حاکمیت سرمایه در سینما فیلمنامه‌نویسی را تضعیف می‌کند

اعتمادآنلاین| شب گذشته شصت و هفتمین قسمت از برنامه سینمایی «هفت» با حضور سید ضیا هاشمی، مهدی سجاده چی، محمدحسین حیدری (کارشناس و کارگردان مستند)، عباس رافعی (کارگردان فیلم سینمایی بهت) روی آنتن شبکه سوم سیما رفت و میز نقد برنامه با حضور منتقدان به نقد فیلم‌های سینمایی «طلا» و «حکایت دریا» پرداخت.

در این گزارش خلاصه‌ای از مباحث مهم برنامه را مطرح می‌کنیم:

در ادامه میزگرد بررسی مشکلات صنوف سینمایی که از هفته پیش آغاز شده بود، این بار سید ضیا هاشمی (رئیس جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما) و مهدی سجاده چی (رئیس انجمن صنفی فیلمنامه نویسان سینما) در مورد مشکلات صنوف سینما مباحثی را مطرح کردند.

انتقاد از حاکمیت سرمایه در سینمای ایران

سید ضیا هاشمی رئیس انجمن جامعه صنفی تهیه کنندگان سینما در ابتدای میز گفت: حاکمیت سرمایه در سینما فاجعه است و از آن ضربه اساسی خوردیم. ما 4 گروه تهیه کننده داریم که سه سال است می‌خواهیم همراه شویم، ولی نمی‌گذارند؛ چون منافع برخی در درگیری تهیه کنندگان است.

خانه سینما از وزارت کار باید خارج شود، چون کار ما یک موضوع هنری است که وزارت کار با آن بیگانه است. خانه سینما تا سال 90 وضعیت صنفی شفافی داشت، چون کمترین دخالت در آن وجود داشت، ولی الان بالاترین دخالت دولتی را دارد. خانه سینما باید به دنبال مسایل معیشتی هنرمندان باشد.

مهدی سجاده چی هم افزود: فیلمنامه نویسی کار سختی است. یک اتفاقی در چند دهه گذشته در سینمای ما رخ داده است که به تدریج سرمایه حاکمیت بیشتری در سینما پیدا کرده است. وقتی دولت پول می‌دهد می‌گوید این محصول را می‌خواهم، چون پول من است و بر مبنای سلیقه خود سفارش می‌دهد.

کار فرهنگی یک اتفاق نصف نصف بین سفارش دهنده و سفارش گیرنده است. بخش خصوصی هم از زمانی که وارد جریان تولید شد و سرمایه‌ها از جای دیگری فراهم شد، باز هم همین بساط اتفاق افتاد. این یک خطای بزرگ در تاریخ هنر است.

در تاریخ هنر همیشه سفارش دهنده، ملاحظاتی را در مقابل هنرمند داشته است. این حاکمیت سرمایه باعث شده بخش هنری فیلمنامه نویسی تضعیف شود و فیلمنامه نویسانی که حرفی برای گفتن دارند احساس می‌کنند، خریداری ندارند.

این یک شکاف ایجاد می‌کند که فیلمنامه نویس از جایی به بعد قادر به تشخیص خوب یا بد نیست. عملاً ابزار‌های قدرت در سینما از ضلع سوم تولید یعنی فیلمنامه نویسان گرفته شده است. ما باید سینمایی داشته باشیم که سلیقه سینماگر را ارتقا دهد نه این که برعکس عمل کند.

اکران آنلاین ساز و کار خوبی ندارد

در بخش دیگر برنامه، عباس رافعی کارگردان فیلم سینمایی «بهت» درمورد اکران این فیلم در فضای آنلاین گفت: ما تصور می‌کردیم که این ویروس عجیب باعث تعطیلی طولانی سینما‌ها شود. پس به این نتیجه رسیدیم که فیلم را اکران آنلاین کنیم.

تصور ما این بود که که در فضای اکران آنلاین فیلم بهتر از سینما دیده می‌شود، ولی چون متاسفانه در قدم‌های اول اکران آنلاین بودیم، نشد. در کل اکران آنلاین می‌تواند همزمان با اکران سینما ادامه یابد، اما در حال حاضر اکران آنلاین ساز و کار خوبی ندارد.

میز رسانه برنامه «هفت» این هفته به بررسی وضعیت بازگشایی سینما‌ها پرداخت که رضا منتظری در این باره گفت: عدم استقبال مردم از سینما‌ها در روز اول بازگشایی ناشی از نبودن مدیریت درست خانه سینما بود، ولی علیرضا مرادی برخلاف او این استقبال نکردن را به خاطر شرایط حاکم بر جامعه می‌دانست و معتقد بود با شروع اکران دو فیلم جدید استقبال از سینما‌ها توسط مردم ادامه خواهد داشت.

در میز چهارم برنامه «هفت» به بهانه اکران مستند مهین که باحضور کارگردان اثر و رامتین شهبازی برگزار شد درمورد چالش‌های حاضر سینمای مستند صحبت‌هایی انجام شد.

رامتین شهبازی در این باره گفت: باید بگویم مستند «مهین» در یک سوم ابتدایی فیلم مخاطب را درگیر خود می‌کند و می‌گوید من روایتی از یک واقعیت دارم، ولی خود واقعیت را بیان نکرده ام و آن را دراماتیزه کرده ام که این یکی از نقاط قوت مستند مهین است. نکته دوم هم این است که وضعیت پژوهش در سینمای مستند ما هنوز تعریف نشده است. اینکه وقتی من دست به تحقیق می‌زنم برای ساخت یک مستند با آن فردی که برای یک مقاله تحقیق می‌کند، چه فرقی دارم؟

محمدحسین حیدری کارگردان مستند مهین هم گفت: در مستند مهین به دنبال بازسازی رخداد‌ها نبودم و از آن برای یک سیر داستانی استفاده کردم. سه سال صرف ساخت این مستند و تحقیق برای آن شد و می‌دانم در حال حاضر برای یک فیلم سینمایی از این موضوع می‌خواهند استفاده کنند.

گفتنی است میز نقد این هفته برنامه سینمایی هفت با حضور مسعود فراستی، محمدتقی فهیم و ناصر هاشم زاده به بررسی فیلم «طلا» ساخته پرویز شهبازی و «حکایت دریا» ساخته بهمن فرمان آرا پرداخت.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان