مشارکت بانک ملی ایران در احداث راه آهن میانه اردبیل

اعتمادآنلاین| پروژه راه آهن اردبیل - میانه یکی از طرح های مهم و تاثیر گذار در حوزه حمل و نقل و ارتباطات است که اجرای آن از 14 سال پیش آغاز شده و با مشارکت بانک ملی ایران در سال 1400 به بهره برداری خواهد رسید دکتر حسین زاده مدیرعامل بانک ملی ایران نیز در این زمینه گفت: پروژه راه آهن اردبیل - میانه که سال ها معطل تأمین اعتبار بوده، با مشارکت بانک ملّی ایران استارت خورد و در حال حاضر با تلاش شبانه روزی تمامی دست اندرکاران کارها به خوبی پیش می رود. همزمان با سفر آقای روحانی، رئیس جمهوری به این استان، عملیات ریل گذاری آن آغاز شد. میزان تعهد اولیه بانک ملّی ایران در ابتدا 7 هزار و 500 میلیارد ریال بود که. مبلغ 2 هزار و 500 میلیارد ریال قسط اول و 2 هزار و 500 میلیارد ریال قسط دوم پرداخت شد و در مراحل بعد نیز منابع بانک ملی ایران برای تکمیل پروژه به تدریج افزایش یافته است. بانک ملی در سفر رئیس جمهوری 400میلیارد تومان به مبلغ 750 میلیارد تومان قبلی اضافه کرد یعنی 1150میلیارد تومان از محل فاینانس بانک ملی به این پروژه اختصاص می‌یابد.پروژه جایی رسیده که بیشتر برای ادامه کار به خرید سیمان، میلگرد و مصالح نیاز دارد و باید منابع مالی لازم تامین شود و حضور تیم بانک ملی بسیار امیدوار کننده است و با همکاری همدیگر شاهد افتتاح این پروژه در سال آتی خواهیم بود.

بانک ملی ایران در سال 97 با تامین 7 هزار و 500 میلیارد ریال از منابع مالی لازم برای اجرای این پروژه در قالب فاینانس داخلی، جان تازه ای به این پروژه داد. در 14 بهمن 98 ریل گذاری این پروژه با حضور حسین زاده مدیر عامل بانک ملی ایران، اسلامی وزیر راه و شهرسازی و بهنام جو استاندار اردبیل و سایر مسئولان به مرحله اجرا درآمد. همچنین در سال 99 با تامین 4 هزار میلیارد ریال منابع جهت تکمیل این پروژه اختصاص داد تا این پروژه مهم در آینده ای نزدیک به سرانجام رسیده و یکی از بزرگترین مطالبات مردم استان اردبیل تحقق یابد.

با افتتاح این پروژه و اتصال ریلی استان اردبیل به شبکه بین المللی از طریق جمهوری آذربایجان و اتصال آب های آزاد به جمهوری آذربایجان مراودات تجاری و اقتصادی در منطقه شکل جدیدی به خود خواهد گرفت.

اکبر بهنام جو استاندار اردبیل ضمن تقدیر از نقش بانک ملی ایران در توسعه اقتصاد و ایجاد اشتغال پایدار در این استان، تکمیل پروژه راه آهن با اعتبار 11500 میلیارد ریال را بزرگترین فاینانس بانکی خواند و اضافه کرد: راه آهن اردبیل میانه در سال 1400 به بهره برداری خواهد رسید که بدون مشارکت بانک ملی ایران این کار عملا غیر ممکن بود.

موسوی عضو هیئت مدیره بانک ملی ایران نیز گفت: با تلاش استاندار اردبیل و سازمان برنامه و بودجه کشور تا کنون نزدیک به 900میلیارد تومان از محل بانک ملی بصورت فاینانس داخلی به پروژه زیرساختی راه آهن میانه به اردبیل اختصاص یافته است.با تکمیل و بهره برداری این پروژه دغدغه بزرگ مردم اردبیل تحقق می‌یابد،و با تکیه بر علم مهندسی کشور، پیگیری‌های تیم اقتصادی استانداری و تامین نیاز مالی این پروژه در نیمه اول سال1400 به بهره برداری می‌رسد.با استفاده از ظرفیت قانونی بانک ملی و شبکه بانکی کشور طبق بررسی‌های انجام شده در بازدید از پروژه، تامین اعتبار و منابع لازم برای سال آینده مورد توجه قرار می‌گیرد. از 200کیلومتری که برای ریل گذاری آماده شده از مصالح و ریل بومی استفاده می‌شود و تمام تجهیزات و مصالح این مسیر توسط مهندسان و کارخانه‌های داخلی طراحی و تامین شده است.

