گیلان در مواجهه با بحران سالی کم‌بارش

اعتمادآنلاین| ایران در سال‌های اخیر با بحران کم‌آبی جدی روبه‌رو بوده است. در سال 1399 در فصول بارش، تمام استان‌های ایران با کاهش شدید نزولات جوی مواجه بوده‌اند و گیلان نیز از آن امر مستثنی نیست. این کاهش بارندگی در فصل بهار سال جاری نیز دیده می‌شود و پیش‌بینی شده است؛ سال 1400 سالی کم بارش باشد. در راستای این شرایط برخی از مسئولین استان گیلان در گفتگو با اعتمادآنلاین گیلان درباره برنامه‌های سازمان‌های خود برای مواجهه با تنش آبی پیش‌رو مواردی را مطرح کردند:

مکاتبات با فرمانداران جهت تشکیل ستاد بحران و مدیریت بر روند تامین و توزیع آب با الویت در مناطق آسیب‌پذیر، توسط سازمان جهاد کشاورزی

مسعود الماسی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان از تدابیر و اقدامات انجام شده و پیشگیرانه در راستای تنش آبی سال 1400 این سازمان خبر داد و گفت: در سال جاری با عنایت به پیش‌بینی‌های انجام شده در خصوص بحران کم آبی، سازمان جهاد کشاورزی گیلان اقدام به تشکیل کمیته منابع آب جهت پیگیری امور کرده است.

الماسی تشریح کرد: مقابله با بحران کاهش منابع نیازمند تدابیر کوتاه‌مدت و بلند مدت است. از جمله این برنامه‌ها بهبود ساختار شبکه آبیاری و زهکشی سپیدرود، توسعه شبکه مدرن آبیاری، ارتقاء سازه‌های کنترل و تنظیم آب، پوشش‌دار کردن کانال‌های انتقال و توزیع آب، مدیریت زهکش‌ها برای استفاده مجدد از آب خروجی از اراضی به خصوص با نصب سازه‌های کنترلی جهت ذخیره آب در زهکش و استفاده از آن در مواقع نیاز از جمله تدابیری است که بارها و بارها توسط متخصصین امور به آن اشاره شده است. در این راستا سازمان جهاد کشاورزی گیلان نیز از سال های گذشته برنامه هایی از قبیل تغییر زمان کاشت برنج با تدوین تقویم زراعی، اجرای آبیاری تناوبی در کشت برنج، اجرای طرح تجهیز و یکپارچه‌سازی اراضی در استان، توسعه بانک های نشاء و مکانیزاسیون کشاورزی، توسعه تولید بذور گواهی شده، توسعه کشت ارقام جدید مقاوم به کم آبی و زودرس و علاوه بر آن طراحی و مدیریت صحیح سامانه‌های تحت فشار در کشت گیاهان غیر برنج مانند باغات زیتون، کیوی و چای همراه با آموزش بهره برداران را در دستور کار قرار داده است.

وی همچنین اطلاع داد: اقدامات لازم برای اخذ تسهیلات خرید موتور پمپ های 2 و 3 اینچ توسط شالیکاران به عمل آمده است. این تسهیلات با عاملیت بانک کشاورزی و با بازپرداخت 5ساله با نرخ 15درصد ارائه می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان به شناسایی مناطق آسیب‌پذیر احتمالی ناشی از تنش آبی با هماهنگی مدیریت‌های جهاد کشاورزی شهرستان و انعکاس به ستاد حوادث استان اشاره کرد و گفت: یکی از اقدامات انجام شده برای کمک به این مناطق برنامه‌ریزی جهت بهره‌برداری از موتور پمپ آبکشی 3 و2 اینچ موجود در انبار مدیریت‌های جهاد کشاورزی شهرستان‌ها است.

وی اظهار کرد: از دیگر برنامه های این سازمان، اطلاع رسانی و ارسال پیامک از طریق مراکز خدمات جهاد کشاورزی به دهیاران و کشاورزان پیشرو جهت بهره برداری حداکثری از توصیه های کارشناسی و رعایت تقویم زراعی در کشت و کار برنج و همچنین هماهنگی با صندوق بیمه محصولات کشاورزی جهت تهیه و پخش برنامه تلویزیونی و همچنین پوسترهای آموزشی جهت توسعه بیمه خصوصاً در مناطق آسیب پذیر بوده است.

الماسی تشریح کرد: با عنایت به نقش کود پتاسه در افزایش مقاومت گیاه برنج به تنش آبی، از طریق مروجین پهنه‌های کشاورزی استان استفاده صحیح و اصولی از این کود در زراعت برنج توصیه شده است. رقم جدید برنج؛ کیان به عنوان رقم متحمل به خشکی به ویژه در فاز رسیدگی و ارقام اصلاح شده زودرس از قبیل گیلانه، انام و گیلار معرفی و ترویج شده‌اند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی اعلام کرد، هماهنگی با شرکت ملی فرآورده‌های نفتی و شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان و دریافت موافقت جهت تحویل سوخت مورد نیاز موتور پمپ‌های آب کشاورزی برای آماده‌سازی زمین‌های شالیزاری از تاریخ 21/01/1400 صورت گرفته است.

