پرونده خبری هفته | هزار اما و اگر برای تعطیل نشدن تهران

اعتمادآنلاین| الهام نداف- زمزمه تعطیلی تهران از جایی شروع شد که علیرضا زالی، فرمانده ستا‌د عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران، به دلیل افزایش آمار ابتلا به کرونا در پایتخت، پیشنهاد تعطیلی 2 تا سه هفته‌ای تهران را مطرح کرد. این تنها اظهارنظر صریح و جدی درباره تعطیل شدن مرکز شیوع کرونا در کشور نبود. پیش‌تر، رئیس و اعضای شورای شهر تهران، محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی و اعضای ستاد مقابله با کرونا نیز بارها عنوان کردند با تعطیلی کامل تهران، تا اندازه زیادی روند شیوع این ویروس مهار می‌شود و کادر درمان هم می‌توانند نفسی تازه کنند.

این بار اما موضوع جدی‌تر از قبل پیگیری شد. بعد از زالی، ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت، تاکید کرد پیشنهاد تعطیلی کامل تهران روی میز است و در ادامه زهرا نژادبهرام، عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران هم از ارسال نامه‌ای مشترک با نمایندگان مجلس برای تعطیلی 2 هفته‌ای تهران خبر داد.

این هشدارها اما از تابستان که آمار مرگ‌ومیر کرونا هنوز به بیش از 400 نفر در روز نرسیده بود، به گوش تصمیم‌گیران رسانده شد. همان زمان که ستاد مقابله با کرونا، شروع پاییز را فرصتی برای جان گرفتن ویروس عجیب و غیرقابل پیش‌بینی کووید-19 می‌دانست، انتظار می‌رفت چاره‌ای برای ماه‌های مهر و آبان اندیشیده شود؛ این اتفاقی بود که در ادامه نیفتاد.

جلسه روز شنبه، 15 آبان‌ماه، ستاد ملی مقابله با کرونا اما تنها به تعطیلی مشاغل گروه 2 تا چهار از ساعت 6 عصر منجر شد و خبری از تعطیلی تهران نبود. کمی بعد هم انوشیروان محسنی‌بندپی، استاندار تهران، آب پاکی را روی دست حامیان تعطیلی پایتخت ریخت و گفت تعطیلی منتفی است. او به اعمال محدودیت‌های جدید در تهران از 24 آبان‌ماه اشاره کرد و گفت احتمالاً از این تاریخ منع تردد از ساعت 21 تا 24 در استان تهران اعمال شود.

در این میان در حالی‌که تعداد قابل توجهی از حامیان تعطیل شدن تهران، دولت را مقصر اصلی تعطیل نشدن پایتخت می‌دانستند، مینو محرز، عضو ستاد مقابله با کرونا، انگشت اتهام را به سمت استاندار گرفت و تاکید کرد: «نمی‌فهمم چرا زمانی که ستاد ملی مقابله با کرونا که رئیس آن رئیس‌جمهور و عالی‌ترین مقام اجرایی کشور است دستور می‌دهند که تعطیل کنند، استانداری با تعطیلی موافقت نمی‌کند.» این اظهارات واکنش‌ کاربران فضای مجازی را هم در پی داشت و چند ساعتی در فضای مجازی به یکی از موضوعات داغ روز تبدیل شد. محرز در حالی بر نقش استانداری در تعطیل نکردن تهران تاکید کرد که طبق گفته حریرچی، استاندار تهران خود از پیشنهاددهندگان تعطیلی 2 هفته‌ای تهران بوده است.

محرز در اظهاراتی دیگر برای چندمین بار درباره واقعیت شیوع بی‌محابای کرونا در کلانشهر تهران هشدار داد و گفت: «هیچ‌گاه وضعیت بیماری به افتضاحی شرایط فعلی نبوده و اکنون بیمار در بیمارستان‌ها در انتظار تخت خالی برای بستری است؛ بنابراین باید شرایط را مورد توجه قرار دهیم.»

در نهایت و برای خواباندن غائله، علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در صحبت‌هایی تاکید کرد: «مباحثی که مبنی بر موافقت رئیس‌جمهور با تعطیلی 2 هفته‌ای تهران و مخالفت استاندار با اجرای آن مطرح شده بود، به هیچ وجه صحت ندارد.» او با این اظهارات تلویحاً مهر تاییدی بر مخالفت رئیس‌جمهور با تعطیلی تهران زد.

شورای شهر تهران از جمله نهادهایی بود که به عدم تعطیلی تهران واکنش نشان داد. این اتفاق صدای محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، را که پیش‌تر بارها وضعیت تهران را وخیم توصیف کرده بود، هم درآورد. او با انتقاد از عملکرد مسئولان در مورد کرونا، در اظهاراتی گفت: «ظاهراً، مسئولان تصمیم‌گیرنده جسارت و اراده لازم را برای این اقدام ضروری که موجب شکستن زنجیره ابتلا و ایجاد یک فرصت حداقلی برای بازسازی توان سیستم سلامت و کارکنان خدوم بخش‌های خدماتی در این حوزه می‌شود، ندارند.»

