فرستاده «پاره‌وقت» برای حل‌ و فصل بحران همیشگی

اعتمادآنلاین| فرستاده ویژه ایالات متحده در امور کره شمالی قرار است ماموریت پیگیری راهکارهای دیپلماتیک برای کاهش تنش و یافتن راه‌حلی سیاسی برای حل‌و‌فصل اختلافات واشنگتن و پیونگ‌یانگ را به عنوان ماموریتی «پاره‌‌وقت» دنبال کند و تمرکز خود را روی انجام وظایفش به عنوان سفیر امریکا در اندونزی بگذارد؛ موضوعی که می‌توان آن را ناشی از در اولویت نبودن مساله کره شمالی برای واشنگتن در مقطع زمانی فعلی دانست. کارشناسان معتقدند متناسب با واکنش‌های کره شمالی به پیشنهادهای دیپلماتیک امریکا، این رویکرد و اولویت‌بندی می‌تواند تغییر کند.

به گزارش روزنامه اعتماد، جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات متحده اخیرا میزبان مون جائه این، رییس‌جمهور کره جنوبی بود که به منظور گفت‌وگو پیرامون مسائل دوجانبه و چالش‌های بین‌المللی مشترک عازم واشنگتن شده بود. محسوس‌ترین دستاورد این سفر رییس‌جمهور کره جنوبی را می‌توان بیانیه مشترکی دانست که طی آن بر ارزش‌های مشترک، اهمیت اتحاد راهبردی سئول و واشنگتن، سیاست‌های منطقه‌ای به ویژه در موضوع چین و کره شمالی و همچنین ضرورت همکاری به منظور مقابله با پاندمی کرونا تاکید شد.

کارشناسان یکی دیگر از نتایج مهم و ملموس این دیدار دوجانبه را «حل‌شدن بیشتر کره جنوبی در سیاست شرقی آسیایی امریکا» توصیف می‌کنند. نشنال اینترست پیرامون این موضوع نوشته است که تبدیل شدن کره جنوبی از یک بازیگر نسبتا مستقل به «بخشی از سیاست امریکا» باعث شده تا برخی محدودیت‌های اعمال‌شده علیه این کشور به ویژه در حوزه موشک‌های بالستیک برد بلند برداشته شود.

همچنین پس از این نشست، وزارت خارجه ایالات متحده اعلام کرد که سونگ کیم، دیپلمات باسابقه به عنوان فرستاده ویژه ایالات متحده در امور کره شمالی انتخاب شده است. کیم، در حال حاضر دستیار موقت وزیر خارجه در امور آسیای شرقی و سفیر ایالات متحده در اندونزی است و هرچند تجارب زیادی در حوزه مذاکره مستقیم با کره شمالی دارد، اما حجم مسوولیت‌های او در شرایط فعلی می‌تواند مانعی بر سر راه پیشبرد سیاست‌های امریکا در مواجهه با پیونگ‌یانگ باشد.

ان‌کی‌نیوز پیرامون این انتصاب جدید جو بایدن نوشته است: این طور به نظر می‌آمد که در پی مقام جدیدی که سونگ کیم عهده‌دار آن شده، کره شمالی به اولویت اصلی کاری او تبدیل شود اما سه مقام آگاه در این باره گفته‌اند که ماموریت فرستاده ویژه ایالات متحده در امور کره شمالی ماموریت «پاره‌وقت» سونگ کیم بوده و همچنان وظیفه اصلی او ایفای نقش به عنوان سفیر امریکا در اندونزی است. پیش از او، استیون بیگن فرستاده ویژه پیشین امریکا در امور کره شمالی بود که تا سال 2019 به صورت تمام‌وقت در این حوزه مشغول به کار بود اما با کمرنگ شدن امید دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک باعث شده که از اواخر 2019 به عنوان معاون وزیر خارجه منصوب شود و موضوع کره شمالی را به صورت «پاره‌وقت» دنبال کند.

چرا پاره‌وقت؟

کارشناسان سه فرضیه را برای این انتصاب «پاره‌وقت» در نظر گرفته‌اند. اول اینکه تاکنون کره‌شمالی روی خوشی به پیشنهادهای امریکا نشان نداده و از همین رو واشنگتن که امیدی به دستیابی به پیشرفت محسوس در این عرصه ندارد، نمی‌خواهد وقت و انرژی زیادی را برای موضوع کره‌شمالی هزینه کند. دومین فرضیه مد نظر ناظران این است که احتمال می‌دهند، کره شمالی اساسا در میان اولویت‌های اصلی دولت بایدن در حوزه سیاست خارجی جایی نداشته باشد. آنها به عنوان فرض سوم معتقدند حتی اگر هر دو فرض اول اشتباه باشد، مسوولیت‌های زیادی که بر عهده سونگ کیم قرار دارد، مانع از موفقیت او در این ماموریت خواهد شد.

