتر کردند؟

نه. حتی این گله را هم کردم و به سازمان نظام پزشکی که اتفاقاً دوستان خود من هستند زنگ زدم گفتم آقای سازمان نظام پزشکی، آقای وزارت بهداشت، اگر شکایتی دارید بگویید، اگر هم ندارید من حرف شما را زدم به هر حال من قبلش با آقای زالی نشستم، گفت، شما حرف درستی می‌زنید. گفت، ما نمی‌توانیم زورمان به دولت نمی‌رسد تو بزن خیلی خوب، من زدم! الان حاضر نیستند... بعد گفتم یک نامه به دادگاه بنویسید بگویید ما شکایتی از شما نداریم. همین رفقای ما نه در سازمان نظام پزشکی نه در وزارت بهداشت و نه در دولت هیچ‌کدام حاضر نشدند بگویند ما از این آدم شکایتی نداریم. او حرفی نزده جز دفاع از حقوق مردم.

*امیدوارم یک منجی در این کشور پیدا بشود همه آمار واقعی را بدهد. یعنی از آمارهایی که در هواپیما اعلام می‌شود تا آماری که در دریا...

در مصاحبه‌ای آقای حریرچی آمده می‌گوید می‌تواند آمار مرگ 2 برابر آمار اعلامی باشد. خودش مصاحبه کرده است. خب من این را چه کار کنم؟ خودشان می‌گویند هیچ اشکالی ندارد. بنده تفکیک‌شده خواستم می‌گویم آقای حریرچی عزیز برادر من که برایتان احترام قائلم چه دلیلی دارد که آمار تفکیک‌شده نمی‌دهید.

*حالا از این بحث کرونا بگذریم.

من اینجا خیلی صریح می‌گویم امروز اعلام کردند که 165 نفر فوت کردند. من می‌گویم از این 165 نفر چند نفر مال تهران است؟ مال تهران را بگویید. آن‌وقت من می‌توانم راستی‌آزمایی کنم چون من در بهشت زهرا عدد دارم، شما هم عدد مرا می‌گویید، اما این نمی‌گوید. من اینجا بگویم از این 165 نفر اگر 80 نفر در بهشت زهرا دفن کرده باشند ولی واقعاً منطقی است بگویم 60 درصد مرگ کشور [در تهران است]...

*یعنی واقعاً این یک سوال است. ببخشید آقای ستاد ملی کرونا! آقای وزارت بهداشت! آقای دولت! آقای حریرچی عزیز! این مساله مردم است، جان مردم است و مهم است. می‌دانیم دارید اقتصاد را پویا می‌کنید و گشایش اقتصادی می‌شود. نماینده شورای شهر و نماینده مردم تهران یک سوال ساده دارد به تفکیک اعلام کنید این فوت‌شدگان- این 165 نفر و 167 نفر که به صورت تناوب است- مال کدام شهر است که راستی‌آزمایی کنند. گر محک تجربه آید به میان/ تا سیه روی شود هر که در او غش باشد. از این بحث بگذریم. بعد از انفجار بیروت یک نگرانی عمده ایجاد شد مبنی بر اینکه...

این جمله را اصلاح کنم. اصلاً کاری به 30 استان دیگر ندارم مال تهران را بگویید، مال بقیه استان‌ها را یکپارچه بگویید. مال تهران ما را بگویید که حداقل من در مقابل مردم تهران مسئولیت دارم. من کاری به مردم کشورم ندارم. من می‌خواهم بگویم من نماینده شما هستم، شما از من گله نمی‌کنید اینجا رفتی چه کار کردی؟ حداقل به من انذار ندادید که من مراقب سلامتی باشم؟ در تهران روزی... ظرفیت تمام بیمارستان‌ها پر شده است. گرفتاری وجود دارد، حداقل مردم مراقبت کنند کار اضافی نکنند. من مثال می‌زنم! گفتم: من عادت داشتم هر روز فرضاً بروم نان گرم بگیرم. خیلی‌ها این عادت را دارند. اگر فرض کنید بدانند در شهرشان روزی 200 آدم می‌میرد به جای اینکه هر روز برود در صف نانوایی بایستد و در معرض ابتلا قرار بگیرد هفته‌ای یکبار می‌رود یک بسته نان لواش یا سنگک می‌گیرد، هفته‌ای یک‌بار بیرون می‌رود.

*کنج خانه‌اش می‌نشیند. عزیزتر از جان که نداریم...

یعنی میزان در خطر قرار گرفتن یک دهم می‌شود.

*خدا آخر عاقبت ما را به خیر کند! خدا آخر عاقبت همه کسانی هم که خیانت می‌کنند در حق جان مردم، مال مردم و منافع مردم، خدا آخر عاقبت آنها را هم به خیر کند. گرچه بعید می‌دانم با آه و ناله و نفرین مردم کار ساده‌ای باشد چون حق‌الناس است. از این بحث بگذریم.... شما موافق اجرای طرح ترافیک تهران هستید یا خیر؟

اینجا گفتیم ما تابع نظر کمیسیون تخصصی کمیسیون ستاد مبارزه هستیم...

*ستاد ملی مبارزه با کرونا مخالف است. شهرداری تهران دنبال اجراست چون منبع درآمدش است. شورای شهر چه نظری دارد؟

می‌خواهم بگویم اگر او مخالف است فرض کنید ما باید درآمد داشته باشیم که شهر را اداره کنیم. درآمد حذف می‌شود دنیا چه کار می‌کند؟ اینجا ستاد مبارزه با کرونا یک بودجه دارد، می‌گوید آقای شهردار تهران تو از بابت ترافیک ممکن است صد میلیارد تومان درآمد داشته باشی بابت این عدم تحققت0 تو آزاد کن، من مخالفم، بابت این صد میلیارد به حسابت می‌ریزم، تو اصلاً برو پی کارت. مخالف است به فلان رستوران می‌گوید تعطیل کن. دنیا چه کار می‌کند...

*بعد می‌گوید بابت این تعطیلی ایکس درصد می‌دهم که متضرر شدید...

در آلمان این اتفلاق افتاد. گفت، من 30 درصد را خودم پرداخت می‌کنم، 20 درصد دولت می‌دهد، یک مقدار بودجه می‌گذاریم تا 60 درصد هزینه‌های رستوران‌هایی که تعطیل شد، سینماهایی که تعطیلی شد، تئاترهایی که تعطیل شد پرداخت می‌کنیم که فلان موزیسین، فلان هنرمند، به گدایی نیفتد بتواند کرایه خانه‌اش را بدهد و زندگی‌اش را بکند.

*شخصاً موافق بازاحیای طرح ترافیک هستید یا خیر؟

بله، اگر ستاد مبارزه با کرونا می‌گوید باید تعطیل شود من حتماً موافقم که تعطیل شود، در این اصلا شکی نیست، اینجا نظر کارشناسی مهم است.

**مشروح این گفت‌وگو را اینجا بخوانیم و ببینیم.