طرح مالیاتی مجلس، یک طرح نمایشی است

اعتمادآنلاین| نمایندگان مجلس پنجم خردادماه کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه به عنوان پایه جدید مالیاتی را به تصویب رساندند و در صورت تصویب نهایی آن، از این پس افراد بر اساس مدت زمان تملک و تعدد معاملات اقلامی مانند املاک با هر نوع کاربری، وسایل موتوری زمینی، انواع ارز، طلا، سکه و... از محل سود معاملات آنها باید مالیات بپردازند.

به گزارش ایرنا، هر چند که این پایه جدید مالیاتی می‌تواند منبع درآمد دولت محسوب شود اما هدف اصلی از تصویب آن و به قانون درآوردن مالیات بر عایدی سرمایه، تنظیم‌گری فعالیت‌های مولد و غیرمولد، هدایت جریان سرمایه به سمت تولید، تضعیف فعالیت‌های سوداگرانه در بازارهای مختلف عنوان شده است. البته در تمام دنیا هدف مهم دیگر از اجرای این پایه جدید مالیاتی در کنار کنترل و کاهش جریان سوداگرانه، توزیع عادلانه ثروت است.

در تصویب مالیات عایدی بر سرمایه در مجلس تحقق اهداف یادشده در نظر گرفته شده اما برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند مجلس در تصویب این طرح عجله کرده و اساساً این مباحث تخصصی اقتصادی که می‌تواند در سطح گسترده در اقتصاد خرد و کلان کشور اثرگذار باشد باید در قالب لایحه با پشتوانه مطالعات کارشناسانه وارد مجلس شود و به تصویب برسد.

در این رابطه مرتضی افقه، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه معتقد است، علاوه بر اینکه طرح مالیات بر عایدی سرمایه عجولانه به تصویب رسیده و نظرات بدنه کارشناسی کشور در آن ملاحظه نشده، زیرساخت‌های مورد نیاز برای اجرای این طرح و قانون از جمله بانک اطلاعاتی از افراد وجود ندارد و نبود این زیر ساخت‌ها باعث می‌شود، این قانون مردم عادی را تحت فشار بگذارد و تغییری در جریان دلالی در اقتصاد کشور ایجاد نمی‌کند.

در ادامه گفت‌وگوی این کارشناس اقتصادی آمده است:

«مرتضی افقه» با اشاره به تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه و آثار این تصمیم مجلس اظهار داشت : در جریان مالیات بر عایدی سرمایه با دو بحث مواجه هستیم؛ اول اینکه آیا این طرح به درستی به اجرا می‌رسد و موضوع دیگر این است که آیا اجرای این طرح مصوب مجلس ما را به شعارها و اهداف تعریف شده می‌رساند؟ هدف از تصویب و اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه این است که ثروت و دارایی وارد چرخه مفید تولید و ایجاد اشتغال شود و جلوی انحراف آن به سمت دلالی گرفته شود.

وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین نقطه ضعف این طرح مجلس این است که این طرح هیچ تفاوتی برای اقشار مختلف قائل نشده، ادامه داد: معتقدم این طرح بیش از آنکه نقطه مطلوب را هدف گرفته باشد، یک طرح نمایشی است و کمکی به توقف یا تضعیف جریان دلالی نمیکند.

این کارشناس اقتصادی افزود: دلالان حرفه‌ای و کسانی که از این مسیر صاحب ثروت شده‌اند به راحتی می‌توانند این قوانین و مقررات مالیاتی را دور بزنند و همچنان در این فضای اقتصادی کشور به ثروت اندوزی خود ادامه دهند. در این بین مردمی که به دلیل مدیریت‌های ناصحیح عده‌ای، ناچار هستند پس‌انداز خود هر چند اندک را به دارایی‌هایی مانند خودرو، ارز و ... تبدیل کنند تا جلوی آب‌رفتن سرمایه‌های خود را بگیرند، متحمل پرداخت مالیات‌های سنگین شده و این طرح مجلس مردم عادی را گرفتار می‌کند.

افقه گفت: این طرح مجلس باعث می‌شود مردم عادی که مختصر احتیاطی برای حفظ دارایی خود دارند، آن را هم از دست بدهند و این‌تصمیم مجلس قشر هدف را که عمدتا دلالان حرفه‌ای در نظام اقتصادی کشور هستند، مخاطب خود قرار نمی‌دهد.