اهمیت خطوط ریلی و آزاد راه ها در جاده ابریشم و ترانزیت

موضوع راه‌های ارتباطی مانند حفر کانال سوئز در زمان داریوش بزرگ، جاده ابریشم که قصد بازسازی آن را برای ارتباط مستقیم با بازارهای مصرف اروپا دارند، همگی از جمله مواردی هستند که هم از نظر سیاسی و هم اقتصادی مد نظر رده‌های بالای حاکمیتی کشورهای بزرگ بوده‌اند.

امروز نیز آزاد‌راه‌ها، راه‌آهن و خطوط ارتباطی استرات‍ژیک و مهمی در کشور وجود دارند که می‌تواند خلیج فارس را به شمال ایران و اروپا متصل کند و درآمد ترانزیتی بسیاری ایجاد کند و در عین حال از نظر نظامی و روابط خارجی، اقتصادی و سیاسی نیز اهمیت ویژه دارد. موقعیت ایران از نظر ارتباطی و ترانزیتی شرایطی را به وجود آورده که آن را از نظر اهمیت در درجه بسیار بالایی قرار داده است که شاید در کمتر نقطه‌ای از جهان بتوان مانند آن را یافت.

این موقعیت‌های استثنایی موجب شده تا قدرت‌های سیاسی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در رابطه با ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی از خطوط راه‌آهن گرفته تا شبکه‌های آزادراهی و حتی کریدور هوایی ایران، دخالت‌های مستقیم و غیر مستقیم داشته باشند

کارشناسان اقتصادی معتقدند که تمام مرزهای ایران باید از طریق راه‌آهن و آزاد‌راه با آب‌های گرم خلیج فارس و دریای عمان در جنوب، مرز ترکیه و عراق و آذربایجان در غرب و شمال کشور، افغانستان، تاجیکستان و پاکستان در شمال و شرق باید ضمن احیای جاده ابریشم، ظرفیت ترانزیت را برای ایران و کشورهای منطقه افزایش دهد زیرا هزینه حمل بار و کالا برای تمام کشورها از این طریق کاهش خواهد یافت و دسترسی کشورهای شمال و جنوب ایران با هزینه کمتری و شرایط ساده تری با اروپا و آسیا و چین فراهم می شود.

در حال حاضر بندر اقیانوسی چابهار به آسیای میانه راه‌آهن ندارد و آنچه در دست ساخت است از نظر فنی و ظرفیت مناسب با نیازهای کشورهای آسیای میانه نیست. شبکه آزادراهی غرب کشور که باید به مرز بازرگان متصل شود هنوز با گذشت چند دهه تکمیل نشده است. آزادراه بسیار استراتژیک و کلیدی بندر امام به بازرگان که ارتباط کشورهای جنوب خلیج فارس به شبکه آزادراهی ترکیه و اروپا را به کمتر از 1200 کیلومتر کاهش می‌دهد نیز در پیچ و‌خم سوء مدیریت و انفعال مسوولان به حال خود رها شده است. همچنین ساخت راه‌آهن سراسری که خلیج فارس را به دریای مازندران متصل می‌کند نمونه‌ای دیگر از موارد بسیار بی‌توجهی به ایجاد خطوط ارتباطی راه‌آهن و آزادراه در کشور است.

