اعدام «فهد بن ترکی»؛ موج تازه پاکسازی‌های محمد بن سلمان در راه است؟

اعتمادآنلاین| چند روز گذشته مقامات سعودی چند فعال سعودی از جمله « نسیمه الساده»، « سمر البدوی» ، « الرادود الحسینی» و « محمد بوجاره» را پس از پایان محکومیت‌شان آزاد کردند. با این وجود این تصور به وجود آمد که « محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی این اقدام را در راستای کاهش تنش با «جوبایدن» رئیس جمهور آمریکا انجام داده ؛ چرا که دولت دموکرات‌ها پرونده حقوق بشر عربستان را اصل رابطه خود با این کشور قرار داده است. اگرچه اقدام اخیر عربستان تغییری در سیاست واشنگتن در قبال ریاض ایجاد نکرده است.

به گزارش تسنیم به نقل از الاخبار، اخیرا مرکز مطالعات خلیج فارس واشنگتن نیز اعلام کرد که دادگاه نظامی عربستان در یک جلسه محرمانه «فهد بن ترکی بن عبدالعزیز» فرمانده کل نیروهای این کشور در یمن را به اتهام «خیانت بزرگ» به اعدام محکوم کرد. همچنین یکی دیگر از اتهامات او «تلاش برای کودتا علیه ملک سلمان و پسرش محمد بن سلمان» است. اگر خبر حکم اعدام شخص مذکور صحت داشته باشد، این نشان می‌دهد که محمد بن سلمان می‌داند در زندان و یا خارج از زندان با مخالفانی رو به رو است و هنوز از جانشینی پدرش مطمئن نیست.

فهد بن ترکی که 60 سال سن دارد تا 31 آگوست 2020 فرماندهی ستاد عملیات ائتلاف سعودی در یمن را بر عهده داشت. پیش از آن نیز فرماندهی نیروی زمینی عربستان سعودی، فرماندهی یگان چتربازان و نیروی ویژه را در کارنامه خود داشت.

فهد بن ترکی برادرزاده ملک سلمان است که با عبیر دختر «ملک عبدالله» پادشاه سابق عربستان ازدواج کرد . او اول سپتامبر گذشته از وظیفه خود برکنار شد. علاوه بر فهد بن ترکی، پسر بزرگش نیز به اتهام فساد از امارت منطقه «الجوف» کنار گذاشته شد و این فرامین مستقیما به خواسته محمد بن سلمان صادر شده بود.

تلویزیون سعودی نیز گزارش داد که برکناری این شاهزادگان و فرماندهان پس از آن صورت گرفت که «هیئت نظارت و مبارزه با فساد» گزارشی از تخلفات اقتصادی آنان را به ولیعهد گزارش داد. اما موسسه واشنگتن اعلام کرد که وی توانسته است اسنادی را که توسط دادگستری عربستان صادر شده است را به دست بیاورد و این اتهام مربوط به انتقال صد قطعه زمین تعیین شده برای ساخت مسکن با مساحت حدود یک کیلومتر مربع است که مالک آن فرزندان فهد بن ترکی هستند.

خبر صدور حکم فهد بن ترکی از خلال یکی از نزدیکان فهد بن ترکی که خواست نامش فاش نشود به انستیتوی واشنگتن رسید.بر اساس گزارش این منبع این حکم برای تحت فشار قرار دادن « عبیر» است که قبل از دستگیری همسر و پسرش به اسکاتلند تبعید شد و گفته می‌شود که این شاهزاده میلیاردها دلار به شکل املاک و دارایی‌های متنوع در سراسر جهان در اختیار دارد که محمد بن سلمان از طریق اعلام حکم اعدام فهد بن ترکی می‌خواهد وی را تحت فشار قرار دهد تا دارایی‌های وی را تصاحب کند. همه پسران و دختران پادشاه سابق عربستان سعودی بعد از مرگ وی بازداشت شده‌اند و دارایی‌های آنها مصادره شده است.

واشنگتن در چند وقت اخیر اظهارات عمومی خود را درباره آنچه در عربستان سعودی اتفاق می‌افتد کاهش داده است.

