طالبان؛ برنده اصلی/نبرد خونین در 80 شهرستان افغانستان

اعتمادآنلاین| در روزهای گذشته و همزمان با پیشروی نیروهای طالبان در خاک افغانستان، انتشار یک ویدیو در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شد؛ یک فروند بالگرد60- UHارتش این کشور در حالی که در مقابل یک پاسگاه پلیس در جنوب شرقی افغانستان بر زمین نشسته و از سوی نیروهای طالبان گلوله‌باران شده بود دیگر امکان برخاستن از زمین و کمک به عملیات مقاومت در برابر پیشروی طالبان را نداشت و بدون اینکه کاری از دست نیروهای افغان برآید به سوختن ادامه می‌داد.

به گزارش روزنامه اعتماد، در این شرایط حتی اگر نیروهای ارتش افغانستان می‌توانستند این بالگرد را به جایی امن منتقل کنند باید با چالشی تازه دست و پنجه نرم می‌کردند. آنها تا حدود زیادی در تعمیر، نگهداری و استفاده از این ادوات به تکنیسین‌ها و متخصصان امریکایی وابسته هستند و حالا با بازگشت این نیروها به کشورشان ارتش افغانستان در حال از دست دادن بخش عمده‌ای از توانایی عملیاتی خود به ویژه در حوزه‌های مربوط به استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته نظیر عملیات هوایی است. مقامات کابل معتقدند این وضعیت می‌تواند به فروپاشی توان نظامی افغانستان آن هم در شرایطی که باید به تنهایی با پیشروی‌های طالبان مقابله کند، بینجامد.

نیویورک تایمز نوشته است که مشکل عدم پشتیبانی تکنولوژیک به ‌طور جدی دامنگیر نیروی هوایی افغانستان شده است. این نیرو که علاوه بر پشتیبانی هوایی از عملیات‌های زمینی ارتش، وظیفه سنگینی در تامین نیازهای اساسی بسیاری از پاسگاه‌ها و پایگاه‌های نظامی در سراسر کشور را دارد و در مواقع ضروری باید این پاسگاه‌ها را تخلیه کند در آستانه زمین‌گیر شدن است. یک خلبان افغانستانی به شرط ناشناس ماندن در این باره صحبت‌هایی را مطرح کرده و با بیان اینکه نیروی هوایی این کشور «مشکلات بسیاری» دارد، گفته این مشکلات تنها با حمایت امریکایی‌ها رفع‌شدنی است.

این موضوع در گزارشی که چند ماه پیش از سوی وزارت دفاع امریکا نیز منتشر شده بود، قابل مشاهده است. پنتاگون در ماه ژانویه هشدار داد که هیچ هواپیمای افغانستانی پس از گذشت چند ماه بدون آموزش، پشتیبانی و مشاوره پیمانکاران امریکایی نمی‌تواند موثر باشد و برای فعال نگه داشتن آنها نیاز است که حمایت امریکا ادامه یابد.

همچنین کمی بعدتر در ماه آوریل، ژنرال کنت مکنزی فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده به کمیته سیاست خارجی سنا گفت:«من نگرانم توان نیروهای مسلح افغانستان تا حدود زیادی پس از ترک آن کشور از سوی نیروهای ایالات متحده کاهش یابد. به‌ طور خاص نیروی هوایی این کشور نخواهد توانست بدون پشتیبانی ایالات متحده به روند فعالیت‌های خود ادامه دهد».

مقامات دولت بایدن در میانه اجرای تصمیم رییس‌جمهور برای خروج کامل امریکایی‌ها از افغانستان در پی یافتن راهی برای کاستن از آسیب این خروج برای ارتش افغانستان هستند. به نوشته نشنال اینترست، اصلی‌ترین پیشنهاد آنها به جو بایدن این بوده که ایالات متحده باید شرایط را برای رفتن پیمانکاران خصوصی به افغانستان و حمایت آنها از ارتش این کشور تسهیل کند تا نیروهای افغانستانی بتوانند، توان عملیاتی خود را حفظ کنند. مقامات پنتاگون گفته‌اند این راه‌حل در صورت آمادگی دولت افغانستان اگر برای پرداخت هزینه پیمانکاران خصوصی آماده باشند، عملیاتی است.

کارشناسان امریکایی نظیر رابرت گیتس، وزیر دفاع پیشین ایالات متحده معتقدند که امریکا باید در این موارد به پرداخت پول به پیمانکاران ادامه دهد. اما شرایطی که در توافق دوحه با طالبان ذکر شده، باعث می‌شود چنین اتفاقی ممکن نباشد. بر اساس گزارش نیویورک تایمز امریکا با طالبان توافق کرده که پیمانکارانی در افغانستان نداشته باشد.

