کیفیت فوتبالی ایران بالا است

اعتمادآنلاین| پرسپولیس برای دومین بار در سه سال گذشته به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیده است. سرخ‌ها با عملکردی فوق‌العاده رقبای قدرتمند خود را یکی پس از دیگری پشت‌سر گذاشتند و حالا باید منتظر حریفی از سمت شرق آسیا باشند تا با شکست دادن آن تیم بتوانند برای نخستین‌بار فاتح لیگ قهرمانان آسیا شوند. عملکرد بازیکنان، کادر فنی، مدیریت، اینکه چطور در سخت‌ترین شرایط پرسپولیس توانست به فینال برسد و عملکرد سایر تیم‌های ایرانی مباحثی است که برای بررسی آنها سراغ علیرضا مرزبان رفتیم. مرزبان خودش سابقه حضور در سه تیم از چهار نماینده فوتبال ایران را داشته و به خوبی از شرایط این تیم‌ها آگاه است. مرزبان در این گفت‌وگو به نکات زیادی اشاره می‌کند، اما در انتهای تمام پاسخ‌های او به یک مفهوم واحد درمورد پرسپولیس می‌رسد: «تیم بودن.» سرمربی سابق تیم‌های لیگ برتر ایران که در فوتبال اروپا هم سابقه کار دارد، معتقد است موفقیت پرسپولیس مدیون همبستگی بالای تیمی است.

در حالی که در شروع مسابقات کمتر کسی فکر می‌کرد، امسال تیمی از ایران بتواند خودی نشان دهد، پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسید. این اتفاق چطور رخ داد؟

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌هایی که فوتبال ایران دارد، این است که برای چندمین‌بار توانستیم به بازی‌های جام جهانی برسیم. تیم ملی ایران در جام ملت‌های آسیا هم همیشه جزو تیم‌های خوب بوده است، به‌خصوص اشاره مجدد کنم به اینکه در جام جهانی باتوجه به اینکه تیم ایران مقابل مراکش قهرمان آفریقا و اسپانیا و پرتغال قرار گرفت، خیلی خوب کار کرد. تیم‌هایی که کیفیت فوتبالی ایران در آسیا را تغییر دادند و نقش روانی بازیکنان در این حیطه تغییر کرده است. یکی از دلایلی که باعث شد باشگاه‌های ما در لیگ قهرمانان آسیا به موفقیت برسند، همین است. همان‌طور که می‌بینیم پرسپولیس توانسته به فینال برسد و واقعا افتخارآفرینی کرده است. اگر به بازیکنان این تیم نگاه کنیم اکثرا ملی‌پوش و بازیکنانی هستند که کیفیت فوق‌العاده خوبی دارند و مدت زیادی است که کنار هم بازی کردند. همدیگر را خیلی خوب می‌شناسند. باید این را بپذیریم که بازیکنان شاغل در لیگ ایران جزو خوب‌های آسیا هستند. به همین خاطر تعجب خاصی ندارد که پرسپولیس خوب است. همچنین اگر می‌بینیم پرسپولیس به فینال رسیده برمی‌گردد به حس همبستگی و همدلی بزرگی که در تیم وجود دارد.

نقش یحیی گل‌محمدی به عنوان سرمربی در این موفقیت چه بود؟ شاخصه تاکتیکی تیم پرسپولیس تحت هدایت یحیی چیست؟

