کمالیان: سبک بسکتبال ایران مشخص نیست/ با سطح مسابقات بین‌المللی فاصله داریم

اعتمادآنلاین| اردوی آماده سازی تیم ملی بسکتبال ایران به منظور حضور در رقابت‌های پنجره سوم انتخابی کاپ آسیا 2021، درحالی از روز (یک‌شنبه) 26 اردیبهشت آغاز شد که حضور نفرات جدید مانند پویان جلال‌پور بازیکن دو رگه ایرانی- آلمانی در تمرینات و دعوت نشدن سجاد مشایخی از نکات قابل بحث در این بازه زمانی به شمار می‌رود.

به گزارش ایسنا، به همین منظور برای ارزیابی شرایط تیم برای مسابقات پیش رو مانند پنجره سوم و بازی‌های المپیک با صفاعلی کمالیان مربی سابق تیم ملی به گفت‌وگو نشستیم که این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.

*پیش از هر مطلبی، نظر شما درباره لیست اردونشینان و شرایط تیم ملی ایران برای حضور در مسابقات پیش رو چیست؟

از نظر من نفرات دعوت شده به تیم ملی یک فهرست متعادل هستند، اما جای چند سوال هم هست که شاید بهتر باشد مسئولان تیم در مورد آن‌ها پاسخ دهند. برای مثال برخی از بازیکنانی که قبلا عضو تیم ملی بوده‌اند الان در لیست نیستند که شاخص‌ترین آن‌ها سجاد مشایخی است. در حال حاضر ما دلیل عدم حضورش را نمی‌دانیم اگرچه قاعدتا این نظر کادرفنی است، اما به نظرم بهتر بود دلایل این تصمیم‌ها مطرح شوند.

البته دعوت نشدن برخی بازیکنان گاها به دلیل مشکلات شخصی و درگیری‌های آن‌ها است. بحث من به این دلیل است که شاید اهالی بسکتبال بخاطر برخی تصمیمات دچار نگرانی شوند که برای جلوگیری از این اتفاق، بهتر است اطلاع رسانی شود تا سوال بی پاسخی نباشد.

*نبود سجاد مشایخی را چگونه ارزیابی می‌کنید و آیا این اتفاق را می‌توان یک نقطه ضعف برای تیم ملی ایران دانست؟

اینکه سجاد دعوت نمی‌شود از نظر من به شرایط بستگی دارد. چون فضا روشن نیست شاید دلیل دعوت نشدنش فنی باشد یا به مواردی خارج از تفکرات فنی کادرفنی مرتبط باشد، این‌ها همه احتمالات است. مشکل من با موضوع سجاد این است که باید اطلاع رسانی شده و دلیل دعوت نشدن چنین بازیکنی روشن شود. اختیارات کادرفنی قابل احترام است، اما باید پاسخگو هم بود تا اذهان عمومی اطلاع کافی از ماوقع داشته باشند.

*آیا اضافه شدن بازیکن جدید به تیم ملی در زمان فعلی مناسب بود یا خیر؟

اضافه کردن بازیکن جدید به تیم ملی همیشه امکان پذیر است، اما باید مزایا و معایب آن را سنجید تا این نفرات را کنار هم به کار گرفت. الان خیلی دیر نیست، اما باید دید که آیا این بازیکن آمادگی کافی از لحاظ فنی و شخصیتی دارد که به تیم اضافه شود؟ اصولا بازیکنان گارد ویژگی‌های شخصیتی خاصی دارند که می‌توانند جای خود را در تیم پیدا کنند، اما باید دید که این بازیکن جدید چه نوع گاردی است و با چه تفکراتی برای تیم در نظر گرفته شده است.

شاید کادرفنی قصد دارند نفرات را در پست‌های دیگری استفاده کنند. همانطور که می‌دانید در المپیک ما در موقعیت‌های پیرامونی یک پست از باقی تیم‌ها کوتاه‌تر هستیم‌ چون آن‌ها از نظر فیزیکی بهتر هستند. فعلا باید صبر کرد و دید که شرایط این بازیکن در کنار سایرین چگونه خواهد بود

*با توجه به پیش رو بودن المپیک بهتر است به عقب برگردیم. ما در جام‌جهانی مقابل حریف آمریکایی شانس برد داشتیم، برابر حریف اروپایی خوب بازی کردیم و نهایتا برابر حریف آفریقایی چندان خوب نبودیم. از نظر شما دلیل این روند تیم ملی چه بود؟

متاسفانه یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که در بسکتبال ما هست، تفاوت سطحی است که بسکتبالیست‌های ایران در مسابقات باشگاهی با رقابت‌های بین‌المللی تجربه می‌کنند. این تفاوت سطح هم در جام‌جهانی، هم در المپیک و حتی در سطوح پایین‌تر مثل کاپ آسیا نیز وجود دارد. این اختلاف سطح باعث‌ می‌شود تا ما به اردوهای بلند مدت و مسابقات تدارکاتی بیشتر جهت آماده سازی نیاز داشته باشیم. همه این‌ اقدامات برای آن است که فاصله را جبران کنیم. تدارکات نسبتا مناسبی داشتیم، اما بهره برداری مناسب نبود که دلیلش برای من نیز مبهم است.