وی تاکید کرد: قاعدتا باید مردم پس‌اندازهای خود را در قالب سپرده وارد شبکه بانکی کنند اما از آنجایی که نرخ تورم بسیار بالاتر از نرخ‌سود بانکی رفته، طبیعی است که مردم پس‌انداز خود را وارد بورس و بانک نکنند. بنابراین ناچار شدند در کشوری که آینده اقتصادی آن‌شفاف نیست، برای تامین آینده فرزندان خود پس‌اندازهایشان را وارد حوزه‌هایی کنند که تورم کمترین آسیب را می‌تواند به آن بزند و یکی‌از راه‌های حفظ دارایی این است که هر چه پس‌انداز دارند تبدیل به ملک، طلا، ارز و ... کنند.

طرح مالیاتی مجلس؛ مردم مخاطبند یا دلالان؟

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه طرح مالیات بر عایدی مسکن فقط مردم عادی را مجازات می‌کند و تاثیری در تغییر جریان دلالی درکشور ندارد، اظهار داشت: این طرح مجلس نمی‌تواند جریان سوداگری را کنترل کند، واقعیت این است که به دلیل مدیریت‌های اشتباه دراقتصاد مردم ناچار شدند که به سمت سرمایه‌گذاری در این بازارهای غیرمولد حرکت کنند تا بتوانند قدرت خرید و سرمایه خود را حفظ‌ کنند.

افقه با تاکید بر اینکه مجلس‌ بیشتر به دنبال تصویب طرح‌های نمایشی است، گفت: شاهد آن هستیم که دقیقا برنامه مجلس درسال 84 در حال تکرار است. در آن زمان هم مجلس در آستانه برگزاری انتخابات بسیار عجولانه دست به تصویب طرح‌هایی می‌زد که به‌ نامزدهای مد نظر خود کمک کند. امروز هم شاهد تکرار همین روند در مجلس هستیم. این شرایطی است که مجلس باید به رفع مشکلات‌ اصلی اقتصاد کشور کمک کند که نتیجه آن ثبات اقتصاد و افزایش سود در فعالیت‌های تولیدی باشد.

وی ادامه داد: معتقدم این چنین موضوعاتی باید در قالب لایحه وارد شود و به تصویب برسد چرا که معمولا وقتی موضوعات تخصصی درقالب طرح به تصویب می‌رسد، پشتوانه و مطالعات قوی کارشناسانه ندارد و اتفاقا در اجرا اثرات معکوس خواهد داشت.

این کارشناس اقتصادی درباره امکان اصلاح طرح مالیات بر عایدی سرمایه اظهار داشت: بعید می‌دانم در مدت زمان کوتاهی به این‌ نتیجه برسند که طرح نیاز به اصلاح دارد مگر اینکه تبعات منفی خود را به سرعت نشان دهد آن هم به شرطی که مجلس بپذیرد که باید از این طرح‌های شعاری خود خارج شود و با پذیرش اشتباه خود، نسبت به اصلاح آن اقدام کند.

افقه با تاکید بر لزوم و ضرورت وجود بانک اطلاعاتی جامع برای اجرای مالیات بر عایدی سرمایه گفت: موضوع دیگر این است که در این‌ سیستم ناکارآمد اداری، مجلس وظایف جدید به ساختارهای اداری و اجرایی دولت وارد آورده که این روند باعث افزایش ناکارآمدی درنظام مدیریت حاکم می‌شود. برخی از دارایی‌ها به راحتی قابل رصد نیستند و خرید و فروش آنها ثبت نمی‌شود بنابراین بعید می‌دانم دراین نوع معاملات مانند خرید ارز و ... بتوان تسلطی داشت چرا که عمدتا قابل رصد نیستند. از سوی دیگر این مبادلات در بازار رایج‌ انجام نمی‌شود و دولت توانی ندارد که بخواهد از این معاملات و تعدد آنها مالیات دریافت کند.

افقه افزود: بنابراین شرط اصلی اجرای مالیات بر عایدی مسکن بحث شناسایی افراد است؛ شناسایی افرادی که ثروت قابل توجهی را وارد جریان دلالی و اقتصاد غیر مولد کرده‌اند که این اقدام بسیار سخت است و تاکنون نتوانستند بانک اطلاعاتی از این افراد داشته‌باشند. در مجموع معتقدم این اقدام مجلس برای تصویب عجولانه مالیات بر عایدی سرمایه نمایشی و مختص این ایام‌انتخابات بوده‌است.