مصرف مرغ سایز چه مزیت‌های برای مصرف‌کنندگان و کشتارگاه‌ها دارد؟

اعتمادآنلاین| محمدرضا عبادی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان افزود: به طور حتم باید نسبت به صنعت طیور اقدامات جدی صورت بگیرد اولین اقدام عملی و هر چند دیرهنگام بحث احیای مرغ آرین ایرانی است، زیرا دو دهه از مرغ آرین ایرانی غافل شدیم و اما خوشبختانه در سه تا چهار سال اخیر تدبیر و تاکید مقام معظم رهبری و دیگر مسئولان به لاین و امنیت غذایی در حوزه مرغ و تخم مرغ را به گونه ای داریم که امروزه شاهد هستیم که طبق برنامه ریزی انجام شده 50 درصد جوجه های گوشتی کشور تا پایان سال 99 آرین خواهد بود.

به گزارش ایرنا، پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی گفت: برای سال 1400 هدفگذاری تولید مرغ آرین بین 80 تا 90 درصد از بازار است.

عبادی خاطرنشان کرد: این سویه، پایه هلندی دارد و در سال 1370 تحت عنوان مرغ لاین وارد کشور شد و تا پایان دهه 70 بیش از 80 درصد بازار کشور را در دست گرفت، اما در دهه 80 به دلیل مشکلات اعتباری و غفلت مسئولان سهمش به کمتر از یک درصد در بازار داخلی رسید.

وی ادامه داد: غفلت ضربه سنگینی به سویه آرین بود اما با کارهای تحقیقاتی که انجام شد در دو تا سه سال اخیر، مشخص شد این سویه با وزن گیری خوب تا سن 35 روزگی برای مرغ تولید و عرضه مرغ کامل مناسب است به طوری که این سویه از 35 تا 40 روزگی وزن و ضریب تبدیل خوبی دارد و می تواند برای یک خانوار 4 نفره مرغ 1.6 کیلوگرمی خوبی از لحاظ سایز، وزن و سن داشته باشد.

این پژوهشگر مرکز تحقیقات کشاورزی گفت: اگر سویه آرین ایرانی را با سویه های خارجی مقایسه کنیم، نحوه پرورش و تولید متفاوت خواهد بود زیرا انها سویه های وارداتی سنگین وزن و سریع و الرشد هستند و برای اهداف خاصی تولید شده اند که شاید با توجه به نحوه عرضه و فرهنگ مصرف در کشور ما سویه آرین تطابق بهتری داشته باشد.

وی اضافه کرد: در بررسی های میدانی مشخص می‌شود که ساکنین شهرهای مرزی بویژه جنوب کشور که تجربه مصرف مرغ های فرانسوی و برزیلی با وزن های 1.2 تا 1.5 کیلوگرمی را دارند بیشتر بدنبال و خواستار مرغ کوچک وزن هستند در حالی که استان های مرکزی و یا شمالی کشور مرغ درشت را می پسندند.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان خاطرنشان کرد: این تفاوت در سلیقه را بایستی در گذشته و سابقه جستجو کرد چرا که یکی دو دهه قبل مرغ درشت را مرغ خوب و سالم و مرغ های کوچک و ریز را مرغ‌های ضعیف یا به اصطلاح مرغ پنچری و مریض می دانستند و هنوز مردم این دیدگاه را دارند که مرغ ریز مرغ مریض است.

وی ادامه داد: ما باید پس از اصلاح فرهنگ تولید و توزیع روی فرهنگ مصرف کار کنیم و به مردم این اعتماد را بدهیم که مرغ ریز مرغ پنجری نیست همانگونه که به طور حتم گوشت میش با گوشت بره و شیشک، و گوشت گوساله از گوشت گاو متفاوت و بهتر است.