شرایط تیم ما در جام‌جهانی اینطور بود که متاسفانه در بازی‌های ابتدایی که برای ما بسیار مهم بودند موفق نبودیم، اما به مرور بهتر شدیم، اگرچه در مرحله دوم حریفان هم ضعیف‌تر می‌شدند. ما حتی در جریان مسابقات تغییراتی داشتیم که به نظر می‌آمد تغییرات تمرین شده‌ای نبودند. این ذهنیت نیز به دلیل صحبت‌هایی بود که از مجموعه اطراف تیم شنیده می‌شد. بنا به همه این دلایل من فکر می‌کنم برنامه آماده سازی تیم‌ ملی قابل قبول بود، اما از آن برنامه حداکثر استفاده را نبردیم.

*از نظر شما دلیل باخت عجیب در پنجره دوم انتخابی کاپ آسیا چه بود؟ آیا می‌توان تنها دلیل را عملکرد ضعیف بازیکنان پست‌های چهار و پنج دانست؟

تعطیلات و مشکلاتی که کرونا ایجاد کرد غیر قابل انکار است چون روی ورزش دنیا تاثیر گذاشت و ورزش ایران هم مستثنی نیست. آماده سازی تیم‌های ملی برای حضور در پنجره‌های فیبا با آماده‌سازی برای تورنمنت‌هایی مثل کاپ آسیا متفاوت است. در پنجره‌های فیبا شرایط آماده‌سازی بلند مدت مطابق آنچه که قبلا گفتم برای ما وجود ندارد. بازیکنان با یک دوره آماده سازی در باشگاه‌ها وارد اردوی تیم ملی می‌شوند. متاسفانه در باشگاه‌ها دوره آماده سازی بعضا کافی نیست و تیم‌ها در طول فصل به آمادگی لازم می‌رسند که البته این مسئله در حال بهتر شدن است. وقتی بازیکنان در زمان برگزاری لیگ وارد اردوی تیم ملی می‌شوند زمان محدودی برای آماده سازی جهت حضور در پنجره‌ها دارند و متاسفانه شاید قابلیت لازم برای انتقال اطلاعات مناسب در زمان محدود، جهت ایجاد هماهنگی در تیم‌ ملی وجود ندارد. وقتی وارد مسابقات شدیم با روش‌هایی مواجه شدیم که مقابله با آن‌ها نیاز به هماهنگی داشت و ما آماده نبودیم. مثل دفاع منطقه‌ای تیم سوریه که ما آمادگی مقابله موثر با آن را نداشتیم.

*چگونه می‌توان روال و زمان آماده سازی بسکتبال ایران را کوتاه مدت کرد؟ چه برنامه‌ای برای کاهش زمان آماده سازی نیاز است؟

با برنامه‌ریزی، آموزش فراگیر و آماده‌سازی بازیکنان از سنین پایین، حضور هر چه بیشتر بازیکنان در لیگ‌های سطوح بالاتر و همچنین ارتقاء سطح کیفی لیگ. تنها بالا بردن تعداد تیم‌ها کافی نیست. ما هنوز از نظر کیفی نیاز داریم که لیگ‌های خود را ارتقاء دهیم تا تیم ملی متضرر نشود. در واقع بازیکنان باید در لیگ و باشگاه‌ها آماده شوند. در پنجره‌ای که تیم ملی ایران باخت دوران آماده سازی در بعضی باشگاه‌ها به هر دلیلی کافی نبود. البته منظورم این نیست که باشگاه‌ها مقصرند، اما بخشی هم به این موضوع برمی‌گردد. باید اختلاف سطح آماده‌سازی و رقابت باشگاهی خود را با سطوح بین‌المللی کم‌تر و کم‌تر کنیم.

در مجموع می‌توان گفت که نباید بار اصلی روی اردوهای طولانی مدت و مسابقات تدارکاتی خارجی تیم ملی باشد. البته شاید همیشه نتوانیم با تصمیمات در زمان بازی که آن‌ها هم نیازمند بازبینی هستند مشکلات آماده‌سازی را حل کنیم.

*دلیل ضعف بسکتبال ایران در بازی پیرامونی چیست؟ معمولا این مشکل در زمانی‌هایی که ستاره‌ای چون حدادی را زیر سبد نداریم خودنمایی می‌کند.

هر تیم و بسکتبال هر منطقه‌ای یک سبک خاص را با توجه به استعدادهای در اختیارش دارد، اما من هنوز در مورد سبک بسکتبال کشورمان به نتیجه نرسیده‌ام که چه سبکی داریم؟ بخاطر اینکه ما ترکیبی از روش‌های مختلف را انجام می‌دهیم. این موضوع در شاکله بسکتبال کشور مبهم است و نمی‌توان موارد واضحی را استخراج کرد.

