دیپلماسی و میدان با هم در تعارض نیستند/ وقتی که دشمن تیغ خود را بیخ گلو گذاشته، زمان دیپلماسی نیست

اعتمادآنلاین| ‌ علیرضا شیخ عطار، کارشناس مسائل بین المللی و سفیر اسبق ایران در آلمان، درباره انتشار فایل صوتی مصاحبه محمدجواد ظریف توسط رسانه ضدانقلاب در روزهای گذشته که با واکنش‌های بسیاری روبرو شده و هم‌چنین درخصوص دوگانه‌ی «دیپلماسی و میدان» که ایجاد شده است، اظهار داشت: مسئله دیپلماسی و میدان به اندازه‌ی تمدن بشریت عمر دارد و اتفاقا در تاریخ می‌بینیم که در جنگ‌ها، هر یک از طرفین وقتی احساس می‌کنند که جنگ به‌طول انجامیده، با استفاده از ابزارهایی دیپلماسی را آغاز می‌کردند.

به گزارش تسنیم، وی افزود: دیپلماسی همیشه به موازات میدان بوده و حاکمانی که درایت داشتند، از این دو عامل به صورت موازی و بهینه استفاده می‌کردند و این‌گونه نبود که بگویند "حالا که جنگ است و پیروز هستیم، دیپلماسی کنار گذاشته شود". دیپلماسی و میدان با هم در تعارض نیستند و بلکه باید با هم باشند و هیچ حاکمِ مدبّری جنگ را به‌خاطر دیپلماسی تعطیل نمی‌کند و بالعکس؛ این دو اگر باهم باشند می‌توانند به نتیجه برسند.

این کارشناس مسائل بین المللی درباره اینکه آیا دیپلماسی فدای میدان شده است، خاطر نشان کرد: نه آقای ظریف، نه فرمانده سپاه و نه سردار دل‌ها شهید قاسم سلیمانی خودشان به تنهایی تصمیم‌گیر نبودند و بلکه نظام اسلامی سیستم تصمیم‌گیری دارد که به اذغان خارجی‌ها یک سیستم پیچیده و با حساب و کتاب است. اگر ما آن زمان تصمیم گرفتیم که وارد سوریه بشویم و اتفاقا یکی از اشکالات مصاحبه آقای ظریف هم این است که وقتی ما تصمیم گرفتیم به سوریه کمک مستشاری کنیم، روسیه وارد نشده بود و آقای ظریف گفت "روسیه پای ما را به آن‌جا کشاند" و ما در سوریه بودیم و بعد روسیه آمد.

شیخ عطار ادامه داد: این تصمیمی بود که نظام اسلامی بر اساس تشخیص سران کشور برمبنای منافع ملی گرفته بودند و آن‌ها خطر داعش و این قبیل گروه‌های افراطی را محدود به مرزهای سوریه و عراق نمی‌دانستند و این مسئله روشن بود و در شعارها، بیانیه‌ها و پیام‌های اینترنتی داعش بیان می‌شد که به ایرانیان و شیعیان به چشم کفار می‌نگریستند. در این شرایط و با برخی عملیات تروریستی و احتمال نفوذهایی که در نقاط مرزی می‌رفت، مجموعه‌ی کشور تصمیم گرفت که مقابله شدید، عملیاتی و جنگی کند و توفیقات زیادی نیز به‌دست آمد.

وی تصریح کرد: آن زمان موقع دیپلماسی نبود و وقتی که دشمن تیغ خود را بیخ گلو گذاشته، زمان دیپلماسی نیست و دیپلماسی برای وقتی است که توفیقاتی به‌دست آید و وقتی این به‌دست آمد، دیپلماسی ما در عرصه سوریه شروع شد و مذاکرات آستانه و چندین مذاکره با حضور ایران، روسیه و ترکیه شروع شد. این مثال دقیقی است که دیپلماسی و عملیات میدان به موازاتِ هم پیش می‌رود. مسئولان باید دقت کنند که از هر یک از این دو اهرم به‌موقع استفاده کنند؛ وقتی داعش تا 40 کیلومتری مرز ما در عراق پیش می‌آید، وقت دیپلماسی نیست. زمان حمله صدام وقتی هزاران کیلومتر خاک ما را اشغال کرده بود، امام خمینی(ره) در دیدار هفت تن از روسای کشورهای کنفرانس اسلامی فرمود صدام باید خاک ما را تخلیه کند؛ آن زمان موقع دیپلماسی نبود.

