عارف در تنگنا

اعتمادآنلاین| «عبدالله نوری جایگزین خوبی برای عارف است». غلامحسین کرباسچی، دبیرکل کارگزاران سازندگی با بیان این جملات پیشنهاد جایگزینی نوری به جای عارف در شورای عالی سیاستگذاری را مطرح کرده است. هرچند کرباسچی در این مصاحبه صراحتا نامی از شورای عالی سیاستگذاری نیاورده است اما از آنجا که دیگر جایگاه عارف یعنی نمایندگی مجلس تبدیل به آرزویی دست نیافتنی برای عبدالله نوری به واسطه فعالیت‌های او در سال‌های اخیر شده، بنابراین منظور کرباسچی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان است. هرچند شورای عالی سیاستگذاری دو عملکرد موفق در نوع خود در انتخابات‌های 94 و 96 داشته اما مدتی است فعالیت این شورا با انتقاد از سوی فعالان سیاسی اصلاح‌طلب همراه شده تا جایی که صحبت از پارلمان اصلاحات به میان آمده است.

آغاز انتقاد‌ها به شورای عالی سیاستگذاری

نخستین انتقاد‌ها هنگام بستن لیست شورای شهر تهران مطرح شد. هنگامی که سازو کار شورای عالی سیاستگذاری مورد انتقاد و هجمه قرار گرفت هرچند برخی از اعضای شورای عالی معتقد بودند جا‌ماندگان از لیست در حال شلوغ کاری برای تحت فشار قرار دادن این شورا هستند. اشکالی که منتقدین به شورای عالی سیاستگذاری وارد می دانند این است که مرامنانه ای که اعضا به آن پایبند باشند، ندارد. محسن صفایی‌فراهانی از جمله افرادی است که معتقد است در شرایط کنونی که احزاب پرقدرت شکل نگرفته‌اند تنها راه، تشکیل یک جبهه فراگیر است که بتوانند پتانسیل احزاب و شخصیت‌های اصلاح‌طلب را بروز و ظهور بخشد. به اعتقاد این عضو سابق حزب مشارکت، اجماع واقعی زمانی وجود دارد که مرامنامه جبهه اصلاح‌طلبان تهیه شود. بدیهی است مرامنامه یک چارچوب دارد که اعضا باید به آن اعتقاد داشته باشند. وقتی آن را ننویسند، همه احزاب اصلاح طلب می‌توانند بگویند که ما در کل با هم موافق هستیم. در کنار صفایی‌فراهانی اسامی دیگری وجود دارد که معتقدند سازو کار شورای عالی اصلاح‌طلبان باید تغییر کند. عبدالله ناصری، عضو شورای مشورتی سید‌محمد خاتمی می‌گوید شورای عالی اصلاح‌طلبان نیاز به تغییر منش و ترکیب اعضا دارد. این اظهارات ناصری پس از نامه 100 جوان اصلاح‌طلب به سید‌محمد خاتمی درباره لزوم اصلاح اصلاحات مطرح شد. نامه‌ای که در آن بیش از هرچیزی بر تغییر منش و ترکیب اعضای شورای عالی سیاستگذاری تاکید دارد. در این نامه پیکان انتقادات به سوی یک نفر است؛ پیش از انتشار نامه 100 جوان اصلاح‌طلب از محافل خصوصی کارگزاران نیز خبرهایی مبنی بر نارضایتی 100 درصدی این حزب از عملکرد عارف به گوش رسید تا جایی که گفته شد آنها قصد دارند حسین مرعشی، سخنگوی این حزب را به عنوان گزینه پیشنهادی برای ریاست شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان معرفی کنند هرچند مرعشی بنابر برخی دلایل شخصی از این پیشنهاد استقبال نکرد. با اعلام نظر دیروز کرباسچی ابعاد جدیدی از برنامه کارگزاران برای عبور از عارف مشخص شد. طبق اظهارنظر دبیرکل کارگزاران، این حزب اصلاح‌طلب به دنبال عبدالله نوری، وزیر کشور دولت اصلاحات برای جایگزینی عارف است. در کنار کارگزاران اخبار دیگری از اختلاف عارف با سایر احزاب در شورای عالی سیاستگذاران به گوش می‌رسد.