موفقیت یحیی گل‌محمدی با پدیده یک قدم رو به جلو بود. مخصوصا بعد از اینکه او در تراکتور با بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالاتی تیم مواجه و دچار مشکل شد. او تیم خوبی را سازماندهی کرد و توانست تفکرات خودش را نسبت به بازی هدفمند و مالکیت توپ اجرا کند. یحیی بعد از جدایی از پدیده و آمدن به پرسپولیس همان تفکرات را ادامه داد. کار خیلی خوبی که او کرد این بود که کادر فنی‌اش را به همراه خودش به پرسپولیس آورد، چون این کادرفنی با یحیی هماهنگی خیلی خوبی دارند. بودن کریم باقری نقش خیلی بزرگی داشت. باقری باعث شده تیم ثبات خیلی خوبی داشته باشد. یکی از شاخصه‌های اصلی تیم یحیی این بود که از داشتن دو فوروارد هدف صرف‌نظر کرد. با بودن بشار و امیری در کنار و آل‌کثیر در وسط تا بازی با السد پرسپولیس توانست ثبات در جلو و با داشتن دو هافبک دفاعی ثبات خوبی در مرکز و خط دفاعی ایجاد کند. یکی از کمک‌های بزرگی که یحیی به تیمش کرد، تغییر پست سیامک نعمتی از پست هافبک نفوذی به دفاع راست بود. سیامک هم در دفاع خوب است هم در حمله. یکی دیگر از برگ‌های برنده یحیی این بود که توانستند کناره‌های زمین را به خوبی ببندند. بعد با استفاده از دو مهاجم کنار یعنی امیری و بشار و اضافه شدن نعمتی و آقایی حریف را به دردسر بیندازند. اینها دیدگاه‌های تاکتیکی یحیی هستند. یحیی فهمید دو مهاجم هدف در جلوی زمین هم فضا را خراب می‌کند و هم برای کار دفاعی وضعیت سخت می‌شود. انتخاب دو وینگر چپ و راست موفقیت پرسپولیس را رقم زد.

پرسپولیس با 6 بازیکن جدید به مسابقات رفت ولی همه آنها خیلی سریع در ترکیب تیم جا افتادند. چطور چنین چیزی اتفاق افتاد؟

در فوتبال حرفه‌ای همیشه این بحث را داریم که رختکن یک تیم نقش تعیین‌کننده دارد. مساله سر ارتباط انسانی است که برقرار می‌شود. نیازی نیست بازیکنان دوست باشند یا برادر ولی باید احترام هم را داشته باشند. احترام به کیفیت و شخصیت بازیکن دیگر باید باشد. در رختکن پرسپولیس این مساله با وجود افرادی نظیر کریم باقری و سیدجلال حسینی سخت نبود. این دو بازیکن خانواده‌دار هستند و نقش خود را به خوبی در جامعه می‌دانند. فکر می‌کنم نقش این دو نفر در اینکه بازیکنان جدید خیلی خیلی زود با تیم هماهنگ شدند، پررنگ بود. بازیکنان خیلی زود فهمیدند که پرسپولیس از همه بازیکنان بزرگ‌تر است. فراموش نکنیم نقش دستیاران خود یحیی را که در این زمینه خیلی خوب کار کردند و توانستند احساس خوبی به بازیکنان جدید بدهند. همچنین باید به کادر پزشکی و تدارکات خوب باشگاه اشاره کرد. حاج قاسم عزیز مدیر تدارکات باشگاه می‌تواند احساس خوبی به بازیکنان جدید بدهد. همه یاد گرفته‌اند طوری رفتار کنند که بازیکنان جدید عضو تیم هستند. تیمی موفق خواهد بود که کل مجموعه بتواند با شرایطی که پیش می‌آید، متحد بماند و زندگی کند. بخش بزرگی از مدیریت پرسپولیس هم انسان‌های جنجالی هستند و اصلا کاری به فوتبال ندارند و آدم‌های سیاسی‌اند که دنبال منافع خودشان هستند، ولی تیم خودش را از این انسان‌های جنجالی جدا کرده. همه در تیم می‌دانند وظیفه‌شان در قبال مردم چیست و به خوبی کار می‌کنند. باید یک نمره 20 به اینها بدهیم و به مدیریت باشگاه نمره 9 بدهیم تا تجدید شوند. چون اینها افرادی بودند که داشتند تیم را به حاشیه می‌بردند. الان برایم جالب است که اینها طوری رفتار می‌کنند که انگار موفقیت پرسپولیس به خاطر خوب کار کردن اینها بوده. باید این مساله را خیلی روشن بگوییم که موفقیت پرسپولیس هیچ ربطی به مدیریت تیم ندارد. مدیریت بیشتر به تیم ضربه زده تا اینکه کمک کرده باشد.

