علی عسگری، نویسنده و کارگردان فیلم‌های کوتاه و عضو آکادمی اسکار، در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین»:
معمولاً فیلم‌های ساده‌تر با پایان‌های خوشحال‌تر را در اسکار می‌بینیم که فیلم‌های ایرانی این ویژگی را ندارند / جشنواره فیلم کوتاه تهران باید زودتر و در زمان خودش برگزار می‌شد
علی عسگری، کارگردان و نویسنده که عضو آکادمی اسکار نیز هست، می‌گوید فیلمسازان زیادی بوده‌اند که امسال فیلم‌های کوتاه خوبی ساخته‌اند، اما اثرشان را به جشنواره ارسال نکرده‌اند هرچند اگر همچنان فرصتی برای ثبت‌نام وجود داشت، احتمالاً شرکت می‌کردند چراکه شاهد برگزاری دیگر جشنواره‌ها به صورت آنلاین بوده‌اند.
اعتمادآنلاین| علی عسگری کارگردان و نویسنده فیلم‌های کوتاهی همچون «شاهد»، «درد»، «تاخیر»، «بچه» و... است. او همچنین همکاری‌های مشترکی با فرنوش صمدی در نوشتن فیلمنامه و کارگردانی انجام داده است. آثار عسگری در جشنواره‌های جهانی زیادی شرکت داشته و امسال هم با فیلم «شاهد» در سی و هفتمین جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور دارد.
او معتقد است جشنواره فیلم کوتاه تهران باید در موعد مقرر برگزار می‌شد نه با چند ماه تاخیر، هرچند برگزاری آن در شرایط فعلی نیز نوید خوبی برای فیلمسازان است. عسگری همچنین این روزها مشغول نوشتن برای یک فیلم بلند و فیلم کوتاه است که امید دارد آنها را سال آینده بسازد. از آنجا که این کارگردان عضو آکادکی اسکار هم هست، نظرش را درباره وضعیت فیلم‌های کوتاه در این رقابت جویا شدیم و جشنواره فیلم کوتاه تهران و حضور فیلم‌های کوتاه در جشنواره فیلم فجر امسال را نیز با او بررسی کردیم:
***
*جشنواره فیلم کوتاه تهران امسال را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از نظر من جشنواره فیلم کوتاه تهران باید در زمان اصلی خودش برگزار می‌شد. تمام جشنواره‌های جهان درگیر ویروس کرونا بودند. جشنواره فیلم کوتاه تهران هم باید طبق روال دیگر جشنواره‌ها در همان زمانی که باید و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی یا به شکل آنلاین برگزار می‌شد.
این تصمیمی بود که خود جشنواره باید خیلی زودتر می‌گرفت و منتظر نظر فیلمسازها نمی‌ماند. به همین خاطر درگیری‌هایی مبنی بر برگزاری آنلاین جشنواره به وجود آمد و باعث تاخیر در اجرا شد که خیلی مناسب نبود. سیاست‌های جشنواره را خود جشنواره است که تعیین می‌کند.
جشنواره قوانین خودش را وضع می‌کند و فیلمسازها اگر قرار است در جشنواره شرکت کنند، موظف‌اند از این قوانین پیروی کنند. با وجود همه اینها برگزاری جشنواره به شکل آنلاین و حضوری خیلی مهم است چون خیلی از فیلمسازها فیلم ساخته‌اند و همچنان فیلم‌های جدیدی در دست ساخت است و برگزاری جشنواره نوید بسیار خوبی برای فیلمسازهاست.
برگزاری جشنواره در شرایط فعلی امیدی دوباره هم برای فیلمساز و هم برای تماشاگر است. از نظر من اکران دوباره فیلم‌ها آدم‌ها را به یکدیگر نزدیک می‌کند و این رویداد خوبی است هرچند دیر اتفاق افتاد.
*نظرتان راجع به اکران آنلاین فیلم‌های کوتاه و جشنواره‌های آنلاین چیست؟
در وضعیت فعلی این تنها راه است. در اصل 2 راه بیشتر نداریم: یا اینکه کلاً فیلم‌ها را اکران نکنیم و جشنواره‌ای برگزار نشود یا اینکه جشنواره‌ها و فیلم‌ها به صورت آنلاین نمایش داده شوند. این شرایطی است که لاجرم دچارش شده‌ایم و ناخواسته است. در شرایط عادی اکران آنلاین مورد پسند نیست.