عبادی افزود: به طور حتم هر چقدر سن دام کمتر و سایز پرنده کوچکتر باشد، کیفیت گوشت آن بهتر خواهد بود، اما چرا این موضوع در مرغ برعکس شده ذهنیتی است که ایجاد شده اما باید بدانیم به هر میزان عضله مرغ ضخیم باشد ارزش غذایی کمتری دارد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان مرغ آرین را کامل و بی‌عیب دانست و افزود: ممکن است مرغ آرین در مراحل رشد اندکی با سویه های خارجی متفاوت باشد اما به طور حتم عیب نیست و می تواند با فرایند اصلاح نژادی و مدیریت صحیح تغذیه و پرورشی در کوتاهترین زمان برطرف شود.

عبادی درباره عملکرد کشتارگاه در عرضه مرغ سایز گفت: برخی مدعی هستند کشتار مرغ با وزن سنگین برای کشتارگاه از لحاظ کاهش افت به صرفه تر است اما این موضوع علمی نیست زیرا این افت نیست بلکه بخشی از آن مربوط به ضایعات است که قابل فراوری و استفاده در بخش های دیگر تولید قابل استفاده است.

وی افزود: اگر در بحث کشتار مرغ سایز، سازمان دامپزشکی به طور جدی ورود پیدا کند و ماموران با دقت و سختگیری بیشتری عمل کنند به طور حتم مرغ های درشت در اولویت قرار نخواهند گرفت و برنامه‌ریزی و اصول قطعه‌بندی و عرضه و قیمت‌گذاری مرغ قطعه‌بندی بهتر انجام خواهد شد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان یکی از چالش های موجود در زنجیره تولید تا مصرف مرغ کشور را محل و نوع قطعه بندی و اضافه کردن برخی افزودنی ها و قیمت گذاری دانست و افزود: به منظور جلوگیری از هدررفت منابع و بهره وری بالاتر در حلقه تولید و توزیع و نیز دفاع از حقوق و سلامت مصرف کننده بایستی متخصصین به کمک مسئولین، بازنگری ویژه ای را در این بخش داشته و نسبت به تدوین و ارائه دستورالعمل و فرمول های استاندارد و منطقی در این حوزه اقدام کنند.

بیش از 75 درصد عرضه مرغ تولیدی دنیا قطعه‌بندی و منجمد است

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان درباره اصلاح فرهنگ توزیع گفت: اکنون در دنیا بیش از 70 تا 75 درصد مرغ مصرفی به صورت قطعه بندی و منجمد عرضه می شود، اما در کشور ما به طور کامل برعکس است.

وی با بیان اینکه مصرف مرغ ما از الگوی جهانی متفاوت است افزود: در کشور ما میزان مرغ قطعه بندی 20 تا 25 درصد و بیش از 70 درصد مرغ به صورت کامل و عمدتا گرم توزیع می شود.

عبادی اظهارداشت: برای مرغ قطعه بندی باید استراتژی تولید تغییر یابد یعنی عضله سینه و ران مرغ بزرگ شود تا محصول قابلیت قطعه بندی داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه قطعه بندی مرغ باید در کشتارگاه ها و واحدهای بسته بندی انجام شود افزود: در این شرایط دور ریز و ضایعات مرغ، قابل استفاده و بازیابی برای خوراک دام و طیور است و پرت و دور ریز کمتری خواهد داشت.

عبادی ادامه داد: علاوه بر آن یکی از مکان‌هایی که سلامت مصرف کننده را تحت تاثیر قرار می گیرد واحدهای فروش و عرضه مرغ است که محصول (مرغ کامل) از پلاستیک خارج می شود و روی پیشخوان و تخته قطعه‌بندی می شود که حتی اگر فروشنده هر شب تخته و پیشخوان را شستشو دهد، باز هم به دلیل اینکه روی این تخته ماهی، مرغ، بلدرچین و گوشت قطعه بندی و تمیز می شود آلودگی می تواند به سایر انواع گوشت و به خانوارها منتقل شود.

استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان درباره آمار جهانی و نقش صنعت طیور در دنیا و مقایسه با ایران، گفت: طبق آمار جهانی در سال 1965 اوایل رشدصنعت طیور، میزان سرانه مصرف مرغ درجهان بین دو تا 2.5 کیلوگرم بود و در سال 2015 میزان مصرف سرانه 14 کیلوگرم شد اگر این آمار را با مصرف سایر گوشت ها مقایسه کنیم در سال 1965 مصرف سرانه گوشت قرمز 8 کیلوگرم بود که در سال 2015 به 7.5 کیلوگرم رسید یعنی نه تنها افزایش نداشت بلکه کمتر هم شد.

عبادی اظهارداشت: طبق آمارها در سال 1969 تولید گوشت مرغ در ایران 53 هزار تن بود و رتبه 27 جهان را داشتیم که در سال 1358 میزان تولید به 195 هزار تن رسید. در سال 2001 به 859 هزار تن و سال 2009 به یک میلیون و 610 هزار تن و در 2019 به دو میلیون و 400 هزار تن رسید.

وی ادامه داد: از لحاظ رتبه بندی جهانی در سال 1969 در رتبه 27 بودیم، اما در سال 2019 و 2020 به رتبه ششم تا هفتم رسیدیم که نشان می دهد که صنعت طیور در کنارش به دلیل مصرف سرانه کشور، رشد چشمگیری داشته است و این رشد باعث شده که فرهنگ مصرف مردم ما روی گوشت سفید افزایش یابد و این خیلی خوب است و ارتقائ سلامت جامعه را تضمین می کند. و بدنبال ان موضوع پز اهمیت پایداری را در بحث محیط زیست و تغییر اقلیم خواهیم داشت.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان افزود: طبق برآوردها اگر جمعیت جهان تا سال 2050 به 9 میلیارد نفر برسد، این جمعیت با منابع محدود غذایی روبرو می شود بنابراین ناچاریم در استفاده از منابع، استراتژی دقیق و مشخصی را تعریف کنیم. به عبارت دیگر آن قسمتی که منابع خوراکی که بیشتر مصرف می شود و یا فشار بیشتری که به اکوسیستم و اقلیم داریم را کم کنیم.

وی اضافه کرد: پرورش دام های سبک و سنگین و فشار انها به مراتع و تغییرات اقلیم و تولید گازهای گلخانه ای و متان که از دام های نشخوارکننده تولید می شود یکی از مباحث نوین است که در دو دهه اخیر روی ان پرداخته اند همین باعث شده فشار از سمت تولید گوشت قرمز به سمت گوشت سفید بیاید و این موضوع در الگوی افزایش مصرف گوشت مرغ نمود پیدا کرده است.

عبادی گفت: کشور ما نیز تابع همین الگوست حتی با آهنگ رشد قوی تری (به دلیل ممنوعیت گوشت خوک)، ما از لحاظ صنعت طیور رشد چشمگیری داشته ایم که اگر بتوانیم موانعی که بر سر راه این صنعت است را برطرف کنیم می توانیم در این زمینه موفق باشیم.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان افزود: کشور ما با محدودیت منابع آبی روبروست که این نیز حائز اهمیت است چرا که بهره وری برای تولید گوشت قرمز تقریبا 4 صدم است یعنی به ازای هر 1000 لیتر آب 40 گرم گوشت قرمز تولید می شود اما برای مرغ بهره وری 6 برابر است یعنی 24 صدم است یعنی به ازای هر 1000 لیتر اب 240 گرم گوشت مرغ تولید شود.

وی ادامه داد: کشور به دلیل شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک دارای کمبود منابع آبی است بنابراین گریزی نداریم جز اینکه منابع را هدفمند استفاده کنیم بنابراین اگر بخواهیم سلامت جامعه و مصرف پروتئین مردم را حفظ کنیم، نیاز است که به صنعت طیور بهای بیشتری بدهیم.

استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان اضافه کرد: اما بایستی استراتژی تولید و توسعه در دامپروری به طور کامل برای مسولین مشخص شود و ببینیم ایا نیاز است که دامپروری دام های بزرگ را با سهمی از منابعی که اینها مصرف می کنند و سهمی از آلایندگی ها را دارند داشته باشیم و یا اینکه به تولید دام های کوچک، طیور و ماهی بپردازیم.