همیشه نام استاد کاتوزیان در عالم دنیای حقوق خواهد درخشید

اعتمادآنلاین| عبدالصمد خرمشاهی، وکیل پایه یک دادگستری و شاگرد استاد کاتوزیان گفت: امروز یازدهم شهریورماه ششمین سالگرد ناصر کاتوزیان، پدر علم حقوق ایران است. کاتوزیان استاد ممتاز دانشکده حقوق دانشگاه تهران، وکیل دادگستری، قاضی دادگستری و از نویسندگان و تدوین‌کنندگان پیش‌نویس اولیه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود.

ازجمله عوامل شهرت کاتوزیان چه در عرصه علم حقوق و چه در عرصه عمومی نوع عملکرد و واکنش او به وقایع جامعه بود. این استاد حقوق اگر چه به صورت تخصصی در زمینه حقوق فعالیت می‌کرد اما نسبت به موضوعات جامعه هم بی‌تفاوت نبود و جایگاه عمومی او موجب شد تا در سال‌های پس از انقلاب سمت‌های دولتی بسیاری مانند پست وزارت علوم، وزارت دادگستری، عضویت در شورای نگهبان به او پیشنهاد شود که البته هیچ‌گاه مورد پذیرش قرار نگرفت.

عبدالصمد خرمشاهی، وکیل پایه یک دادگستری در ششمین سالگرد فوت استاد ناصر کاتوزیان درباره جایگاه و شخصیت ایشان در جامعه حقوقی و قضایی کشور بیان می‌کند: افتخار شاگردی استاد کاتوزیان را داشتم و باید بگویم که عاشق علم حقوق بود.

خرمشاهی که یکی از شاگردان استاد کاتوزیان است، در این باره می‌افزاید: علاوه بر عشق و علاقه‌ای که به دنیای حقوق داشت سعی می‌کرد در عمل هم آنگونه رفتار کند که منطبق با قانون و اعتقادات در دنیای حقوق (خیلی از روابط انسان‌ها در چارچوب قانون و دنیای حقوق مفهوم پیدا می‌کند) باشد.

او در ادامه در توضیح نحوه رفتار استاد کاتوزیان و عملگرایی او در عرصه حقوق می‌گوید: اگر حرف از برابری، عدالت، اجرا و تمکین قوانین، حرمت انسان‌ها، حفظ رعایت حقوق انسان‌ها و احترام به یکدیگر در چارچوب قانون است، به اینها عمل می‌کرد.

این وکیل دادگستری با بیان خاطره‌ای از پدر علم حقوق ایران، عنوان می‌کند: خاطرم هست که سال‌های اول وکالت برخی محاکم وکیل را نمی‌پذیرفتند. روزی خدمت ایشان بودم و گلایه کردم که وضعیت به این شکل است و تکلیف ما چیست استاد. ایشان خیلی به من دلگرمی داد و گفت که شما به وظیفه قانونی خودت عمل کنید، هرگز ناامیدی و دلسردی به خود راه ندهید و آنچه تکلیف قانونی شما است به آن عمل کنید.

خرمشاهی می‌افزاید: اگر بارها و بارها به دادگاهی رفتید و شما را قبول نکردند به تکلیف قانونی خود عمل کنید. ما چنین چیزی نداریم که محاکم از پذیرش وکیل امتناع کنند. این تاکید ایشان و اینکه افق پیش‌رو را می‌دیدند و اصرار به عمل و رسالت در عرصه وکالت داشتند، درس بزرگی بود که ایشان به من دادند.

او با تاکید بر اینکه همیشه دنیای حقوق و علم حقوق با نام استاد عجین شده است و ظاهرا قابل انفکاک هم نیست، بیان می‌کند: هر کجا صحبت از علم حقوق، قانون و تمکین به مقررات و... است، نام استاد کاتوزیان هم کنار آن وجود دارد.

خرمشاهی درباره جایگاه استاد کاتوزیان می‌گوید: به هر حال انسان‌ها یکی روزی می‌آیند و یک روزی می‌روند. مهم خاطره، یاد و عملکرد انسان‌ها در هر زمینه‌ و علمی است، قرار نیست کسی مادام‌العمر زنده بماند. همان‌طور که گفتم این عملکرد افراد است که آنها را ماندگار می‌کند. اگر زنده‌یاد کاتوزیان الان در بین ما نیست اما خط مشی، الگو و عشق و علاقه‌ای که به علم حقوق داشت، وجود دارد.

این وکیل دادگستری با تاکید بر جایگاه والای کاتوزیان تاکید می‌کند که ایشان به نحو احسنت دین خود را به علم حقوق، دانشجویان و علاقمندان به حقوق ادا کرد و نام نیکی از خود به جا گذاشت.

خرمشاهی همچنین درباره شاگردانی که ایشان تربیت کرده‌اند و کسانی که احیانا می‌توانند در آینده ابعادی از جایگاه ایشان را پر کنند، می‌گوید: نمی‌توانیم مطلق‌گرایی کنیم و من هم تمایل ندارم که مبالغه کنم یا در تمجیدهای خودم افراط کنم. به هر حال انسان‌ها می‌آیند و می‌روند و ما نمی‌توانیم بگوییم که این فرد در این زمینه و جایگاه، نفر دوم یا جایگرینی نخواهد داشت.

او می‌افزاید: زنده‌یاد کاتوزیان چهره شاخص دنیای حقوق است اما درها بسته نیست در آینده خیل عظیم دانشجویان خواهند آمد و خواهند رفت این بستگی به عملکرد آنها دارد. اگرچه برخی چهره‌ها در برخی زمینه‌ها بدون رغیب مانده‌اند. به عنوان نمونه در زمینه ادبیات امثال شاملو، فروغ، سهراب، نیما، اخوان کمتر افرادی را دیده‌ایم که حتی نزدیک به این چهره‌ها شده باشند. در همه زمینه‌ها به همین صورت است.

خرمشاهی با تاکید مجدد بر اینکه قائل به مطلق‌گرایی و مبالغه‌گویی نیستم، بیان می‌کند: اما آنچه باید گفت این است که همیشه نام استاد کاتوزیان در عالم دنیای حقوق خواهد درخشید و ماندگار خواهد بود.

منبع: داتیکان