فوبیا شایع‌ترین اختلال اضطراب/ راهکار‌های درمان فوبیا

اعتمادآنلاین| ‌ فوبیا یا هراس بی مورد، نوعی بیماری روان است که بسیاری از انسان‌ها آن را تجربه می‌کنند و از طرفی متناسب با آنچه سبب ترس شده است، نیست؛ به عبارت دیگر این دوری گزیدن و هراس نه تنها مفید و نجات‌دهنده نیست، بلکه سبب محدودیت فعالیت‌های فرد شده و بر زندگی روزمره او تأثیر منفی می‌گذارد.

برای اینکه بیشتر با تفاوت ترس و فوبیا آشنا شویم، می‌توان به هراس انسان‌های اولیه از حیوانات درنده اشاره کرد که در زمان حمله، انسان‌های نخستین از ترس اینکه شکار نشوند، به بالای درختان پناه می‌بردند و این گریختن و پناه به درخت آوردن بعد از خستگی و تشنگی و احتیاج به غذا با محدودیت زمانی همراه بود و انسان‌های نخستین باید برای یافتن غذا و رفع نیازهای خود با حیوانات مقابله می‌کردند تا به خواسته‌های خود برسند و باید با غلبه بر ترس و هراسی که از حیوانات یا دشمنان داشتند، فعالیت‌های روزانه خود را پیگیری می‌کردند.

اما فوبیا را می‌توان ترس نامعقول و شدید از یک موضوع یا یک موقعیت دانست. در واقع به رغم آنکه فرد می‌داند ترسش نامعقول است، ولی توانایی کنترل آن را ندارد و اگر در معرض آنچه که از آن هراس دارد، قرار گیرد موجی از اضطراب، ترس شدید و حتی وحشت زدگی بر او مستولی می‌شود و از طرفی این تجربه برایش چندان خوشایند نخواهد بود و همیشه سعی می‌کند از آن مورد هراس آور دوری کند.

فوبیا شایع‌ترین اختلال اضطراب

مشاور و روان درمانگر عضو انجمن علمی روانپزشکان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: فوبیا به معنای ترس و هراس افراطی از یک موضوع، شرایط یا موقعیت خاص است. افرادی که فوبیای اختصاصی نسبت به یک شیء یا موقعیت خاص دارند، در هنگام مواجهه دچار اضطراب شدید و حتی حمله شدید تحت عنوان پانیک، می‌شوند.

مینا سلامت بخش با بیان اینکه همانطور که شجاعت و دلیری می‌تواند به دیگر نسل‌ها انتقال یابد، هراس و ترس نیز قابل انتقال است، اظهار داشت: اختلال اضطرابی فوبیا در زنان 2 برابر مردان است و موارد ژنتیکی و محیطی از عوامل عمده به وجود آمدن فوبیا در فرد یا بیماران دارای اختلالات اضطرابی است و نقش مؤثری در به وجود آمدن این حالت دارد.

وی وحشت از حیوانات، توفان، بلندی، ارتفاع، هواپیما، بیماری، جراحت و خون، آتش سوزی، شنا کردن و تاریکی را از عمده موارد ابتلاء به فوبیا برشمرد و افزود: در صورت عدم درمان این بیماری، با توجه به اینکه شاید شروع این اختلال در دوران کودکی باشد، در بیشتر موارد، احتمال دوام و شدت یافتن آن بسیار زیاد خواهد بود.

راهکار درمان هراس

این مشاور و روان درمانگر گفت: درمان‌های مؤثر جهت رفع اختلال اضطرابی فوبیا یا هراس می‌تواند از طریق رفتار درمانی، هیپنوتراپی و درمان مجازی باشد که رفتاردرمانی را باید از مؤثرترین درمان‌های این اختلال برشمرد به نحوی که در یکی از روش‌های متداول آن بیمار در معرض فهرست از پیش تعیین شده‌ای از محرک‌های اضطراب زا با شدت اضطراب زایی کم به زیاد قرار می‌گیرد و در حین این مواجهه درمانگر می‌تواند از دارو یا تکنیک‌های ریلکسیشن جهت القای آرامش به فرد مبتلا به فوبیا، استفاده کند.

وی تصریح کرد: در مرحله اول فرد برای مواجهه با عامل محرک زای اضطراب با نمره پایین؛ توسط درمانگر مسلح می‌شود و سپس در معرض آن عامل به صورت واقعی یا ذهنی قرار می‌گیرد. بعد از اینکه در این مرحله نسبتاً آسان فرد اضطراب خود را از دست داد، در واقع قدرت بیشتری برای ورود به مراحل بعدی پیدا می‌کند. کار تا جایی پیش می‌رود که حتی بیشترین عامل محرک زا نیز هیچ تأثیر ناخوشایندی روی فرد نداشته باشد.

سلامت بخش در خصوص درمان از طریق هیپنوتیزم، گفت: هیپنوزم از روش‌های مؤثر در درمان فوبیا است که در آن هیپنوتراپیست از انواع سناریوها برای تلقین مؤثر به ضمیر ناخودآگاه فرد مبتلا به فوبیا استفاده می‌کند. در این مرحله با ایجاد حالت ریلکسیشن و خلسه هیپنوتیزمی، فرد آمادگی پذیرش تلقین و برنامه ریزی ذهنی را پیدا می‌کند.

وی افزود: برنامه ذهنی فرد در هیپنوتیزم طوری طراحی می‌شود که از این به بعد هرچه به مورد فوبیای خود نزدیک شود، احساس امنیت و آرامش بیشتری می‌کند. در فوبیای پرواز در حالت ریلکس و خلسه؛ فرد محیط هواپیما را به عنوان فضای امن خود انتخاب می‌کند تا با این برنامه ریزی ذهنی هر بار که به هواپیما نزدیک شود، احساس امنیت و آرامش بیشتری برایش تداعی شود.

این روانپزشک افزود: شبیه سازی از طریق رایانه راهکار مناسب دیگری برای درمان هراس یا فوبیا از طریق درمان مجازی است و در این مرحله فرد با شیء یا موقعیت مورد هراس مواجه می‌شود و با آن تعامل می‌کند.

منبع: ایرنا