اگر جهان دچار کرونا نبود، جشنواره آنلاین اصلاً جشنواره مناسبی نبود. هرچند سینمای جهان دارد به این سمت می‌رود و ممکن است در سال‌های پیش رو خیلی از جشنواره‌ها به شکل فیزیکال برگزار نشوند، اما من به شخصه موافق آنلاین برگزار شدن در شرایط غیرکرونایی نیستم زیرا ذات جشنواره این است که فیلمساز و تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار دور هم جمع شوند تا بتوانند در مورد فیلم‌ها، تولیدات آینده، تولیداتی که انجام شده و... با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
اما به صورت آنلاین این کارها ممکن نیست، هر کسی به تنهایی فیلم‌ها را می‌بیند و قضاوت می‌کند. به همین دلیل من برگزاری آنلاین جشنواره‌ها را مناسب نمی‌دانم. در شرایط فعلی اما برگزاری آنلاین جشنواره بسیار خوب است. خطر کمتر است و هر کسی در خانه فیلم‌ها را می‌بیند. مشکلاتی از قبیل دانلود فیلم‌ها و... نیز وجود دارد، اما از نظر من این را باید به اعتمادی که به بیننده‌ها می‌کنیم بسپاریم.
*از دیگر فیلم‌های جشنواره فیلم کوتاه تهران خبر دارید؟
من حدوداً 20 درصد فیلم‌ها را دیده‌ام. با توجه به شرایطی که وجود داشت این انتظار را داشتم که سطح کیفی فیلم‌ها کمی پایین آمده باشد؛ اول به این دلیل که خیلی از فیلم‌ها در شرایط خوبی ساخته نشده و دومین دلیل مساله اکران آنلاین است. می‌دانم فیلمسازهای زیادی امسال فیلم‌های خوبی ساخته‌اند، اما فیلم‌هایشان را به جشنواره نفرستاده‌اند.
حدود هشت فیلم شاخص را می‌شناسم که به دلیل ترس از آنلاین بودن جشنواره امسال در این رویداد حضور ندارند، اما این را می‌دانم که اگر همچنان وقت برای ثبت‌نام بود، همان فیلمسازها فیلم‌هایشان را به جشنواره می‌آوردند زیرا متوجه شده‌اند که تمام جشنواره‌های جهان فعلاً به همین شکل برگزار می‌شوند.
فکر می‌کنم امسال ناخواسته سطح کیفی فیلم‌ها با توجه به دلایلی که گفتم پایین آمده، اما آثار خوبی هم در این بین هستند که من دیده‌ام. امسال هم مثل هر سال بیشتر فیلم‌ها مناسب نیستند و این مساله در مورد تمام کشورهای دنیا صدق می‌کند.
وقتی در کشوری سالانه هزار فیلم شاخته می‌شود نباید انتظار داشت که 500 فیلم خوب بین‌شان باشد. اگر 20 فیلم خوب هم ببینیم، نشان از این است که سال پرباری داشته‌ایم. به نظرم امسال حدود 10 فیلم خوب برای نمایش داریم.
*آیا این اتفاق خوبی است که هر 39 فیلم جشنواره فیلم کوتاه تهران مستقیم به جشنواره فیلم فجر راه یافته‌اند؟
به این دلیل که اکران جشنواره فیلم فجر اکران سینمایی نیست خیلی تفاوتی ندارد. در واقع انتخاب یکسری فیلم برای بخش مسابقه زمانی که فیلم‌ها اکران نمی‌شوند معنایی ندارد. تمامی فیلم‌هایی که حائز شرایط باشند می‌توانند شرکت کنند و با توجه به اینکه امسال تعداد فیلم‌ها هم زیاد نیست، این کار امکان‌پذیر بوده است.
سال‌های گذشته طبیعتاً تعداد فیلم‌ها خیلی بیشتر بود و به دلیل برگزار نشدن جشنواره فیلم کوتاه تهران و اعلام نشدن نامزدی برای آن، چنین روشی مناسب بود. فکر می‌کنم از این 39 فیلم پنج فیلم نامزد و یک فیلم هم برنده سیمرغ شوند.