الماسی در ادامه تصریح کرد: در جهت استفاده از چاه‌های بدون مجوز در طول دوران بحران هماهنگی‌هایی با شرکت سهامی آب منطقه‌ای استان صورت گرفته تا شرایطی ایجاد شود تا بتوان این منابع استفاده کرد. از دیگر اقدامات این سازمان برای تأمین آب مورد نیاز برنامه‌ریزی جهت اجرای پروژه‌های انتقال آب از محل اعتبارات ابلاغی سامانه‌های نوین آبیاری با عاملیت صندوق حمایت از توسعه بخش کشاوزی است که در این طرح مناطق آسیب‌پذیر دارای مجوز تأمین آب سازمان منطقه‌ای اولویت دارد.

تأمین و جلوگیری از اتلاف آب با پروژه‌های عمرانی

در ادامه محمدجواد خانی‌پور، معاون حفاظت و بهره‌برداری آب منطقه گیلان، از تشکیل جلسات مستمر کارگروه منابع مصارف آب استان با حضور نمایندگان سازمان‌های مربوطه خبر داد.

وی همچنین به برنامه‌ و طرح‌هایی برای تأمین و جلوگیری از تلفات آب استان اشاره کرد. از جمله این طرح‌ها؛ آبگیری کلیه آب‌بندهای سطح استان قبل از شروع فصل زراعی، لایه‌روبی حدود 500 کیلومتر از کانال‌ها و انهار اصلی آب‌رسانی، احداث 370 سر دهنه خاکی در مناطقی با آبیاری سنتی، بازسازی و راه‌اندازی بیش از 500 ایستگاه پمپاژ جدید و قدیمی و اجرای طرح نوبت‌بندی جهت صرفه‌جویی در مصرف 300 میلیون متر مکعب زمین کشاورزی است.

شناسایی 55 نقطه آبگیر در شهر رشت و اتصال آنها به شبکه هدایت آب‌های سطحی

شهرداران رشت و لاهیجان نیز از طرح‌های خدماتی و فرهنگی سازمان های خود، جهت آشنایی و همراه ساختن مردم برای عبور از این بحران خبر دادند.

سید محمد احمدی شهردار رشت تشریح کرد: این شهرداری از تمام ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی خود مانند استند‌های تبلیغاتی، تلویزیون شهری و ... استفاده خواهد کرد.

وی همچنین اظهار داشت: سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت نیز در چند سال اخیر فرهنگ‌سازی با تهیه کلیپ‌های آموزشی و آموزش سنین پایه در مقاطع مهد کودک‌ها و مدارس ابتدایی را در دستور کار قرار داده است.

شهردار رشت از 5 پروژه این سازمان که در اواخر سال 98 برای جمع‌آوری و هدایت آب آغاز شده است خبر داد و گفت: مسیرها شامل مسیر بلوار معلم به قلی‌پور (فاز دو)، مسیر سمیه به فجر، مسیر رودبارتان، مسیر استادسرا و مسیر ورودی شهر به سمت آرامستان هستند که از این بین مسیرهای رودبارتان، سمیه به فجر و قلی پور تکمیل و مسیرهای استاد سرا با حدود 73 درصد و مسیر جاده تهران با 32 درصد پیشرفت فیزیکی در حال انجام کار است.

وی تصریح کرد: تاکنون 54933/7 متر لوله‌گذاری هدایت آب‌های سطحی توسط شهرداری رشت انجام شده است و با تکمیل این 5 پروژه حدود 9 هزار متر لوله‌گذاری در راستای هدایت آب‌های سطحی صورت خواهد گرفت.

با مدیریت صحیح می‌توانیم بر بحرام کم آبی غلبه کنیم

یوسف قیامتیون شهردار لاهیجان از برنامه‌های این شهرداری در سال‌های گذشته جهت جمع‌آوری و هدایت آب‌های سطحی استان و لوله‌گذاری در معابر و خیابان‌های مختلف آب‌های سطحی ناشی از بارش باران به سمت استخر بزرگ لاهیجان گفت و اظهار داشت: هدایت آ‌ب‌های سطحی به سمت استخر باعث شده برای حفظ سطح آب این مجموعه نیازی به تزریق آب از چاه های زیر زمینی احساس نشود.

وی همچنین تأکید کرد: فرهنگ‌سازی در زمینه صرفه‌جویی مصرف آب می‌تواند کمک بزرگی برای حفظ منابع آب که یکی از محورهای رشد توسعه است، باشد.

شهردار لاهیجان از برنامه‌ این سازمان جهت استفاده از ظرفیت آبیاری نوین در فضای سبز برای جلوگیری از هدر رفت آب و تشویق شهروندان نسبت به صرفه جویی مصرف آب، خبر داد.