این کارشناس مسائل بین الملل گفت: اتفاقا آن‌چه در منطقه رخ داد، کمک به دیپلماسی بود و مخصوصا از درایت سردار دل‌ها شهید سلیمانی به موقع استفاده می‌شد و وقتی او عملیاتی را انجام می‌داد و به نقطه خوبی می‌رساند، به دولت یا وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی می‌گفت که خوب است فلان ملاقات انجام بشود و این به معنای فداکردن دیپلماسی نیست. البته مجموعه‌ی نظام بر این موضوعی که حاج قاسم سلیمانی می‌گفت تصمیم می‌گرفت و او پیشنهاد می‌داد؛ این یعنی عملیات میدانی به‌موقع به نتیجه رسیده و الان زمان دیپلماسی است و بالعکس آن نیز صدق می‌کند و یک زمان کاری با دیپلماسی پیش می‌رود و بعد توفیقی می‌شود و یک زمان هم باید قدرت‌نمایی کرد و همه کشورها همین کار را می‌کنند.

شیخ عطار خاطر نشان کرد: طرح دوگانه‌ی میدان و دیپلماسی ولو از زبان آقای ظریف، محل سوءاستفاده‌ی دشمن دارد چون دشمن از ما ارزیابی دارد و یک ارزیابی این است که ما قدرت منطقه‌ای هستیم و کسی در این شکی ندارد و اخیرا هم رئیس ستاد ارتش آمریکا و سایر مقامات‌شان هم گفتند که ایران قدرت منطقه‌ای در عرصه‌های مخلتف نظامی است. ارزیابی دیگر این است که ایرانیان ساده‌اندیش نیستند و با توجه به سابقه چند هزارساله‌ی حکومت‌داری، سیاست را متوجه هستند. قدرت نظامی، قدرت سیاسی و قدرت مردمی ما را می‌دانند و مترصد فرصت هستند که به یکی از این سه ستونِ دیپلماسی، قدرت نظامی و پشتوانه مردمی ضربه بزنند و مسئولین باید در سخن گفتن خود دقیق باشند.

وی ادامه داد: البته بهانه می‌کنند که این مصاحبه یک صحبت علنی نبوده و خصوصی بوده ولی «هیچ سرّی نیست که از یک نفر به دو نفر وسعت یابد و به گوش همه نرسد»؛ حتی اگر احتمالش کم بود ولی محتمل قوی بود و نباید این‌گونه سخنان گفته شود تا دشمن با سوءاستفاده بتواند به ستون‌های قدرت ما لطمه بزند.

این کارشناس مسائل بین الملل درباره اینکه شهید حاج قاسم سلیمانی در این ماجرا مظلوم واقع شد، تصریح کرد: شهید سلیمانی در دل‌های آحاد ملت ایران با هر گرایشی جای دارد و با این حرف‌ها ترور شخصیتی نمی‌شود و بلکه شخصیت او قوی‌تر هم می‌شود و حتی خود آقای ظریف هم در آن مصاحبه چندین بار افتخار می‌کند که با شهید سلیمانی رفاقت داشته و هنگام شهادتش نیز در تلویزیونی حاضر شد و از خاطرات و مراداوت با ایشان صحبت کرد. سردار دل‌ها شهید سلیمانی یک چهره ماندگار تاریخی است و چنین شخصیتی را نمی‌توان ترور کرد، چون خلوص، ایمان و تدبیر داشت.