عملکرد روسیه یعنی چراغ سبزی برای اعمال فشار بیشتر بر تهران در منطقه؛ چین قبل از روسیه این عمل را انجام داده بود

مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به این سوال که هر چند وقت امارات ادعای مالکیت جزایر سه گانه ایران را مطرح می کند. بیانیه شورای خلیج فارس در حمایت از ادعای مالکیت امارات بر جزایر سه گانه وجود دارد در این بین روسیه نیز موضع گیری بر علیه ایران نشان داده است. هدف روس ها از این موضع گیری چیست؟ اظهار داشت: ایران در هارتلند نو قرار ندارد بلکه خود براساس نظریه هارتلند ریملند بزرگی که من در سال 1379 مطرح کردم، نو هارتلند و مرکزیت نوهارتلند یعنی فلات ایران را تشکیل می دهد دارای کد ژئوپولتیک و ژنوم ژئو استراتژیک است.

به گزارش شفقنا بخش هایی از گفت و گوی مطهرنیا را در ادامه می خوانید:

• ایران نه یک کشور در قالب ملت دولت و دولت کشور، بلکه یک سرزمین فرهنگی و تمدنی از دودمان های متمایز ولی به هم پیوسته از چهارچوب این فرهنگ و تمدن قرار دارد. از این رو هم از منظر ژئوپولتیک و هم از منظر ژئوکالچر و هم از منظر ژئواستراتژیک و هم از منظر دیگر به واسطه وجود منابع وسیع کانی و انرژی در ایران دارای ویژگی ژئواکونومیک نیز هست.
• به عبارتی آنچه خوبان همه دارند ایران یکجا دارد به جز آنچه که شوربختانه گاهی اوقات نظام مدیریتی از کفایت معنا داری در بهره برداری از این عرصه ها برخوردار نیست و لذا ضعف حاکم بر بهره مندی از این ذخایر بزرگ که هر کدامشان در یک کشور می تواند زمینه ساز امتیاز های بسیار در نظام منطقه ای و بین المللی و اثر گذاری بر نظم حاکم و نظم آینده باشد به طبع ایران از آن ها بهره نمی برد.
• جمهوری اسلامی ایران به ویژه در دهه اخیر با جهت گیری های محدود کردن انتقادات درونی و ضعف در تقابل بیرونی روبرو بوده است لذا شاهد نوعی ضعف بیرونی در تقابل با هجمه های بیرونی هستیم.
• اگر چه جمهوری اسلامی ایران تلاش دارد با ارائه یک گفتمان انقلابی متکی بر ارزش های دینی و اصول انقلابی خود را انقلاب و انقلاب را زمینه ساز حرکت جهانی بداند ایران را دار الاسلام و جهان بیرون را دارالکفر می دانسته است و بر آن بوده است تا هر گونه نظم ناموزون منطقه ای با اصول و ارزش های انقلابی خود را بر نتابد، بعضا هزینه های گزافی را در منطقه و در کشور های گوناگون و در بحران های برساخته متقبل شده است اما اکنون دست خالی است.
• عربستانی که به هر تقدیر جمهوری اسلامی ایران می خواسته است دماغ او را به خاک بمالد، دست بالا دارد و امارات متحده عربی که کشور وابسته به کشور های غربی بوده است اکنون دست بالا را برگزیده است و سفر سفیر عربستان به تهران با اوضاعی روبرو می شود که به آشکارا سیگنال های ضعف تهران را به دنیا می نمایاند.
• اکنون رییس قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضاییه از چهره های شاخص گفتمان انقلابی حساب می شوند و در شهر ها و کوی و برزن نیز شوراهای شهر و استان در دست این گفتمان انقلابی است اما نتایج حاصل از آن در عرصه سیاست خارجی به گونه ای بروز کرده است که ایالت متحده آمریکا در مذاکرات وین یک گام از مواضع خود عقب ننشست و گفتمان انقلابی با دو طرحی که در وین روی میز گذاشت بازگشت.
