واکنش‌های چپ و راست به پیشنهاد اجرایی شدن اصل ۵۹ قانون اساسی؛ اصولگرایان همچنان مخالف

اعتمادآنلاین| پیشنهاد حسن روحانی رئیس جمهوری برای استفاده از ظرفیت قانون اساسی یعنی برگزاری رفراندوم با واکنش‌های زیادی از سوی شخصیت‌های سیاسی مواجه شد. این اولین بار نیست که موضع گیری‌های سیاسی حسن روحانی واکنش مثبت و منفی حامیان و مخالفانش را بر می‌انگیزد.

رییس دولت دوازدهم روز یک‌شنبه در سخنرانی راهپیمایی ۲۲ بهمن اظهار کرد: «اگر جایی ما با هم بحث داریم به اصل ۵۹ قانون اساسی مراجعه کنیم. اصل ۵۹ قانون اساسی می‌گوید در برخی از موارد قانون‌گذاری و اعمال قوه مقننه در مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مراجعه به آرای مستقیم مردم است. اگر در دو تا مساله اختلاف نظر داریم، جناح‌ها اختلاف دارند دعوا ندارد، شعار ندارد، صندوق. صندوق آرا را بیاوریم و طبق اصل ۵۹ قانون اساسی هرچه مردم گفتند به آن عمل کنیم. این ظرفیت قانون اساسی ما است. به ظرفیت‌های قانون اساسی‌مان عمل کنیم.»

برخی از چهره‌های سیاسی از این پیشنهاد استقبال کردند وحتی خواستار برگزاری رفراندوم شدند.

عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در کانال تلگرامی خود در واکنش به روحانی نوشت: «رییس جمهور محترم پیشنهادی را مطرح فرمودند که به نظر می‌رسد کارشناسی نشده باشد چون که کاربرد اصل ۵۹ برای همه آشنایان به حقوق اساسی معلوم است و نیاز به بحث بیشتر ندارد. اصل ۵۹ مربوط به اعمال اختیارات قوه مقننه است. شاید آقای رئیس جمهور با اصلی دیگری آن را اشتباه کرده‌اند!»

همچنین امروز محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در نشست خبری خود در پاسخ به پرسشی دراین باره اظهار کرد: «استناد آقای رئیس‌جمهور به اصل ۵۹ قانون اساسی بود که نشان می‌دهد در مسائل اقتصادی و رخدادهای بزرگ می‌توان از نظرات مردم استفاده کرد و این از نقاط قوت قانون اساسی ماست که پاسخ‌گوی شرایط است.»

جدای از این سید احمد خاتمی امام جمعه موقت تهران نیز در گفت وگو با فارس از رئیس جمهوری انتقاد کرد و گفت: «به سهم خودم اظهارنظر سخنران مراسم تهران را در این موقعیت مناسب ندیدم و مطرح کردن اصل 59 قانون اساسی را مصداق قدردانی از مردم نمی‌دانم. در روز وحدت ملت نباید چنین سخنانی گفته می‌شد که دشمن از آن بهره‌برداری کند. اصل 59 قانون اساسی و همه‌پرسی برای جایی است که راهکار قانونی وجود نداشته باشد و زمانی که راهکار قانونی است همه باید ملزم به آن باشند. امیدوارم رئیس‌جمهور سخنان خود را اصلاح و دشمنان را مأیوس کند، چراکه روشن است این سخنان در مسیر وحدت نیست.»

عزت الله ضرغامی رئیس اسبق صدا و سیما با کنایه به صحبت‌های روز گذشته حسن روحانی با هشتگ رفراندوم در صفحه توئیترش نوشت: در برابر حضور ده‌ها میلیون ایرانی غیرتمند در کف خیابان‌های ایران و اعلام موضع صریح در مقابل دشمن، حرف از رفراندوم زدن نه تدبیر است و نه حتی سلیقه! هرچند که اصل حرف هم خیلی مورد اعتنا نیست.

