عدم شفافیت در اقتصاد مسئله امروز و دیروز نیست/ تشدید بی انضباطی بانکی طی دو دهه اخیر

اعتمادآنلاین| در همایش سیاست‌های پولی و چالش‌های بانکداری و تولید که با عنوان راز ماندگاری چالش‌ها در اقتصاد ایران در مجموعه رایزن در حال برگزاری است، محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهور با اشاره به اهمیت شفافیت در اقتصاد ایران گفت: ماندگاری چالش‌ها و عدم ثبات تصمیم‌گیری‌ها یکی از مباحث اصلی در اقتصاد ایران است.

وی با ارائه آماری از شاخص‌های اقتصادی کشور گفت: رشد نقدینگی بعد از انقلاب به طور متوسط سالی بیش از 25 درصد و در آغاز دولت یازدهم این عدد 38.8 درصد بود. بحث عدم شفافیت در اقتصاد مسئله امروز و دیروز نیست. در این 40 سال این مسئله در برخی اوقات تشدید شده اما همیشه ماندگار بوده است.

نهاوندیان ادامه داد: اول انقلاب بحث‌هایی در مورد بانک‌ها و فعالیت آنها مطرح بود که متاسفانه توجیهی برای دولتی کردن آنها شد. بی‌انضباطی بانکی در دو دهه اخیر تشدید شده و عدم مدیریت در بازار پولی، بحث انرژی، یارانه، تورم و کسری بودجه از چالش‌های ماندگار در 40 سال اخیر است.

معاون رئیس جمهور با بررسی علل ماندگاری این چالش‌ها گفت: ما اگر به دنبال جواب این سوال باشیم باید برخی از سوال‌های دیگر را جواب دهیم. در برنامه‌های توسعه پنج ساله قبل از انقلاب تاکنون نکته جالبی وجود دارد و آن تشابه کامل مقدمه، راه‌حل و احصا بین اکثر آنها است. خیلی از تصمیماتی که در این برنامه‌ها نهایی شده تحقق پیدا نکرده است. این مسئله نشان از ریشه‌دار بودن این مشکلات دارد.

نهاوندیان افزود: در ابتدای انقلاب تعداد کارشناسان و اقتصاددان‌های ما کم بود و یکی از مشکلات این بود که چرا در پست‌های اقتصادی افرادی به غیر از تخصص اقتصادی حضور دارند اما اکنون که اقتصاددان‌های ما بیش از هر زمان دیگری هستند چرا از آنها استفاده نمی‌شود؟ سخت‌ترین کار یک کارشناس اقتصادی امروز اقناع سیاستگذار برای تصمیم‌گیری و ایجاد تحول اجتماعی است. اینکه یک کارشناس بداند که چه کاری باید انجام دهد آسان‌ترین مرحله است. مرحله سخت اقناع سیاستگذار و ثابت کردن این است که راه‌حل ارائه‌شده با مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هماهنگی دارد و در نهایت قابل اجرا است. نمی‌توان به کسی کارشناس اقتصادی گفت در حالی که از تامین نیروی سیاسی لازم برای اجرای طرح‌های خود عاجز است.

استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی خطاب به دیگر اقتصاددان‌ها گفت: متاسفانه برخی اوقات ما بهانه به گروه‌هایی می‌دهیم که به اصل کار کارشناسی ما ایراد می‌گیرند. ما در برخی مواقع بدیهیات را زیر سوال و مورد تردید قرار می‌دهیم. ای کاش در حرفه ما یک چیز مانند سوگندنامه بقراط وجود داشت که این بدیهیات زیر سوال نبود.

نهاوندیان با اشاره به تصمیمات کوتاه‌مدت در حوزه اقتصاد گفت: این امر نیز یکی از مشکلات اصلی ما است. به طور کلی راه‌حل‌ها سه ساحت دارد؛ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی. اگر اقتضائات سیاسی بر اقتصادی و فرهنگی غلبه پیدا کند مطمئن باشید آن جامعه مشکلات بلندمدت و راه‌حل‌های کوتاه‌مدت خواهد داشت. هر تصمیم اقتصادی را نمی‌توان در هر فرهنگی اجرایی کرد.

معاون اقتصادی رئیس جمهور با برشمردن تصمیم‌های اقتصادی گفت: برخی از تصمیمات بین‌نسلی است مثلا در حوزه محیط زیست در حالی که نسل بعدی وجود ندارد که حق خود را مطالبه کند یا در بحث کسری بودجه وقتی قرار است پرداخت بر عهده نسل بعد قرار گیرد نسل فعلی ارجحیت پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: معمولا در برنامه‌های پنج ساله انتظار می‌رود اگر مشکلی در آن دوره مطرح می‌شود، در همان زمان حل شود اما بسیاری از تصمیمات اقتصادی که بعد از انقلاب گرفته شد حتی فرصت اجرایی شدن پیدا نکرد. سوال این است که چرا ما نمی‌توانیم یک تصمیم باثبات بگیریم؟

منبع: ایلنا