هر 72 ساعت بازی کردن چیزی است که در مخیله تیم‌های ایرانی هم نمی‌گنجید. پرسپولیس اما در این شرایط جنگید و پیروز شد. آیا این به بدنسازی ابتدای فصل برمی‌گردد؟

خیلی مربوط نمی‌شود به بدنسازی اول فصل چون همان‌طور که می‌دانیم پرسپولیس اول فصل با کالدرون شروع کرد و نتایج خوبی هم گرفت. مساله اصلی برمی‌گردد به کادر پزشکی و مربیان بدنسازی که همراه تیم هستند. ما در اروپا هم این مساله را داریم که یک تیم باید ظرف 10 روز 4 بازی انجام بدهد. اینجا احتیاج است بازیکنان از نظر بدنی کنترل شوند و تست خون بدهند. باید به ریکاوری و تغذیه بازیکنان توجه شود. اینکه چطور می‌توان بازیکنان را خیلی زود به حالت اول برگرداند. اینها مسائلی است که کادر پزشکی تیم و بدنساز تیم می‌توانند سازماندهی کنند و اصلا چیز عجیبی نیست. با این حال متاسفانه توی فوتبال ایران تا بازی فشرده مطرح می‌شود خود مسوولان اعتراض می‌کنند که نمی‌شود بازی کرد. این هم بهانه‌ دست بازیکنان می‌دهد. توانایی بدن انسان به این شکل است که بعد از 48 ساعت می‌تواند به توان صددرصد برسد. با 72 ساعت مساله خیلی ساده‌تر هم می‌شود. همچنین مهم است که وقتی بدن نمی‌کشد روح انسان یا همان منتال انسان بتواند یک بازیکن را از چاله‌های بدنی خارج کند. این مساله را در باشگاه پرسپولیس دیدیم. آنها باور کرده بودند می‌توانند حتی در بازی‌های فشرده هم موفق شوند.

شاخص‌ترین بازیکن پرسپولیس یا بهتر بگویم ژنرال تیم که بود؟

خوشبختانه وضعیت تیم به گونه‌ای بود که نیازی نبود ما یک نفر را مشخص کنیم و بگوییم او ژنرال تیم است. یک تیم وقتی موفق است که همه بازیکنان بتوانند در زمین احساس مسوولیت و ژنرال بودن کنند. من نقش ژنرال را به همه بازیکنان فداکار تیم می‌دهم چون همه آنها با شرافت بازی کردند.

خط دفاعی پرسپولیس در مسابقات عملکرد قابل‌توجهی داشت. چه چیزی در ساختار دفاعی سرخ‌ها به این عملکرد منجر شد؟

بزرگ‌ترین حسن خط دفاعی پرسپولیس خود یحیی بود. همان‌طور که گفتم یحیی خیلی زود به این مساله پی برد که داشتن دو فوروارد هدف، تیم را از حالت دفاعی خوبش خارج می‌کند. تصمیم سرمربی باعث شد تمرکز در سیستم دفاعی و خط میانی زیاد شود، بنابراین ما به حریف خیلی کم شانس دادیم. ضربات ایستگاهی و کرنر کم دادیم. این برمی‌گردد به نقش یحیی و تشخیص اینکه برای اضافه کردن یک مهره به خط میانی باید یک فوروارد هدف را کم کند. از طرف دیگر حامد لک هم خیلی خوب گلری کرد. نقش مهمی هم دو هافبک دفاعی داشتند. نوراللهی و کامیابی‌نیا در مرکز زمین خیلی خوب و منسجم فوتبال بازی کردند و همه اینها باعث شد پرسپولیس ضربه خیلی کمی بخورد.

