پشت پرده تکاپوی دیپلماتیک در منطقه چیست؟/ آیا بایدن در حال همپوشانی منطقه با برنامه‌های خویش است؟- بخش سوم و پایانی

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- چرا ضرباهنگ سفرهای سیاسی در منطقه و به ویژه منطقه شورای همکاری خلیج‌فارس شتاب گرفته است؟ تکاپوی عربستان سعودی برای نزدیکی به تهران و دمشق به چه علت است؟ و دست آخر نقش جو بایدن در این فرایند چیست؟

در میان نظرات و سناریوهای طرح‌شده از سوی تحلیلگران و صاحب‌نظران منطقه در مورد مسیری که خاورمیانه می‌پیماید، این اظهارنظر تامل‌برانگیز است که دست‌هایی در کار است تا تمامی متغیرهای منطقه‌ای طوری رقم بخورند که به نوعی با سیاست‌ها و برنامه‌های منطقه‌ای جو بایدن در منطقه همپوشانی داشته باشند.

سیاست‌گذاران جدید کاخ سفید کوشیدند با مسدود کردن سایر راه‌های موجود، بازیگران منطقه را به سمت خواسته‌های سیاسی خویش هدایت و برخلاف روش‌های تهاجمی دونالد ترامپ، این بازیگران را به صورت نامحسوس و بدون پدیدار شدن عقده حقارت مجبور به تحقق خواسته‌های واشینگتن کنند.

در این میان اگر منطقه خلیج‌فارس مرکز ثقل این تحولات محسوب شود، از نگاه کاخ سفید، عربستان به عنوان نقطه مرکزی و پیشران این تغییر انتخاب شده است زیرا هم بیشترین بحران‌های منطقه به نحوی به آن مربوط می‌شود و هم توانمندی صرف هزینه بابت انجام تغییرات را دارد.

به گفته این کارشناسان، پذیرش واشینگتن برای ورود غیرمستقیم به مذاکرات وین نیز در راستای رویکرد پیشبرد بدون فشار تغییرات منطقه‌ای است.

به بیانی دیگر، سیاست واشینگتن در منطقه گرچه همچنان متمایل به تغییر در چارچوب منافع عالی آمریکاست، اما زاویه آن برخلاف دوره دونالد ترامپ شیب تندی ندارد و بایدن کاملاً آرام و ملایم به دنبال تحقق هدف خود است.

در این چارچوب به جای بایکوت یا محصور کردن هدف سعی می‌‌شود با همراهی هدف، آن را به شکلی آرام و ناخودآگاه به تغییر مسیر وا داشت.

اگر من باب نمونه به رویکرد محمد بن سلمان در چند ماه اخیر توجه شود، می‌‌توان وقوع این تغییر را با در نظر گرفتن پارامتر حفظ وجهه و غرور او و کشورش به خوبی درک کرد.

بی‌تردید تغییری در هدف کلان محمد بن سلمان برای تبدیل ریاض به نقطه قدرت جهان عرب و نشستن آن به جای بغداد، دمشق و قاهره رخ نداده، بلکه ظاهراً در سایه تغییر وزش بادهای منطقه‌ای و بین‌المللی او خود را مجبور به تغییر جهت بادبان‌ها کرده است.