آغاز دوران محبوبیت

بامداد 21 خرداد 92 بود که محمد‌رضا عارف به درخواست رییس دولت اصلاحات با انتشار بیانیه‌ای از رقابت‌های انتخاباتی کناره‌گیری کرد. کناره‌گیری که منجر به پیروزی دو جریان اصلاحات و اعتدال در انتخابات 92 شد و حسن روحانی با کسب بیش از 18 میلیون رای توانست راهی پاستور شود. این کناره‌گیری به نقطه عطفی در زندگی سیاسی محمد‌رضا عارف تبدیل شد تا جایی که افکار عمومی و حامیان او به واسطه این فداکاری منتظر بودند تا روحانی او را به عنوان معاون اول خود معرفی کند. عدم استفاده از معاون اول سید‌محمد خاتمی در دولت یازدهم سبب شد تا بزرگان جریان اصلاحات به فکر استفاده از استاد دانشگاه شریف در بهارستان باشند. محمد‌رضا عارف پس از انتخابات ریاست‌جمهوری به بنیاد خود که در اواخر سال 88 تاسیس کرده بود، بازگشت و با استفاده از ظرفیت‌های سیاسی و پایگاه اجتماعی خود، بنیاد‌امید ایرانیان را گسترش داد و در چند استان دفتر افتتاح کرد. فعالیت محمد‌رضا عارف در سکوت نسبی رسانه‌ای برای رسیدن به کرسی ریاست مجلس آغاز شد و سرانجام در سال 94، سالی که انتخابات مجلس در آن برگزار شد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به ریاست محمدرضا عارف فعالیت خود را آغاز کرد. این شورا که با همفکری افراد و احزاب تاثیرگذار جریان اصلاحات تشکیل شده بود با تدوین سازو‌کاری مناسب و برنامه‌ریزی دقیق توانست پیروزی چشمگیری در تهران به دست آورد به نحوی که لیست امید با نتیجه 30 بر 0 توانست رقیب سنتی خود یعنی اصولگرایان را که در مجالس هفتم و هشتم و نهم یکه‌تازی می‌کردند، از دور خارج کند. نکته جالب توجه میزان رای معاون اول رییس دولت اصلاحات در این انتخابات بود که حکایت از پایگاه اجتماعی قوی عارف در میان مردم داشت. استاد دانشگاه شریف با کسب 926/608/1 رای به عنوان نفر اول تهران راهی بهارستان شود. اول شدن عارف در تهران انتظارات از او را بالا برد. مرد دانشگاهی سپهر سیاسی ایران دیگر باید از فضای دانشگاه خود فاصله می‌گرفت و پس از وقفه‌ای 10 ساله مجددا به معادلات سیاسی کشور باز می‌گشت.

تعداد آرای عارف به پاشنه آشیل او تبدیل شد. از همان فردای انتخابات بسیاری انتظار داشتند که عارف با رای میلیونی به راحتی بتواند جایگزین علی لاریجانی شود از همین رو او در آغاز مجلس دهم برای ریاست اعلام کاندیداتوری کرد؛ اما نهایتا رقابت را به لاریجانی واگذار کرد.

وزیر مخابرات دولت اول اصلاحات، اردیبهشت امسال سکوت خود در برابر انتقادات را شکست و گفت: «نمی‌توانیم بگوییم چرا فلانی سکوت می‌کند، خب نمی‌توان مسائل را در بوق و کرنا کرد.» هرچند نمایندگان فراکسیون امید همواره بر نقش اصولی و راهبردی عارف در تصمیمات این فراکسیون تاکید دارند اما از آنجا که عارف تمایلی به رسانه‌ای شدن موضوعات ندارد برداشت افکار عمومی این است که او فعالیتی در مجلس ندارد.

منبع: اعتماد