برخی کارشناسان از تشابهات سیستم بازی کی‌روش و پرسپولیس می‌گویند. آیا موافق هستید؟

فرق‌هایی با هم دارند ولی اشاره کردن به آنها مسائل سختی است. فرق‌های ریز ولی مهمی بین دو مربی وجود دارد که دو نفر را از هم جدا می‌کند و همچنین نوع فوتبالی که تیم‌های تحت هدایت‌شان بازی می‌کنند را از هم متمایز می‌کند. شباهت هر دو نفر این است که هم کی‌روش و هم یحیی در پیاده‌ کردن تفکرات خود کاملا موفق عمل کردند.

پرسپولیس همین دو ماه قبل و در نیمه نهایی جام حذفی در ضربات پنالتی حذف شد ولی در بازی فینال غرب آسیا بازیکنان این تیم هر پنالتی خود را تبدیل به گل کردند. چه چیزی در این دو ماه در پرسپولیس تغییر کرد که چنین اتفاقی افتاد؟

هنگام ضربات پنالتی تیم خیلی احساس خوبی داشت. هیچ‌کس احساس نمی‌کرد اگر ضربه‌اش اوت شود یا گلر بگیرد به عنوان مقصر جلوه داده می‌شود. این مساله فوق‌العاده مهم است. اینکه سایرین اشتباه بازیکن را می‌پذیرند اما او را شخصا مقصر نمی‌دانند حس آزادی به بازیکنان می‌دهد. همین باعث شد همه ضربات‌شان را گل کردند. بازیکنان با اعتماد به نفس بالا پشت توپ ایستادند و ضربات با احساس خیلی خوبی زده شد. این برمی‌گردد به حس همبستگی خوبی که در رختکن و بین بازیکنان و کادرفنی وجود داشت. این چیزی است که خیلی سخت به وجود می‌آید، اما در پرسپولیس همه احساس می‌کردند در یک قایق نشسته‌اند.

سطح رقبای پرسپولیس در مرحله حذفی چطور بود؟

باید گفت ازبکستان هیچ موقع به جام جهانی نرفته. تیم‌هایی مثل عربستان یا قطر یا امارات چند بار در جام جهانی بودند؟ خود این تیم‌ها هم می‌دانند که کیفیت فوتبالی ایران بالاتر است. حتی بازیکنان النصر در مصاحبه‌های‌شان احترام ویژه‌ای برای پرسپولیس قائل بودند چون پرسپولیس را نماینده فوتبال ایران می‌دانند و متوجهند که بازیکنان ما واقعا تجربه بزرگی دارند. این مساله برای آنها مشخص است که مقابله با پرسپولیس سخت است. سطح فوتبالی هر سه تیم یعنی السد و پاختاکور و النصر به هیچ‌وجه از فوتبال پرسپولیس بالاتر نبود. پرسپولیس کیفیت فوتبالی بهتری نشان داد و این باعث خوشحالی است.

در مجموع رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا 2020 چطور بود؟

نبودن تماشاچی تنها چیزی بود که از کیفیت بازی‌ها کاسته بود، چون بازیکنان که در زمین هستند آن حس را ندارند و حس به آنهایی که در منزل هستند هم منتقل نمی‌شود. منتها این کیفیت قدم به قدم اضافه شد و حرکت خوبی رو به جلو بود. در لیگ قهرمانان اروپا هم که به صورت متمرکز برگزار شد، بازی‌ها مرحله به مرحله بهتر شد. با‌توجه به شرایط پاندمی این بهترین راه‌حل بود و در‌نهایت هم موفقیت‌آمیز شد. تیم‌ها مسائل بهداشتی را رعایت کردند و دیسیپلین خاصی داشتند. تبریک هم می‌گویم به برگزارکنندگان مسابقات. قطر با کیفیت خیلی خوبی به این بازی‌ها کمک کرد.