*کرونا چه تاثیری روی فیلم کوتاه گذاشته است؟
دست‌کم در ایران تاثیرات زیادی نگذاشته، به این دلیل که تولیدات فیلم کوتاه به همان مقداری است که سال پیش بوده است. هزینه‌ها بالاتر رفته اما باز هم مرتبط به کرونا نیست و به دلیل شرایط اقتصادی حاکم است.
کرونا پروسه فیلمبرداری را سخت‌تر کرده، طبیعتاً باید پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و اگر تعداد اعضای گروه از حدی بیشتر رود، هزینه‌های بهداشتی و پزشکی به هزینه‌های تولید اضافه می‌شود؛ اما تعداد فیلم‌ها تغییری نکرده و از نظر من کیفیت فیلم‌ها هم تغییری نمی‌کند. بعید می‌دانم فیلمی که قرار بوده است با کیفیت مناسبی تولید شود، به دلیل کرونا متوقف شده باشد.
*با توجه به اینکه شما عضو آکادمی اسکار بوده‌اید، وضعیت فیلم‌های کوتاه ایرانی در اسکار چطور است؟
اسکار شرایط ویژه خودش را دارد و خیلی به ایرانی بودن یا نبودن فیلم مربوط نیست. فیلم‌هایی که معمولاً به نامزدی اسکار می‌رسند یا جایزه می‌برند خیلی ربطی به سینمای ایران ندارند، فیلم‌هایی به این شکل مستقل طرفدار کمتری برای عرضه در آکادمی اسکار در بخش فیلم‌های کوتاه دارند.
مساله دیگر زبان فیلم است. فیلم‌های انگلیسی‌زبان در اسکار شانس بالاتری دارند و این خود یک مانع بزرگ است. حدود 80 درصد فیلم‌ها به زبان انگلیسی هستند. فیلم‌هایی نیز که پروداکشن بالاتری دارند از شانس بالایی برخوردارهستند زیرا اعضای آکادمی به این شکل نگاه می‌کنند که فیلمسازان این فیلم‌ها قرار است به فیلم بلند روی بیاورند.
معمولاً فیلم‌های ساده‌تر با پایان‌های خوشحال‌تر را در اسکار می‌بینیم که فیلم‌های ایرانی این ویژگی را ندارند. تمام دلایلی که گفتم باعث می‌شود یک فیلم ایرانی به سختی در اسکار شرکت داشته باشد، اما در جشنواره‌های مهم اروپایی شاهد فیلم‌های کوتاه ایرانی زیادی هستیم.
*از پروسه ساخت آخرین فیلم‌تان «شاهد» بگویید.
این فیلم محصول مشترک ایران و فرانسه است. تهیه‌کننده آن هم یک فرد فرانسوی است و پیش از این نیز با یکدیگر همکاری کرده‌ایم. این بار از من خواستند پروژه‌ای را در ایران با هم پیش ببریم و من طرح فیلم «شاهد» را ارائه کردم. پروژه اوایل امسال فیلمبرداری شد و نخستین اکرانش در پاییز امسال در جشنواره لندن بود.
*در «شاهد» باز هم با فرنوش صمدی همکاری داشتید. تجربه همکاری‌تان چطور بوده است؟
ما سال‌ها با هم نوشته‌ایم و در این کار هم به روال سال‌های قبل با یکدیگر شروع به بسط دادن داستان کردیم. به دلیل اینکه تجربه‌های قبلی خوشایند بود تصمیم به همکاری دوباره و ساخت یک کار متفاوت گرفتیم و مانند کارهای قبلی این کار هم به خوبی پیش رفت. ما تجربه کارگردانی کنار یکدیگر را هم داشته‌ایم، اما در این کار فقط نویسنده مشترک بودیم و کارگردانی را من به تنهایی انجام دادم.
*مشغول ساخت کار جدیدی هستید؟
در حال نوشتن یک فیلم بلند و یک فیلم کوتاه هستم و امیدوارم در سال آینده هر 2 را بسازم.
*در کار جدیدتان باز هم با فرنوش صمدی همکاری می‌کنید؟
متاسفانه در این 2 پروژه همکاری مشترکی نداریم به این دلیل که او هم مشغول یک فیلم سینمایی است و تصمیم بر این شد که در این 2 کار من و فیلم خود او همکاری نداشته باشیم.
دیدگاه تان را بنویسید