جک پریچارد، فرستاده ویژه امریکا در امور کره شمالی در سال‌های 2001 تا 2003 در این باره می‌گوید: «وقتی شما با موضوعی بسیار مهم نظیر تهدید کره شمالی مواجه هستید، باید علاوه بر طراحی سیاست‌ها و طرح پیشنهادهای عملی، وقت بسیار زیادی را صرف مذاکره با کنگره، وزارتخانه‌های مختلف، نهادهای مسوول و همچنان متحدان ایالات متحده کنید تا بتوانید موفقیتی به دست آورید.» ژوزف دوترانی، یکی دیگر از فرستاده‌های ویژه پیشین ایالات متحده در امور کره شمالی نیز معتقد است «پیشبرد موفقیت‌آمیز این ماموریت ایجاب می‌کند شما به‌طور مرتب زمان زیادی را صرف گفت‌وگو و مذاکره با مقامات پیونگ‌یانگ کنید.»

گو میونگ هیون، پژوهشگر اندیشکده Asan در سئول تاکید دارد این اقدام واشنگتن اقدامی عملگرایانه در پاسخ به بی‌جواب ماندن پیشنهادهای دیپلماتیک است. به گفته او، ایالات متحده می‌خواهد این پیام را منتقل کند که تا زمانی که واکنش مناسبی از سوی کره شمالی دیده نشود، امریکا نیز تلاشی برای آغاز روند دیپلماتیک حل مساله نخواهد کرد و در نتیجه تا فرا رسیدن آن زمان نیازی به فعالیت تمام‌وقت سونگ کیم نیز وجود ندارد.

مقامات ارشد کره جنوبی اما برخلاف کارشناسان، نگاهی خوشبینانه به این انتصاب دارند. به گزارش خبرگزاری یونهاپ، مون جائه این رییس‌جمهور کره‌جنوبی اعلام کرده است که انتصاب «سانگ کیم» (Sung Kim) به عنوان نماینده ویژه امریکا در امور پیونگ‌یانگ، «درخواست از کره شمالی برای ادامه دادن به مذاکرات» محسوب می‌شود و می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد.

راهبرد امریکا در موضوع کره شمالی

رییس‌جمهور امریکا در ابتدای حضور خود در کاخ سفید دستور داد تا سیاست این کشور در قبال کره شمالی نظیر بسیاری دیگر از سیاست‌ها مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد. براساس اعلام جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید این بازنگری در ابتدای ماه مه پایان یافت؛ هرچند هنوز جزییات دقیقی از آن اعلام نشده است. به گفته ساکی این طرح مبتنی بر نوعی عملگرایی منطقی به منظور دستیابی به پیشرفت‌های عملی بوده و هدف نهایی امریکا همچنان خلع سلاح اتمی کره شمالی است.

یک اندیشکده وابسته به کنگره امریکا پیش‌بینی کرده که دولت «جو بایدن» رییس‌جمهور امریکا در ازای گام‌های جزیی کره شمالی جهت خلع سلاح اتمی، روند مرحله‌ای کاهش جزیی تحریم‌ها را دنبال می‌کند. به گزارش وبگاه «رادیو بین‌المللی کره جنوبی» بخش تحقیقات کنگره امریکا در تازه‌ترین گزارش خود این پیش‌بینی را ارایه کرده است. براساس ترجمه خبرگزاری فارس، در این گزارش آمده که دولت بایدن ماه گذشته بررسی سیاست کره‌شمالی را به اتمام رسانده و اعلام کرده که رویکرد تنظیم‌شده و عملی را برای دیپلماسی با کره شمالی دنبال خواهد کرد. در این گزارش آمده است که به نظر می‌‌رسد در این رویکرد روند افزایشی ارایه کاهش بخشی از تحریم‌ها در ازای گام‌های جزی برای خلع‌سلاح اتمی در نظر گرفته شده است.

براساس این گزارش، مقام‌های امریکایی گفته‌اند که با پیونگ‌یانگ تماس گرفته‌اند و حال نوبت تصمیم‌گیری آنهاست. دولت امریکا توضیح نداده که چگونه این روش می‌تواند شمال را ترغیب کند تا پای میز مذاکره بیایند یا امتیاز دهند.

در مقابل مقام‌های پیونگ‌یانگ بارها گفته‌اند تا زمانی که امریکا به سیاست خصمانه خود برای براندازی نظام حاکم در پیونگ‌یانگ پایان ندهد از برنامه موشکی و هسته‌ای خود عقب‌نشینی نخواهند کرد.