امانوئل ماکرون با سلاح وارد خلیج فارس شد / فروش 80 فروند جنگنده به امارات و گفت‌وگو درباره ایران، از اهداف سفر رئیس جمهور فرانسه

اعتمادآنلاین| امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری روز گذشته، در سفری دو روزه، وارد منطقه خلیج فارس شد. آن طور که خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته، هدف ماکرون از این سفر این است که بتواند پس از شکست قرارداد فروش زیردریایی به استرالیا، قراردادهایی نظامی با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس منعقد کرده و روابط فرانسه با این کشورها را تقویت کند. در این سفر دو روزه، قرار است ماکرون به امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی سفر کند. این سفر درست یک ماه قبل از تصدی ریاست دوره‌ای اتحاد اروپا توسط فرانسه و پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2022 فرانسه انجام می‌شود؛ انتخاباتی که ماکرون انتظار دارد بتواند برای بار دوم در آن پیروز شود.

به گزارش روزنامه اعتماد، بازگشت ماکرون از خلیج فارس در حالی که قراردادهای بزرگ نظامی را در کیف خود دارد، می‌تواند وضعیت صنایع دفاعی فرانسه را پس از شکست قرارداد 66 میلیارد دلاری استرالیا و فرانسه بهبود ببخشد. کما اینکه همین‌گونه نیز شد و وزارت دفاع فرانسه اعلام کرده قرارداد فروش 80 فروند جنگنده فرانسوی رافائل بین پاریس و ابوظبی امضا شده است که ارزش آن به بیش از 16 میلیارد دلار می‌رسد. ابوظبی و پاریس بیش از 10 سال بود که در خصوص این قرارداد با یکدیگر مذاکره می‌کردند. انتظار فرانسه این است که با استقبال گرم سه کشور حاشیه خلیج فارس از ماکرون جایگاه این کشور در خلیج فارس و خاورمیانه بار دیگر تقویت شود.

سلیویا کولومبو، کارشناس روابط اتحادیه اروپا با کشورهای خلیج فارس در مرکز انستیتو تحولات بین‌المللی در رم معتقد است: «ماکرون در میان رهبران اتحادیه اروپا به عنوان رهبری که تمایل به جلب‌توجه دارد ایستاده است. او قصد دارد سیاست خارجی اروپا را چند قدم به جلو براند.» البته کولومبو می‌گوید ماکرون در گام نخست با بهبود روابط اقتصادی فرانسه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس کارش را آغاز کرده است: «او ایده خیلی واضحی دارد که می‌گوید باید به جایی برود که تجار و فعالان اقتصادی می‌خواهند. به این ترتیب فرانسه می‌تواند امتیازات اقتصادی بیشتری به دست آورد.»

علاقه زیاد ماکرون به ایجاد روابط شخصی با رهبرانی مانند محمد بن زاید آل‌نهیان، ولیعهد ابوظبی و محمد بن سلمان آل‌سعود، ولیعهد عربستان باعث می‌شود که او در این کشورها با استقبال گرمی مواجه شود. هر دو رهبر خلیج فارس در مورد دموکراسی و حقوق بشر به درجه‌ای از عملگرایی اهمیت می‌دهند. البته این موضوعات، موضوعاتی هستند که به ‌شدت مورد توجه گروه‌های حقوق بشر و قانونگذاران اروپایی قرار گرفته‌اند. اما در کنار این موضوعات این کشورها به دنبال فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌‌گذاری نیز هستند.

فرانسه از زمان وقوع حملات 11 سپتامبر سال 2011، روابط عمیقی با امارات متحده عربی برقرار کرده است. امارات متحده عربی در سال 2009، پایگاهی را در بندر زائد در ابوظبی در اختیار نیروی دریایی فرانسه قرار داد. هواپیماهای جنگی و نیروهای فرانسوی در پایگاه هوایی الظفره که در خارج از ابوظبی واقع شده، مستقر هستند. البته این پایگاه میزبان چند هزار تفنگدار امریکایی نیز است. سال 2017، تنها پس از اینکه ماکرون به عنوان رییس‌جمهوری فرانسه در انتخابات پیروز شد، به امارات متحده عربی سفر کرد تا در مراسم افتتاح موزه لوور ابوظبی شرکت کند. این موزه در چارچوب یک توافق یک میلیارد و 200 میلیون دلاری ساخته و قرار شد امارات بتواند از نام موزه لوور و برخی اشیای ارزشمند و گرانبهای موزه لوور در این موزه استفاده کند.

