مکانیسم ماشه و هشداری برای ایران
امریکا که همچنان با وجود شکست در توسل به «مکانیسم ماشه»، قطعنامههای شورای امنیت را احیا شده فرض میکند، چهارشنبه کوشید تا با افزودن دو بند به بودجه 2021 سازمان ملل بودجه لازم برای احیای کمیته تحریم 1737 و پانل کارشناسی 1929 را تامین کند.
اعتمادآنلاین| امریکا که همچنان با وجود شکست در توسل به مکانیسم ماشه، قطعنامههای شورای امنیت را احیا شده فرض میکند، چهارشنبه کوشید تا با افزودن دو بند به بودجه 2021 سازمان ملل بودجه لازم برای احیای کمیته تحریم 1737 و پانل کارشناسی 1929 را تامین کند.
کمیته و پانل مذکور براساس قطعنامههای 1737 و 1929 ایجاد و هدف آنها نظارت بر حسن اجرای تحریمها علیه ایران بود. با وجود مخالفت قاطع اعضای شورای امنیت با فعال شدن مکانیسم ماشه مندرج در قطعنامه 2231 در سپتامبر گذشته، امریکا طی سه ماه گذشته همچنان مدعی بوده که با وجود خروج از برجام حق توسل به مکانیسم مذکور را داشته و در نتیجه تحریمها اعاده شدهاند. پیشنهاد امریکا در کمیته 5 مجمع عمومی با 110 رای مخالف رد شد. تنها 10 کشور شامل عربستان، بحرین، جیبوتی، السالوادور، هاییتی، میکرونزیا، مراکش، یمن، اسراییل و امریکا به این پیشنهاد رای مثبت دادند. رای 32 کشور ممتنع بود و 40 کشور نیز در جریان رایگیری غایب بودند. به این ترتیب، با توجه به عدم تامین بودجه لازم، تاسیس کمیته تحریم و پانل کارشناسی و به تبع آن احیای تحریمهای چندجانبه علیه ایران که به دلایل تکنیکی-حقوقی در ابهام بود، عملا منتفی شد. قابل توجه است که متحدان سنتی امریکا مانند کشورهای اروپایی و کانادا و مکزیک به پیشنهاد امریکا رای منفی دادند.
حتی کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان و مجارستان که رابطه سیاسی ویژهای با دولت ترامپ دارند نیز با پیشنهاد امریکا مخالفت کردند. رای شماری از کشورها مانند برزیل، کلمبیا و اوکراین نیز با وجود رابطه نزدیکشان با دولت ترامپ ممتنع بود. چنین نتیجهای برای دولت ترامپ یک شکست مفتضحانه است. شمار زیادی از اعضای سازمان ملل از این طریق نه تنها مخالفت خود با تلاش دولت ترامپ برای احیای تحریمها را به نمایش گذاشتند، بلکه همزمان مخالفت اصولی خود را با سیاستهای یکجانبه و غیرمتعارف دولت ترامپ را نیز نشان دادند. از طرفی، اگرچه نتیجه این رایگیری را باید موفقیت بزرگی برای ایران به شمار آورد، اما همزمان میتوان آن را هشدار قابل توجهی نیز تلقی کرد. در بین 15 همسایه زمینی و دریایی ما تنها 6 کشور شامل آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، روسیه، پاکستان و قزاقستان به پیشنهاد امریکا رای منفی دادند. رای عربستان و بحرین به پیشنهاد امریکا مثبت بود و امارات، عراق، عمان، قطر و کویت به آن رای ممتنع دادند و افغانستان و ترکمنستان در رایگیری غایب بودند.
در منطقه نیز رای ممتنع مصر و گرجستان و غیبت تاجیکستان و اردن در رایگیری قابل توجه بود. اینگونه رای دادن کشورهای همسایه و منطقه در موضوعی که به تحریم ایران مرتبط است، جای تاسف دارد. در شرایطی که اعضای شورای امنیت با 13 رای از 15 رای علیه توسل امریکا به مکانیسم ماشه رای داده بودند و در حالی که متحدان سنتی امریکا با پیشنهاد امریکا به نحوی قاطع مخالفت کردند، اینگونه رای دادن همسایگان ما و برخی از کشورهای منطقه را باید هشداری برای خود تلقی کنیم. در مورد چرایی اینگونه رای دادن نباید مثل همیشه تصور کنیم فشار امریکا عامل تعیینکننده بوده است. دولت ترامپ در شرایط کنونی در وضعیتی نیست که بتواند فشاری وارد کند و تیم بایدن نیز باید قاعدتا از نتیجه این رایگیری که بازتابدهنده انزوای دولت ترامپ و ناخشنودی بینالمللی از سیاستهای او است، خشنود باشد. احتمالا میتوان دلیل اینگونه رای دادن همسایگان را در روند رو به کاهش جاذبه و قدرت بازدارندگی ایران دانست.
مدتها است که کشورهای منطقه تصور میکنند که در روند توسعه اقتصادی-اجتماعی که اولویت اولشان است، ایران نفع چندانی برای آنها ندارد. نه پول زیاد و اقتصادی نیرومند داریم که از آن نفعی ببرند، نه برای تبادلات تجاری با ایران یا سرمایهگذاری مشترک لازم است جهدی بکنند. به خاطر تحریمها یا نمیتوانیم با آنها تبادلات تجاری عمدهای داشته باشیم یا برای تبادلات موجود گزینه جایگزین نداریم. به علاوه، روابط عمومی مردم با مردم و دولت با مردم آنها در سطح قابل قبولی نیست. به ویژه، روابط عمومی با مردم عراق و افغانستان با مشکلات فزایندهای مواجه است. واگرایی فزایندهای بین ما و مردم آسیای میانه و قفقاز نیز مشهود است. همچنین، عوامل اقتصادی-اجتماعی هم مهم است. رشد اقتصادی مستمر در شماری از کشورهای منطقه و عقب ماندن ما در این مسیر که ازجمله موجب میل فزاینده برخی ایرانیان به مهاجرت به آن کشورها شده، از وجهه ایران و ایرانی کاسته است. لذا به نظر میرسد که بیش از پیش دلیلی برای اینکه رعایت ما را بکنند، نمییابند و این روندی است خطرناک که باید فکری برای آن بکنیم.
منبع: روزنامه اعتماد
دیدگاه تان را بنویسید