شایان ذکر است که پس از مرگ پادشاه سابق عربستان و آغاز سلطنت ملک سلمان تمامی پسران و دختران و همچنین تعدادی از نوادگان ملک عبدالله بازداشت شدند و دارایی آن‌ها در چارچوب مبارزه با فساد با رهبری محمد بن سلمان سرقت شد. این اقدام محمد بن سلمان به دلیل نفرت شخصی از پادشاه سابق از یک سو و از سوی دیگر حذف رقبا برای رسیدن به تاج و تخت پادشاهی بود.

ولیعهد سعودی هیچ فرصتی را برای حذف فرزندان ملک عبدالله و گرفتن میراث آن‌ها از دست نداد.همانطور که وی در آخرین مصاحبه تلویزیونی خود در عربستان در آوریل گذشته در خصوص فساد حاکم در زمان سلطنت ملک عبدالله صحبت کرد و گفت برخی از وزرای دوره او ناکارآمد بودند.

با این وجود پنهان کاری رسمی سعودی در مورد موضوعات مربوط به مخالفان بازداشت شده به ویژه کسانی که در راس قدرت هستند ایجاد ارتباط میان دو اتهام علیه فهد بن ترکی یعنی فساد و اقدام به کودتا علیه سلطنت ملک سلمان را دشوار می‌کند اما بیشتر کسانی که بازداشت شده‌اند به بهانه فساد و ایجاد کودتا بوده است.

در مورد دستگیری فهد و حکم اعدام وی نیز گفته می‌شود که ولیعهد سعودی او را مسئول شکست فاجعه بار عربستان در جنگ یمن می‌داند؛ جنگی که ولیعهد سعودی برای خارج شدن از آن بسیار تلاش می‌کند اما این تلاش وی بیهوده است.

با این وجود سوالاتی در این زمینه مطرح می‌شود: دولت بایدن در خصوص اقداماتی که محمد بن سلمان انجام می‌دهد اظهاراتی ارائه نمی‌دهد؟ آیا قبلا با او وارد معامله شده و یا از اقدامات او چشم پوشی می‌کند؟ آیا ولیعهد سعودی همچنان تلاش می‌کند تا از طریق کمپین بازداشت خود حکومتش را استحکام بخشد؟ چیزی که ریشه کن کردن آن دشوار باشد. همانطور که « آنتونی بلینکتن» وزیر خارجه ایالت متحده اعلام کرد : « به نظر می رسد محمد بن سلمان زمان طولانی زمام امور عربستان را در دست داشته باشد».

در هر صورت اظهارات دولت بایدن در چند وقت اخیر در مورد آنچه در عربستان اتفاق افتاده کاهش یافته و این نشان‌دهنده بی تفاوتی آمریکا نسبت به ریاض است به ویژه اینکه منابع غربی اعلام کردند که جو بایدن، به پنتاگون دستور داده تا خارج کردن برخی از نیروهای مستقر شده توسط واشنگتن در منطقه حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان را آغاز کند.

با این وجود ولیعهد سعودی از جو بایدن برای حمایت از تاج و تختش اطمینان کافی نخواهد داشت؛ درحالی‌که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا حامی بسیاری از اقدامات و جنایت‌های این شاهزاده جوان بود. بنابراین بن سلمان به دنبال حمایت صریح جو بایدن است؛ چرا که عدم توجه دولت آمریکا به ولیعهد سعودی باعث می‌شود که با احزاب مختلف و مخالفان سعودی در داخل و خارج از کشور تعامل برقرار کند و این امر تهدیدی جدید برای تاج و تخت ولیعهد سعودی خواهد بود.

حکم اعدام فهد بن ترکی در صورت اثبات صحت خبر نشان دهنده از سرگیری کمپینی است که توسط محمد بن سلمان در سال 2016 با برکناری و بازداشت « محمد بن نایف» ولیعهد سابق سعودی آغاز شد. همچنین در سال 2017 ولیعهد سعودی ده‌ها نفر از شاهزادگان، بازرگانان ارشد آل سعود را در هتل «ریتز» بازداشت کرد.

پس از اینکه جو بایدن مقام ریاست جمهوری را به دست آورد ترس بن سلمان از تلاش آمریکایی برای برکناری وی به دلیل پرونده قتل « جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد سعودی در اکتبر 2018 افزایش یافت.

اعلام رسمی حکم اعدام برادرزاده ملک سلمان نشان از عمق اختلافات و بالا گرفتن درگیری‌ها در خانواده سلطنتی دارد و مشخص نیست با مرگ احتمالی ملک سلمان جانشینش چگونه فضا را مدیریت خواهد کرد.