طالبان پیش می‌رود

در چنین شرایطی پیشرفت نیروهای طالبان در افغانستان با سرعت ادامه دارد. رییس شورای استانی تخار افغانستان اعلام کرد در 24 ساعت گذشته 8 شهرستان در استان‌های تخار، سمنگان و بلخ به دست طالبان افتاده و اکنون جنگ به دروازه‌های شهر تالقان مرکز استان تخار، قلعه نو مرکز استان باغیس و میمنه مرکز استان فاریاب رسیده است. وفی‌الله رحمانی، رییس شورای استانی تخار افغانستان افزود: شهرستان‌های «بنگی»، «چال»، «هزارسمچ»، «ینگی قلعه»، «دشت قلعه» و «نمک آب» در تخار و شهرستان «دره صوف بالا» در استان سمنگان و «چهار بولک» در استان بلخ دیروز به دست طالبان افتاده است. گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی افغانستان گفت که رازهایی در پشت سقوط شهرها بدون کوچک‌ترین درگیری وجود دارد. او افزود: حلقه‌هایی در درون دولت افغانستان در سقوط این شهرها دخالت دارند.

یورونیوز هم گزارش داده که شدت درگیری‌ها در شهرستان پاتو در ولایت دایکندی روز جمعه افزایش یافت و همین مساله سبب آوارگی صدها خانواده ساکن در این منطقه شد. خبرگزاری افق ساعاتی پیش به نقل از محمد محقق؛ مشاور ارشد رییس‌جمهوری افغانستان در امور سیاسی و امنیتی اعلام کرد که نبردها در پاتوی دایکندی شدت گرفته و طالبان مشغول «آتش زدن و غارت» منازل مردم هستند. این مقام دولتی همچنین خواستار آن شد که حکومت برای بازپس‌گیری کنترل این بخش از خاک افغانستان که طالبان در برخی نقاط مرزی آن فعالیت دارد به سرعت وارد عمل شود.

نبرد در دیگر نقاط افغانستان نیز به ‌شدت ادامه دارد و بر اساس آخرین گزارش‌ها شهرستان کلیدی گرشک در ولایت هلمند روز جمعه میان نیروهای دولتی و طالبان دست به دست شد. برخی منابع همچنین از سقوط یک پاسگاه ارتش در مرکز میدان وردک و نیز یک پایگاه نظامیان در شهرستان قلعه کاه فراه به دست طالبان خبر داده و تاکید کرده‌اند که در جریان این نبردها 8 نیروی دولتی کشته شده‌‌اند. ولایت هلمند در کل از مناطقی است که طی روزهای گذشته نبردهای سنگینی در آن جریان داشته و آن ‌طور که برخی رسانه‌های محلی نوشته‌اند «چند روز می‌شود که در میان دود و آتش جنگ می‌سوزد».

نبرد خونین در 80 شهرستان افغانستان

طالبان با خروج امریکا جای پای خود را محکم می‌کند. ولایت بغلان نیز از دیگر مناطق پر تنش است. دولت افغانستان اعلام کرده که نیروهای امنیتی خود را از شهرستان دهنه غوری واقع در این ولایت خارج کرده است. در بیانیه دولت آمده است که این نیروها به جای مناسب‌تری منتقل شده و از آنها برای پاکسازی والسوالی دهنه غوری به شکلی بهتر و موثرتر استفاده خواهد شد. شورای ولایتی فاریاب نیز اعلام کرده که در جریان حمله طالبان به شیرین تگاب، شمار زیادی از خودروها و تجهیزات نظامی به دست نیروهای شورشی افتاده است.

در حالی که برخی مقام‌‌های دولتی شکست‌های اخیر در برابر حملات طالبان را نوعی عقب‌نشینی تاکتیکی توصیف کرده‌اند، شبه ‌نظامیان اسلام‌گرا این فتوحات را ناشی از برتری نظامی دانسته و مدعی شده‌اند که طی یک ماه گذشته دست‌کم بر 40 شهرستان مسلط شده‌اند. این تحولات همزمان با آخرین مراحل خروج نیروهای نظامی امریکا و دیگر نظامیان خارجی عضو هیات مامور ناتو در افغانستان از این کشور صورت می‌گیرد.

هر چند وزارت دفاع افغانستان بدون نام بردن از محلی گفته که نیروهای امنیتی از بعضی مناطق عقب‌نشینی تاکتیکی کرده‌اند. به گفته روح‌الله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، دلیل این کار جلوگیری از وارد شدن تلفات به نیروهای امنیتی افغان و مردم غیرنظامی بوده است.