کلاف پیچیده تشکیل دولت لبنان؛ چرا سفرای پاریس و واشنگتن راهی ریاض شدند؟

اعتمادآنلاین| 9 ماه از ماموریت «سعد حریری» نخست وزیر مکلف لبنان برای تشکیل دولت در این کشور گذشته اما او حاضر نشد مواضع خود را در این زمینه مطابق با قانون اساسی لبنان و میثاق ریاست جمهوری در روند تشکیل دولت نرم کند و همواره با انجام سفرهای خارجی در حال توجیه علت عدم ناتوانی خود در تشکیل کابینه بود. این در حالی است که مفاد قانون اساسی لبنان ایجاب می‌کند که حریری با «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان جهت رسیدن به یک توافق همه جانبه برای تشکیل دولت رایزنی مستمر داشته باشد.

به گزارش تسنیم به نقل از روزنامه البناء، اما این حجم از تعلل و بهانه تراشی در مسیر تشکیل کابینه که با منطق تشکیل دولت در لبنان پس از امضای توافق طائف مغایرت دارد طبیعی نبوده و بیانگر اتلاف وقت عمدی جهت پنهان کردن دلایل واقعی عدم تشکیل دولت توسط سعد حریری است که در چندین مورد خلاصه می‌شود:

سعد حریری برای تشکیل دولت در لبنان نیاز اساسی به حمایت سعودی‌ها دارد و این حق وتو عربستان در لبنان از زمان بازداشت سعد حریری در ریاض توسط مقامات سعودی شکل گرفت که طی آن حریری مجبور شد در خاک عربستان از نخست وزیری لبنان استعفا دهد تا این که با مداخله آمریکا و فرانسه و موضع یکپارچه لبنان از بند سعودی‌ها آزاد شد.

اما حریری هنوز هم ترس زیادی از عربستان دارد و یکی از دلایل اصلی امتناع وی از تشکیل دولت طی 9 ماه گذشته نارضایتی عربستان بود. نخست وزیر مکلف لبنان به روشهای مختلف از جمله متوسل شدن به میانجی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تلاش کرد تا به ویژه حمایت و رضایت «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را جهت تشکیل دولت در لبنان جلب کند؛ اما موفق نشد. در واقع حریری می‌خواهد دولت او در لبنان کاملاً تحت حمایت عربستان باشد تا به این ترتیب با خیال آسوده به ماموریت خود در نخست وزیری لبنان بپردازد.

از طرف دیگر پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان، آمریکا و فرانسه وارد این عرصه شده و سفرای دو کشور در بیروت برای جلب نظر عربستان راهی ریاض شدند. طرف‌های آمریکایی و فرانسوی تلاش کردند تا حمایت محمد بن سلمان برای موافقت با لغو حق وتو ریاض بر حریری و حمایت سیاسی و مالی از وی جهت تشکیل دولت و یا دست‌کم انتخاب فرد دیگری که مورد حمایت سعودی‌ها باشد را جلب کنند. این موضوع نشان می‌دهد که سعد حریری به شکل آزادانه قدرت تصمیم گیری ندارد و ادامه ماموریت و یا استعفای او به مواضع محور سعودی -آمریکایی -فرانسوی بستگی دارد.

همین موضوع موجب تشدید مداخلات خارجی در امور سیاسی لبنان شده که همگی در راستای اجرای کودتای آمریکایی علیه معادله سیاسی لبنان صورت می‌گیرد.

سعد حریری از 9 ماه گذشته تاکنون تلاش کرده تا جهت‌گیری‌های آمریکا جهت متهم کردن تیم رئیس جمهوری به مانع تراشی در روند تشکیل دولت و تشدید بحران اقتصادی و مالی را اجرا کند. اجرای این سناریو موجب تضعیف محبوبیت تیم رئیس جمهوری و تقویت مهره‌های آمریکا و انداختن توپ در زمین میشل عون و «جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی و متحدان آنها می‌شود.

به این ترتیب سعد حریری می‌تواند از مسئولیت خود شانه خالی کرده و میثاق ریاست‌جمهوری را مسئول بحران اقتصادی کشور بداند؛ در حالیکه بحران کنونی لبنان نتیجه سیاست‌های اقتصادی و اقتصاد رانتی این کشور است که از دوره‌های گذشته توسط دولت‌های حریری دنبال شده است. همچنین اگر حریری بتواند تیم رئیس جمهوری را مسئول بحران‌های کشور معرفی کند در انتخابات پارلمانی آینده نیز میزان حمایت مردم از تیم رئیس‌جمهور و متحدان آن تحت تاثیر قرار گرفته و 14 مارسی‌ها امیدوار به پیروزی خود در این انتخابات می‌شوند.

صندوق بین‌المللی پول در حال حاضر مسئولان لبنان را تحت فشار قرار داده تا یارانه کالاهای اساسی را حذف کنند و بنابراین سعد حریری می‌خواهد مسئول حذف یارانه‌ها و پیامدهای منفی آن در میان لبنانی‌ها نباشد.

اما سوال مهمی که این روزها در میان ناظران و مردم مطرح شده این است که چه چیزی سفرای آمریکایی و فرانسوی را بر آن داشت تا برای تشکیل دولت لبنان به مذاکره با سعودی‌ها روی بیاورند.

کارشناسان معتقدند که در وهله اول آمریکا و فرانسه نگران تشدید بحران در لبنان هستند که منجر به غیر قابل کنترل شدن اوضاع و انحلال موسسات دولتی و سرویس‌های امنیتی شود و در نتیجه آن حزب الله و متحدانش کنترل امور را به ویژه در مرزها با سوریه و فلسطین اشغالی به دست بگیرند. درحالی که این اصلاً با خواسته‌های آمریکا تطابق ندارد؛ زیرا این امر از یک سو موجب افزایش محبوبیت مردمی مقاومت شده و از سوی دیگر تهدیدی برای امنیت رژیم صهیونیستی و طمع‌ورزی‌های آن بر ثروت‌های لبنان محسوب می‌شود.

دومین دلیل سفر سفرای آمریکا و فرانسه به عربستان آن است که پاریس و واشنگتن نگرانند بروز هرج و مرج و ناامنی در لبنان منجر به بی ثباتی اجتماعی شده و در نتیجه تمایل آوارگان سوری و نیز خود لبنانی‌ها برای فرار از این اوضاع به سمت مهاجرت به کشورهای غربی بیشتر شود.

علاوه بر آن آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها در کنار رژیم صهیونیستی به شدت نگرانند که حزب‌الله و متحدان آن بتوانند بحران اقتصادی لبنان را حل کنند و به این ترتیب سیطره غرب بر عرصه لبنان تحت تاثیر قرار بگیرد.

در همین زمینه اخیراً روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارانوت» در گزارشی طولانی تاکید کرد که پیشنهاد سید «حسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله برای حل بحران سوخت لبنان با کمک ایران برای اسرائیل بسیار نگران کننده است.

آنگونه که رسانه‌های اسرائیلی گزارش می‌دهند این نگرانی‌ها موجب شده تا «بنی گانتس» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در ادعایی مضحک پیشنهاد کمک به لبنانی‌ها را مطرح کند در حالیکه چند روز قبل از آن تهدید به کشتن غیر نظامیان لبنانی و نابودی زیرساخت‌های این کشور کرده بود.

این موارد موجب شده تا دولت‌های آمریکا و فرانسه دستور ورود مستقیم به روند تشکیل دولت در لبنان و پرونده سیاسی این کشور را به سفیران خود ابلاغ کنند.