عملکرد سایر نماینده‌های ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟

سپاهان و استقلال و شهرخودرو با تفکرات خاصی به این بازی‌ها رفتند. استقلال برای گرفتن نتیجه و صعود و دو تیم دیگر برای دیدن بازیکنان از دید مربیان جدید. هدفمندی باشگاه سپاهان با محرم نویدکیا و شهرخودرو با رحمتی این بود که اندیشه‌های تاکتیکی خودشان را محک بزنند و بازیکنان‌شان را بشناسند. آنها آزمایش‌های متفاوتی کردند و بازیکنان مختلفی را به زمین فرستادند تا ببینند فصل را چطور باید با بازیکنانی که دارند، شروع کنند. این حق را باید به رحمتی و نویدکیا بدهیم که از نظر تشکیلاتی چنین فکری داشته باشند چون این دو از مربیان موفق آینده فوتبال ایران خواهند بود. اینکه خیلی زود از مسابقات کنار رفتند شکست نیست و درس بزرگی برای دو مربی به حساب می‌آید. ضمن اینکه تیم‌های این دو مربی با وجود آن هدف‌گذاری که گفته شد، توانستند فوتبال خوبی نشان بدهند. استقلال برخلاف این دو باشگاه برای صعود آمده بود و می‌خواست به فینال برسد. این احساس در استقلال وجود داشت ولی این تیم بزرگ‌ترین ضربه‌ را از مدیریت خودش خورد. مدیریت سرخابی‌ها فقط سیاسی کار می‌کند و نمی‌دانم کی قرار است دست از سر این باشگاه‌ها بردارد. با این وجود بازیکنان استقلال کیفیت خیلی خوبی نشان دادند. کادرفنی با وجود این مدیریت ضعیف توانست تیم متحدی راهی زمین کند و بازی‌های خوبی انجام دادند. باید بگویم اشتباهات داوری یکی از دلایل اوت شدن استقلال بود. امیدوارم این باشگاه از نظر مدیریتی به ثبات برسد تا کادرفنی بتواند کیفیت فوتبالی خوبی از تیم درخواست کند و بازیکنان هم بتوانند در آرامش کار خودشان را بکنند.

نظرتان در مورد محرومیت عیسی آل‌کثیر چیست؟ با توجه به تجربه شما از فوتبال اروپا آیا چنین حرکاتی آنجا نژادپرستانه تلقی می‌شود؟