در ماه سپتامبر نیز ماکرون میزبان ولیعهد ابوظبی بود و از او در کاخ تاریخی فونتینبلو در خارج از پاریس پذیرایی کرد. این قصر تاریخی نیز در سال 2019 با کمک ‌هزینه 10 میلیون یورویی امارات متحده عربی بازسازی شد. علاوه بر این امارات و فرانسه ‌ نظرات بسیار نزدیکی در خصوص بی‌اعتمادی به احزاب سیاسی اسلام‌گرا در خاورمیانه دارند و در لیبی نیز منافعی مشترکی را دنبال می‌کنند. یکی از مقامات ارشد دفتر ریاست‌جمهوری فرانسه پیش از سفر ماکرون به امارات در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت که ماکرون «به تلاش خود برای حمایت از برقراری ثبات در منطقه، از مدیترانه تا خلیج فارس ادامه خواهد داد.» مقامات فرانسه گفته‌اند که در این سفر اختلافات کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز مورد مذاکره قرار خواهد گرفت.

همچنین گفته می‌شود که یکی دیگر از دستورکارهای ماکرون در این سفر، احیای توافق هسته‌ای میان ایران و غرب پس از خروج دونالد ترامپ در این توافق است. کشورهای حاشیه خلیج فارس همواره در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و حوزه نفوذ این کشور در کشورهایی نظیر عراق، سوریه و لبنان ابراز نگرانی کرده‌اند.

مقامات فرانسوی با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی امانوئل ماکرون با ابراهیم رییسی اعلام کردند که این موضوع یکی از مهم‌ترین موضوعات سفر ماکرون به خلیج‌فارس خواهد بود. این مقام فرانسوی تایید کرده که ماکرون درباره این تماس تلفنی و موضوعات دیگری نظیر مذاکرات هسته‌ای در وین با رهبران کشورهای عربی گفت‌وگو خواهد کرد. فرانسه، آلمان و انگلیس معتقدند که بازگشت به توافق هسته‌ای که سال 2015 امضا شد به نفع ایران است. امارات متحده عربی و عربستان سعودی البته با این رویکرد غرب مخالف هستند. اما به قول جین کنین‌مونت، کارشناس تحولات خلیح فارس در مرکز تضارب افکار شبکه رهبری اروپا، «اگر چه این کشورها از رویکرد غرب نسبت به توافق با ایران چند راضی نیستند اما معتقدند که چشم‌انداز شکست این مذاکرات برای آنها نیز خوشایند نخواهد بود و ممکن است خطراتی برایشان به همراه داشته باشد. آنها همیشه معتقد بودند که غرب قبل از اینکه توافقی با ایران امضا کند باید امتیازات بیشتری از ایران بگیرد و اگر غرب بدون دریافت امتیازی از ایران به توافق تن بدهد، آن وقت کشورهای حاشیه خلیح فارس به این نتیحه خواهند رسید که امنیت آنها با این توافق بهبود نخواهد یافت.»

یکی دیگر از موضوعاتی که به احتمال زیاد در سفر ماکرون به عربستان سعودی در دستور کار مذاکرات مقامات دو کشور قرار خواهد گرفت، وقوع بحران در لبنان و فشارهای دیپلماتیک عربستان سعودی بر این کشور است. همزمان با سفر ماکرون به منطقه، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان در سخنانی از اعلام استعفای خود به منظور حل و فصل بحران در روابط میان ریاض و بیروت خبر داد. جورج قرداحی، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان در گفت‌وگو با شبکه MTV لبنان گفت: می‌خواهم با استعفایم دری را باز کنم، اگر این اقدام حل و فصل بحران میان لبنان و عربستان را آسان‌تر می‌کند، انتظار می‌رود که ماکرون به عنوان رییس‌جمهوری کشوری که به ‌طور تاریخی همواره حامی سیاسی و اقتصادی لبنان بوده در این سفر قدم‌هایی برای حل مشکل بردارد. دولت عربستان 29 اکتبر در پی بروز بحرانی دیپلماتیک با بیروت در ارتباط با اظهارات قرداحی درباره جنگ علیه یمن که آن را بیهوده دانسته و گفته بود باید متوقف شود، سفیر خود در لبنان را برای رایزنی فراخواند و به سفیر لبنان نیز 48 ساعت برای ترک خاکش مهلت داد. قرداحی گفته بود که نیروهای وابسته به جنبش انصارالله در حال دفاع از خود در برابر یک حمله خارجی هستند و عربستان و امارات به خاک یمن تجاوز کرد‌‌اند و کاری که در طول دو یا سه سال نتوانستند انجام دهند در طول 8 سال نیز هرگز نمی‌توانند انجام بدهند. امارات، بحرین و کویت نیز پس از عربستان اقدامات مشابهی را در پیش گرفتند، این تنش دیپلماتیک خطر وخامت بحران اقتصادی و سیاسی در لبنان را به همراه داشته است.