• آنچه که تحت عنوان مذاکرات بین ایران و آمریکا در بخش خبری گاه و بی گاه مطرح می شود موفقیت آمیز نبوده است و چه از ناحیه سخنگوی کاخ سفید و چه از ناحیه سخنگوی وزارت امور خارجه و یا مشاور امنیت ملی آمریکا این موفقیت ها پذیرفته نشده است و تنها بر اساس واقع گرایی آمریکایی راه مذاکره بر مبادله زندانیان را باز گذاشته اند و هر از گاهی برای کنترل بازار ایران سخن از مذاکرات محرمانه و گفت و گو های گوناگون عامدانه درز اطلاعاتی پیدا می کند تا بتواند در بازار اثر بگذارد.
• مذاکرات آمریکا با ایران منجر شده روسیه سمت و سوی حمایت از امارات متحده عربی را در پیش بگیرد، فرضیه ای است که اثبات آن با این وضعیت سخت است از سال 2018 سیاست لندن و واشنگتن در قبال ایران به هم نزدیک شده است.
• در مقایسه با دیگر کشور های اروپایی، انگلیسی ها نسبت به جمهوری اسلامی نزدیکی بیشتری با آمریکا دارند اما بعد از 2018 با تغییر و تحول هایی که در اتحادیه اروپا پیش آمد و در مورد برگزیت و مسائلی که در ارتباط با نوع موضع گیری های ایران در مورد مسائل منطقه ای وجود داشت، نسبت به تهران واگراتر از گذشته عمل می کند و به سیاست های آمریکا نزدیک تر شده است.
• در همین زمان روس ها در برابر حرکت های غرب در مورد ایران تا حدودی خواهان یک سری امتیازات بودن لذا همکاری های خود با ایران را نسبت به گذشته آشکار تر کردند. ایران نیز به همان نسبت مواضع خود را در قبال روسیه وضوح بیشتر بخشید.
• شکست مذاکرات وین با نمایندگی نماینده ارشد روسیه در مذاکره ما و آمریکایی ها ما را به سمت و سویی برد که شاهد شکست مذاکرات وین در اهداف انرژیک روسیه در بازار جهانی انرژی بودیم و ایران نه تنها در ارتباط با مسائل مربوط به بحران 1401 و حقوق بشر بلکه به واسطه نزدیکی با روسیه و قرار گرفتن در جبهه ضد اوکراین در ارتباط با ایران سختگیری های بیشتری را مشاهده کردیم.
• نزدیکی کشور های عربی به ویژه امارات متحده عربی و عربستان به اسرائیل و از طرفی نزدیکی آن ها به روسیه سفر ولیعهد عربستان یا سلطان امارات به مسکو و مذاکراتی که انجام شد امروز کار را به آنجایی رسانده که روسیه ای که در تهران ادعا می شود شریک استراتژیک ایران است علنا از موضع امارات حمایت می کند و خواهان آن است که مذاکراتی بین تهران و امارات بوجود بیاید و مساله حل شود یا اینکه به دیوان بین المللی لاهه سپرده شود این درحالی است که طبق نظر این دیوان پوتین خود قابل دستگیری و مجازات است. آنچه روسیه انجام می دهد چراغ سبزی برای اعمال فشار بیشتر بر تهران در منطقه است. در این چراغ سبز دادن چین قبل از روسیه عمل کرد و انگلیس پیشاپیش آن ها حرکت کرده است.
• این وضعیت نشان می دهد که 10 کمیسیون ورشو به درستی کار های خود را انجام می دهند و تهران در تنهایی به سر می برد و از خویش ضعف نشان می دهد و سیگنال های این ضعف در خارج منجر به فشار های بیشتر است. این به واسطه قهر در درون و محدود کردن شدید منتقدین از سیاست های موجود است. واگرایی در درون موجبات تشدید این معنا را فزون تر خواهد کرد.