حسین شریعتمداری مدیر مسئول کیهان در موضع گیری تند علیه رئیس جمهوری در گفت وگو با تسنیم گفت: «پیشنهاد رفراندوم از سوی رئیس جمهور در سخنرانی روز 22 بهمن، می‌تواند نشانه ناخشنودی ایشان از حضور دهها میلیونی مردم در این راهپیمائی با شکوه و تماشائی 22 بهمن تلقی شود, چرا که مردم با حضور دهها میلیونی خود در راهپیمائی 22 بهمن، بر اصول و مبانی انقلاب و نظام اسلامی تاکید کرده‌اند و این به تنهائی یک رفراندوم گسترده با پیام دهها میلیونی «آری» به نظام است، بنابراین پیشنهاد رفراندوم غیر از نفی این حضور و ناشنیده گرفتن پیام آن هیچ مفهوم و ترجمه دیگری نمی‌تواند داشته باشد.»

محمدنبی حبیبی دبیر کل حزب موتلفه اسلامی امروز در یک نشست حزبی با اشاره به سخنرانی ریاست جمهوری در 22 بهمن با تائید نکات مثبت آن از جمله پاسخ به زیاده‌خواهی‌های استکبار و در رأس آن آمریکا، از برخی مواضع حسن روحانی انتقاد کرد و از وی خواست که دعوت حزب موتلفه اسلامی را درباره طرح مسائلی از قبیل رفراندوم و بن‌بست سیاسی و ارائه تصویری ناقص از اوضاع اقتصادی و به خصوص معیشت مردم، شرکت در یک مناظره زنده را قبول کند.

اما در کنار این واکنش‌های منفی عبدالله ناصری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: برگزاری همه‌پرسی که ذیل اصل 59 قانون اساسی قرار می‌گیرد، می‌تواند امیدواری را به جامعه مدنی بازگرداند، اما همانند موضوع برجام اجرای این موضوع نیز نیازمند اجماع در تمام سطوح حاکمیتی است. وی ادامه داد: باید توجه کرد بحث رفراندوم امروز یک بحث مابه التوافق در حاکمیت نیست. برخی‌ها برخلاف نظر آقای روحانی نظرشان بر این نیست که کشور در شرایط بحرانی است و دچار پیچیدگی‌هایی شده که باید با اصل 59 به آن رسیدگی کرد.

این اولین بار نیست که روحانی سخن از مراجعه به آرای عمومی برای تصمیمات مهم کشور را مطرح می‌کند. رییس‌جمهور اولین بار در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای و پس از بازگشت از دومین سفر خود از نیویورک در جلسه هیات دولت موضوع نظرسنجی از مردم را درباره تنش‌زدایی با آمریکا مطرح کرد.

او همچنین در دی ۹۳ در اولین اجلاس اقتصاد ایران، با اشاره به قانون اساسی گفت: «من به‌عنوان مسئول اجرای قانون اساسی دوست دارم که یک اصل عملی شود و آن این است که قانون اساسی به ما می‌گوید یک ماده یا یک قانون به‌جای تصویب در مجلس به آرای عمومی گذاشته شود و ببینیم که مردم چه نظری خواهند داشت. یک‌بار هم که شده، یک مسئله بسیار مهم که برای مردم اهمیت دارد را با مردم در میان بگذاریم. ممکن است اختلافی باشد، نظرها یکسان نیست اما باید از سایر نهادها بپرسیم مثلاً از مجلس بپرسیم، البته اهلا و سهلا ما به مجلس احترام می‌گذاریم اما هر ۱۰ سالی یک بار از مردم سؤال بپرسید؛ یک بار بپرسید چرا اصل اساسی قانون اساسی اجرا نشده است؟»

اصل ۵۹ قانون اساسی می‌گوید: «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه‌پرسی و مراجعه مستقیم به آرای مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آرای عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد.»