افزایش مشارکت بانک ها در خطوط ریلی و آزادراه ها

بر پایه قانونی که در زمان جنگ به تصویب مجلس رسید بانک‌ها این امکان را برای سرمایه‌گذاری مستقیم یافتند تا در ساخت آزادراه‌ها مشارکت کنند امروز نیز بانک‌ها باید راهکار دیگری شامل استفاده از منابع بازار سرمایه و ایجاد شرکت های سهامی عام پروژه محور را برای تامین مالی آزادراه‌ها و خطوط ریلی در دستور کار قرار دهند و در کنار منابع خود از منابع بورس و شرکت های پروژه محور استفاده کنند.

در حال حاضر با توجه به مصوبه شورای عالی بورس مبنی بر تاسیس شرکت‌های سهامی عام پروژه محور، زمینه مساعدی فراهم شده تا با جلب مشارکت مردمی از طریق بازار سرمایه، به سیستم بانکی در ساخت آزادراه‌ها و خطوط راه‌آهن کمک کرد. این موضوع اعتماد مردم به سرمایه‌گذاری در بورس را افزایش می دهد و وجود بانک‌های دولتی و خصوصی معتبر و مورد اعتماد مردم در هیات موسس شرکت‌های سهامی عام مجری آزادراه‌ها و خطوط راه‌آهن جدید اعتماد عمومی را افزایش دهد. لذا تشکیل شرکت سهامی عام پروژه محور مرتبط با ساخت آزادراه‌ها و خطوط ریلی با مشارکت بانک‌ها می‌تواند به تجهیز منابع و مشارکت مردم و فروش سهام و اوراق در این زمینه منجر شده و برنامه ساخت آزاد‌راه‌ها را با توان مالی بهتری همراه کند.

مشارکت بانک‌ها به عنوان سرمایه‌گذار در ساخت آزادراه و خطوط ریلی به عراق، جنوب به شمال ایران، خلیج فارس را به مدیترانه مرتبط خواهد ساخت و شرق و غرب و شمال و جنوب کشور را با خطوط راه آهن و آزاد راه مدرن مواجه می کند.

براین اساس باید بانک‌ها برای سرمایه‌گذاری در این پروژه ها حمایت شوند و به شبکه‌های ارتباطی دیگر از جمله راه آهن و آزاد‌راه‌های جنوب به شمال کشور، توجه بیشتری شود.

پیش از انقلاب شرکت‌های مهندس مشاور خارجی مطالعات امکان سنجی برای ساخت 13 هزار کیلومتر آزادراه را انجام و در سال 1355 تحویل دولت ایران داده‌اند و آزادراه‌های کلیدی از بندر امام، بوشهر و بندر عباس به مرکز کشور که خلیج فارس را به مرکز و شمال کشور متصل می‌کند .در حال حاضر مشارکت بانک‌ها در ساخت آزاد‌راه‌ها حمایت لازم را ندارد و باید اصلاح شود و از بانک هایی مانند بانک ملی ایران باید حمایت بیشتری شود.

لذا برای بازبینی قانون و ایجاد انگیزه در بانک‌های دولتی و خصوصی ضروری است که از مکانیزم بورس و مشارکت مردم استفاده شود و از امکانات شرکت‌های سهامی عام پروژه محور استفاده گردد.

در رابطه با آزادراه نجف اشرف و اصفهان به بندر امام اقداماتی صورت گرفته و سرمایه‌گذار شامل 30‌درصد وزارت راه و شهرسازی، 30 درصد بخش خصوصی و 40 درصد بانک‌های ملی، سپه، ملت و پارسیان، مشخص شده اند. در مورد آزادراه اصفهان به اهواز نیز اعلام آمادگی سیستم بانکی برای مشارکت در ساخت قطعه ایذه به لردگان انجام شده است. همچنین بانک ها در حال مطالعه تامین مالی طرح های ساخت آزادراه‌های اصفهان به بندر امام، شیراز به بوشهر، کاشان به بندر عباس، تبریز به بازرگان، بندر امام به بازرگان، و پل زال به نجف اشرف در عراق هستند و لازم است که دستور لازم جهت همکاری بانک‌ها از سوی بانک مرکزی صادر شود تا در کنار بانک های بزرگ مانند بانک ملی ایران، سایر بانک ها نیز در طرح های عمرانی مانند آزادراه ها، خطوط ریلی، انتقال آب و سایر طرح های زیر بنایی کشور به میدان بیایند.