در بعد کلان،‌ افرادی که مسئولیت تیم‌های ملی را دارند باید یک سبک خاص را با توجه به شرایطی که داریم مشخص کرده و در رده‌های سنی مختلف شرایط آموزش آنرا برنامه‌ریزی و فراهم کنند. کاری که در بسیاری از کشورهای دیگر انجام می‌شود. هر سنی خصوصیتی دارد که باید بر اساس آن مطالب آموزشی لازم را به بازیکنان تعلیم دهیم. نباید یک بازیکن در رده‌های سنی مختلف با مربیانی که از نظر سبک بازی متفاوت هستند کار کند. این تنوع سبک‌ها باعث سردرگمی استعدادها است چون وقتی به تیم بزرگسالان می‌رسیم یک ناهمگونی در سبک کلی بازی بازیکنان بوجود می‌آید.

با توجه به سبک مشترک است که نقش بازیکنان پیرامونی و تعامل آن‌ها با بازیکنان داخلی تعیین می‌شود و در بود یا نبود یک یا چند بازیکن در ترکیب تیم روش‌های جایگزین تعریف می‌شوند تا افت و خیزهای شدید کمتر اتفاق بیفتد. ما باید طراحی کنیم که با یا بدون حامد حدادی چطور قصد داریم بازی کنیم؟ مشابه یا متفاوت؟ باید دید کادرفنی چه فلسفه‌ای دارد.

*تغییر سبک بازی به صورت زیرساختی یک فلسفه زمان بر است. با توجه به همگروهی ایران با رقبای قدرتمندی چون آمریکا و فرانسه در المپیک، نظر خاصی برای سبک بازی تیم ملی دارید؟

این موضوع کاری نیست که در کوتاه مدت انجام دهیم، تصمیم گیرنده‌های بسکتبال ما باید این قابلیت را داشته باشند که در مورد این موضوع تصمیم‌ گیری و برنامه‌ریزی ‌کنند که البته تا الان باید شده باشد. برای المپیک می‌توانیم در لایه‌های بالایی مثل تاکتیک و تکنیک کارها و تغییراتی انجام دهیم، اما در مجموع باید کارهای بنیادی به صورت بلند مدت انجام شوند که به آن اشاره کردید.

*ترافیک پست چهار تیم ملی بسکتبال ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

یکی از نشانه‌های بسکتبال مدرن مشخصات متعددی است که بازیکنان پست چهار [شوت‌زنی و ...] پیدا کرده‌اند و این موضوع هم کم و بیش از بسکتبال اروپایی‌ها الهام گرفته شد. باید ببینیم کدام یک از نفرات ما این خصوصیت‌ها را دارند یا بیشتر به آن‌ها نزدیک هستند و با تفکرات فنی کادر فنی همخوانی دارند، همان نفرات به کار گرفته شوند. ضمن اینکه بخشی از بازیکنان ما هم پست چهار خالص نیستند، بین چهار و پنج بازی می‌کنند یعنی نه پنج کامل هستند نه چهار کامل که با توجه به سبک بازی تیم می‌تواند نقطه قوت یا ضعف باشد.

*درباره انتقادهایی که راجع به نبود جایگزین مناسب برای حامد حدادی مطرح می‌شوند نیز صحبت کنید، دلیل این نقطه ضعف چیست؟

پیدا کردن جانشین برای حامد حدادی یا صمد یا مهدی کامرانی آسان نیست، اما بدون برنامه‌ریزی هم مقدور نیست، مثلا شاید بازیکنان جانشین حدادی حتما همه خصوصیات او را نداشته باشند چون بازیکنی با 2 متر و 18 سانتی متر قد آن هم با این کیفیت خیلی کم وجود دارد و مؤید این است که احتمالا کشف بازیکنانی با این کیفیت در چرخه استعدادیابی کشور آسان نیست. با این حال چاره‌ای جز ساماندهی امور استعدادیابی در کشور نمی‌بینم. شما به آرون گرامی‌پور اشاره کردید، ما از آرون‌ چند وجه مختلف دیده‌ایم. او حتی در بخشی از زمان بازی‌های جام جهانی پست چهار بازی می‌کرد و شاید بعضی معتقد باشند که ترکیب او با حدادی خوب است، هرچند که من در همه شرایط با این نظر موافق نیستم.

متاسفانه به نظر من در پنجره دوم انتخابی کاپ آسیا او عملکرد قابل قبولی نداشت. حضور آرون زمانی تاثیرگذار است که‌ آماده باشد. الان سالار منجی هم در جمع نفرات دعوت شده هست که جوان با استعدادی است. او از نظر فنی راهی طولانی در پیش دارد و باید به طور مستمر تمرین کند. خود حسن‌زاده هم بازیکنی است که می‌تواند پنج بازی کند. البته الان شرایط پست پنج نیز دچار تغییرات شده، اما ما همچنان با سیستم قدیمی از بازیکنان خود استفاده می‌کنیم و به آن‌ها آموزش می‌دهیم. آماده کردن بازیکنان مناسب پست پنج زمان بر است، اما فعلا می‌توانیم تغییرات محدودی در بازیکنان موجود خود صورت دهیم تا با نفرات آماده در مسابقات شرکت کنیم..

*حرف پایانی شما؟

امیدوارم در مجموع حضور تیم‌های ملی ایران در میادین بین‌المللی باعث شادی مردم شود و به بسکتبال کشورمان افتخار کنیم.