دیپلماسی اقتصادی، انرژی از دهلی تا تهران

اعتمادآنلاین- "نارندرا دامورداس مودی" نخست‌وزیر هند امروز به تهران می آید. ظرفیت های بالای ایران و هند و داشتن مشترکات حکومتی و تاریخی و همچنین علاقه مندی مردم دو کشور به یکدیگر، افزایش سطح روابط سیاسی تهران- دهلی را ضروری می سازد.

حالا و بعد از گذشت 15 سال قرار است نخست وزیر هند میهمان حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان باشد. این سفر علاوه بر دستاوردهای فراوان در موضوعات اقتصادی و انرژی به لحاظ دیپلماتیک و سیاسی نیز حائز اهمیت است. پیش از هم بدلیل وجود تنوع مباحث اقتصادی و تکنولوژیک و البته سیاسی مقامات دو کشور در سال 2001 با یکدیگر دیدار و گفت و گو کردند. "آتال بیهاری واچ پا" نخست وزیر وقت هند در سال 2001 و در دوران دولت اصلاحات به ایران آمد. البته رفت و آمدهایی هم پیش از این سفر و بعد از آن انجام شد. یکبار آیت الله هاشمی رفسنجانی در سال 1379 در مقام رئیس جمهوری ایران به هند رفت و رایزنی های علمی و فرهنگی را در دستور قرار داد. بعدها در سال 1381 رئیس جمهوری دولت اصلاحات در پاسخ به سفر نخست وزیر هند به این کشور سفر کرد و او هم مبادلات فرهنگی را دستور کار کرد.

نارندرا مودی نامزد "بهاراتیا جاناتا" در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۴ برای تصدی پست نخست‌وزیری بود و با پیروزی این حزب "مودی" به جای منموهان سینگ از حزب کنگرهٔ هند نخست وزیر هند شد. منمون هان سینگ نخست وزیر سابق هند در سال 90 با محمود احمدی نژاد در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک دیدار کرد . آنجا احمدی نژاد از نخست وزیر هند درخواست کرد که برای مذاکرات بیشتر به ایران سفر کند، هرچند که این دعوت با پاسخ مثبت نخست وزیر هند روبرو شد اما هیچوقت در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد محقق نشد و حالا بعد از 15 سال یک نخست وزیر از هند به ایران می آید.

البته این اولین دیدار نارندرا مودی با روحانی نیست ، پیشتر و در حاشیه اجلاس شانگهای در "اوفای" روسیه زمینه آغاز فصل جدیدی از همکاری دو کشور رقم خورد. روحانی با نخست وزیر هند دیدار کرد و خواستار سرمایه گذاری 8 میلیارد دلاری هند در ایران شد و از این کشور خواست که نقش بیشتری درایران داشته باشد. بعد از این سفر بود که مودی از وزارتخانه اطلاعات،کشور و امور خارجه خواست که با خارج کردن ایران از لیست قبلی سوابق، صدور روادید این کشور را برای ایرانی تسریع کنند.

از میدان گازی مشترک تا سند ترانزیت سه جانبه

حالا سفر هندی ها به تهران برای گسترش وتعمیق روابط با هدف امضای توافقنامه های انرژی انجام می شود. البته پیش از این وزرای خارجه و نفت هند به ایران سفر کردند و توافقاتی نیز صورت گرفت. ،هند از مشتریان اصلی نفت خام کشورمان است. واردات نفت از ایران طی ماههای جاری (بعد از برجام) به ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است و حالا مقامات این کشور تمایل دارند در پروژه های نفتی کشورمان از جمله میدان گازی مشترک "فرزاد بی" نیز مشارکت سرمایه ای و فنی داشته باشند.

انتظار می رود در این سفر تصمیمات و توافقاتی برای بازگشت حدود ۶میلیارد دلار بدهی نفتی هند به ایران گرفته شود.سرمایه گذاری درچابهار ازجمله طرح های مهمی است که در دولت یازدهم و بعد ازسالها به ثمر نشست. هیات دولت هند مهرماه سال گذشته 85 میلیون دلار برای سرمایه گذاری در توسعه لنگرگاه و چند طرح مهم در چابهار اختصاص داد .

«نیتین گادکاری» وزیر کشتیرانی ،بزرگراه ها و حمل ونقل هند اردیبهشت ماه سال گذشته قراداد سرمایه گذاری هند در بندر چابهار را در تهران امضا کرد. حالا قرار است در سفر "مودی" به تهران قرار داد نهایی سرمایه گذاری هند در چابهار به امضا طرفین برسد.

البته اسناد و قراردادهای دیگری هم در دستور کار است تا پس از بررسی و حصول نتیجه به امضا طرفین برسد. سند همکاریهای مطالعاتی(موسسه مطالعات سیاسی و بین المللی و طرف هندی)، سند فی مابین شرکت ایمیدرو- نالکو، سند بین صندوق ضمانت صادرات و شرکت ضمانت صادرات هند، برنامه اجرائی همکاری های فرهنگی، یادداشت فی مابین سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و شورای روابط فرهنگی هند، یادداشت تفاهم فیمابین اگزیم بانک هند و سازمان بنادر برای تخصیص مبلغ 150 میلیون دلار(زیر ساخت) ، یادداشت تفاهم بین دانشکده روابط بین الملل وزارت امورخارجه و موسسه خدمات خارجی وزارت امورخارجه هند، یادداشت تفاهم همکاریهای آرشیوی،یادداشت تفاهم همکاری های علمی و دانشگاهی، بیانیه فیمابین بانک مرکزی و اگزیم بانک هند، یادداشت تفاهم خط راه آهن چابهار - زاهدان، یادداشت تفاهم لغو روادید گذرنامه های سیاسی از جمله این اسناد و توافقنامه هاست.

دیدار با مقامات ارشد برنامه سفر دو روزه نخست وزیر

"نارندرا دامورداس مودی" علاوه بر دیدار با حسن روحانی رئیس جمهوری، قرار است با مقامات ارشد کشورمان هم ملاقات داشته باشد.

برگزاری نشست سه جانبه با حضور روسای جمهوری ایران، افغانستان و نخست وزیر هند نی در دستور کار است، این نشست به منظور امضای سند ترانزیت سه جانبه برگزار می شود. در همین راستا قرار است روز دوشنبه اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان تنها برای امضای قرارداد ترانزیتی سه جانبه به تهران بیاید.

دیدار با هندی های مقیم تهران هم از برنامه سفر دو روزه آقای نخست وزیر است. نخست وزیر هند پس از سفر به ایران برای گفت وگو با مقامات قطر راهی این کشور می شود . به نظر می رسد در سفر به دوحه توافقنامه هایی در زمینه انرژی و مسائل منطقه ای به امضای دوطرف برسد.