کمی بعد اما پای مجلس به این کش‌وقوس‌ها باز شد و حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، گفت «اگر تهران و کلانشهر‌ها حداقل به مدت 2 هفته تعطیل نشوند، مجلس هفته آینده طرح دو فوریتی برای الزام دولت به این کار ارائه می‌کند.» او تعطیلی مشاغل از ساعت 6 بعدازظهر را شبیه شوخی دانست و تاکید کرد با این محدودیت‌ها هیچ تغییری در کلانشهر‌ها به خصوص تهران مشاهده نمی‌شود.

این هشدارهای پی‌درپی تنها به اعضای ستاد مقابله با کرونا یا اعضای شورای شهر محدود نشد. در طول ماه‌های گذشته، مدیران بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی و درمانی با توصیف وضعیت وخیم بیمارستان‌ها، تاکید کرده‌اند وضعیت به همین منوال پیش برود، شاهد قتل عام کرونا خواهیم بود.

از نخستین روز مهرماه تا امروز، هر ساعت بر شمار بیماران بدحال کرونا در کشورمان افزوده شده است. در نیمه مردادماه امسال آمار بیماران بدحال از 4 هزار نفر فراتر رفت و در ادامه آن، موج دوم مرگ‌ومیر کرونا در ایران آغاز شد. این روزها اما بنابر آمار رسمی وزارت بهداشت تعداد مبتلایان در یک روز نزدیک به 10 هزار و 500 نفر رسیده و چند روزی است که آمار مرگ‌ومیر زیر 450 نفر نیامده است. این آمار هنوز به اوج خود نرسیده و با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید، شیب صعودی همچنان ادامه خواهد داشت.

از فروردین امسال و با فراگیری کرونا در کشور، بنابر آمار رسمی، تعداد مبتلایان و فوتی‌ها فراز و نشیب‌های فراوان داشته. فرودین‌ماه رکورد بیشترین تعداد مبتلا در یک روز 3186 و بیشترین مرگ‌ومیر در روز 158 نفر بود. این رقم در ادریبهشت‌ماه به رکورد 2346 مبتلا و 96 فوتی کاهش یافت. خردادماه با اوج‌گیری مقطعی، بیشترین تعداد مبتلایان در یک روز به رکورد 3574 نفر رسید، اما فوتی‌ها از 120 نفر تجاوز نکرد. آمار مبتلایان در تیرماه هم به نسبت فروردین چندان بالا نبود و بنابر اعلام وزارت بهداشت بیشترین تعدادی که در یک روز به این ویروس مبتلا شدند 2691 نفر بود و 221 نفر هم در بیشترین آمار اعلام‌شده روزانه در این ماه جان خود را از دست دادند. 2751 مبتلا و 235 نفر فوتی بیشتر تعداد ابتلا و مرگ‌ومیر روزانه در مرداد ماه بود. این عدد در شهریور در بدترین روز ماه به 2313 مبتلا و 183 فوتی رسید. مهرماه اما با جهشی 2هزارتایی آمار مبتلایان به عدد 5000 نفر نزدیک شد و در مرگبارترین روز 337 نفر جان خود را از دست دادند. تنها یک ماه بعد و در آبان‌ماه آمار کرونا در ایران جهش قابل‌توجه دیگری را تجربه کرد و در رکوردهای روزانه نزدیک به 10 هزار و 500 نفر به کرونا مبتلا شدند و آمار مرگ‌ومیر هم از 450 نفر رد شد.

مطالعه جدید محققان دانشگاه هاروارد نشان داده احتمال مرگ افرادی که در منطقه‌ای با آلودگی هوای زیاد زندگی می‌کنند، پس از ابتلا به ویروس کرونا زیاد است. انتشار این خبرها اما برای کسانی که در صورت بیرون نیامدن از خانه، دچار مشکلات فراوان اقتصادی می‌شوند، فایده چندانی ندارد. عدم موافقت دولت با تعطیلی موقتی کلانشهرها هم گواه همین مساله است. این موضوعی است که پیش از این سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت، بر آن تاکید کرده و گفته بود: «اینکه بخواهیم در این شرایط همه مشاغل را تعطیل کنیم، با توجه به مشکلات اقتصادی ممکن است عملیاتی نباشد و فشار زیادی به مردم وارد شود.» او البته در مقام سخنگوی وزارت بهداشت به مردم هشدار داده بود از سوار شدن به اتوبوس‌ها و یا واگن‌های مترو با جمعیت زیاد و با سیستم تهویه نامناسب به طور جد خودداری کنند. در صورت استفاده از مترو و یا اتوبوس حتما از ماسک استفاده کرده و نسبت به رعایت اصول فاصله‌گذاری 1.5 تا 2 متر اقدام کنند، اتفاقی که رعایت آن برای مردم عادی، تقریباً نشدنی است.

به گفته مسئولان وزارت بهداشت، پیشنهاد تعطیلی تهران برای کنترل و برون‌رفت از بحران کرونا نیست. این کار صرفاً زمانی برای کادر درمان و پرستاران فراهم می‌کند تا بتوانند با تجدید قوا، پیک‌های اپیدمی را کمی بالا و پایین کنند، آن هم برای پرستارانی که بنابر آمار، این روزها پنج برابر بیشتر نسبت به سال گذشته، اقدام به مهاجرت می‌کنند، همان کسانی که در صف اول جنگ با کرونا هستند و اگر این صف شکسته شود کرونا همه‌ صف‌های دیگر را می‌شکند.