خوشحالی هر بازیکن یک چیز سنتی است. بازیکن حق دارد بعد از گلزنی با توجه به مسائل خاص خودش، با فیگوری که می‌گیرد شادی‌اش را با دیگران تقسیم کند و این می‌تواند به خاطرات او با خانواده‌اش یا با هواداران برگردد. مستندات زیادی وجود دارد که آل‌کثیر قبل از بازی با پاختاکور و حتی زمانی که در نفت بوده همین خوشحالی را انجام می‌داده و باید گفت محرومیت او یک نامردی بزرگ در حقش بود. البته این نشان می‌دهد که ما نسبت به اتفاقات از قبل برنامه‌ریزی نداریم و سرنوشت خودمان را به دست حوادث می‌سپاریم. در این زمینه لازم بود فدراسیون فوتبال و باشگاه به‌طور جدی تلاش کنند. حساسیت مدیران فوتبال ایران باید به وقایع اینچنینی خیلی بالاتر باشد. الان هم که می‌بینیم باشگاه النصر شکایت کرده و مدعی شده بازیکنان پرسپولیس غیرقانونی هستند در حالی که خود کنفدراسیون فوتبال آسیا برای بازیکنان کارت صادر کرده و این صدور کارت بر مبنای مستندات قانونی بوده است. اتفاقی که دارد رخ می‌دهد یعنی شکایت النصر یک تئاتر مسخره است و بها دادن به چنین شکایتی یک جوک بزرگ در فوتبال آسیاست. مساله دیگر اینکه ما مردم ایران مردمی هستیم با تاریخ بزرگ. ما مردمی هستیم که مذاهب و نژادهای مختلفی داریم. ما عرب‌ها را داریم، ترک‌ها و کردها را داریم. بلوچ‌ها را از یک طرف دیگر داریم و اگر بخواهیم شادی پس از گل آل‌کثیر را حاد کنیم باید بگوییم مردمان خودمان یعنی ایرانی‌های اطراف خراسان هم همان چشم‌های خوشگل را دارند یعنی اصطلاحا چشم بادامی هستند و ما نمی‌توانیم بگوییم عیسی مشکلی با آنها دارد. در ایران و در طول تاریخ برخلاف بسیاری از کشورهای متمدن ما هیچ مشکلی با اختلافات مذهبی و نژادی نداشتیم. یهودی‌ها و مسیحی‌ها در ایران خیلی راحت به محل عبادت خود می‌روند و زندگی خودشان را دارند ولی در آلمان و فرانسه محل عبادت یهودی‌ها تحت مراقبت شدید قرار دارد و حتی خیابان‌ها هم بسته می‌شود. کسی از مردم ایران به مذاهب دیگر توهین نمی‌کند. مردم از درون خود اعتقاد دارند که از نظر مذهبی و نژادی نباید به کسی توهین شود چون ما خودمان همه نژادها و مذاهب را داریم. همه دنیا باید احترام به انسان‌ها را در بالاترین سطح بنویسد و بدانیم نژاد انسان نقشی در برتری یک نفر ندارد.

نظرتان در مورد درخواست هواداران رقیب پرسپولیس برای محروم کردن بازیکن یا کل تیم یا اصطلاحا گرا دادن به AFC چیست؟

بحث هواداران بحثی احساسی است که همیشه وجود دارد. فوتبال به واسطه هوادارانش زنده است. این روزها می‌بینیم که وقتی هواداران در استادیوم نیستند چقدر جای‌شان خالی است. اینکه هواداران در سایت‌ها نظرات خودشان را می‌نویسند برمی‌گردد به بحث دموکراسی. بحث دموکراسی این است که شما می‌توانید نظر خودتان را آزادانه بیان کنید ولی اجازه اهانت به حرمت انسانی کسی را ندارید و نمی‌توانید آزادی فردی را سلب کنید. این مساله باید برای هواداران روشن شود و ما اصول اولیه را رعایت کنیم.

پرسپولیس با توجه به وقفه زمانی بین نیمه‌نهایی تا فینال می‌تواند قهرمان آسیا شود؟

شاید پرسپولیس مجبور شود در لیگ به حرمت یا بهتر بگویم به قیمت فینال دو یا سه بازی را از دست بدهد چون احتیاج است تیم با ترمیم و قدرت کامل به فینال برود. امیدوارم جدول طوری هماهنگ شود که پرسپولیس بتواند با وقت کافی به فینال برود. مهم‌ترین مساله نجات‌ دادن ثبات کنونی تیم است. ثبات کنونی باید حفظ شود. کادرفنی همان‌طور که تا به حال خوب کار کرده باید بازیکنان را متحد نگه دارد و کادر پزشکی خیلی خوب به تیم برسد. کادر مدیریتی باید احترام خاصی به این کادرفنی و بازیکنان بگذارد و شخصیت آنها را بالا نگه دارد. باید مسائل مالی به خوبی حل و سعی شود، بهترین شرایط فراهم تا پرسپولیس بتواند با تمام قدرت در فینال حاضر شود. فینال به سادگی به دست نیامده. حسی در هواداران پرسپولیس هست و این امیدواری را دارند که تیم بتواند برای نخستین‌بار قهرمان آسیا شود. این حس را خود منم دارم که پرسپولیس بزرگ می‌تواند فینال را برنده شود.

منبع: روزنامه اعتماد